بررسی نسبت عدالت و امنیت در سیره علوی

بررسی نسبت عدالت و امنیت در سیره علوی

سال 1397

پدیدآور: مسعود فصیح رامندی

استاد راهنما: قربانعلی قربانزاده

استاد مشاور فرهاد درویشی سه تلانی

دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

چکیده:

با توجه به این که عدالت و امنیت دو مفهوم بنیادین در اندیشه سیاسی اسلام به شمار می‌روند، پژوهش حاضر با موضوع نسبت عدالت و امنیت در سیره علوی در صدد پاسخ به این سؤال بود که چه نسبتی بین مفهوم عدالت و امنیت در سیره امام علی(ع) وجود داشته است. تحقیق حاضر با این فرضیه آغاز گشت که در سیره علوی بین مفهوم عدالت و امنیت رابطه تلازم وجود دارد و این دو مفهوم با هم رابطه تعاملی دوسویه دارند. بر این اساس، پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌ای ـ تحلیلی ـ توصیفی ـ تاریخی، جایگاه و اهمیت دو مفهوم عدالت و امنیت را در سیره نظری و عملی امام علی(ع) با هدف تبیین و بیان نسبت این دو مفهوم مورد بررسی و تحلیل قرار داد و مشخص شد که نسبت عدالت و امنیت در سیره علوی، رابطه تلازمی و متقابل است؛ بنابراین، بین هر دو شان بنیادی و کارکردی عدالت و امنیت در سیره علوی، تﻼزم وجود دارد؛ به این صورت که در شأن بنیادی، بدون فهم و اجرای صحیح عدالت، وجود امنیت پایدار و رضایت‌بخش، امکان پذیر نیست و در عین حال، بدون استقرار نظم در جامعه نمی‌توان به شناخت و تحصیل حقوق اندیشید که همان عدالت می‌باشد؛ زیرا همان‌طور که امنیت به زیربنای استوار عدالت نیاز دارد، عدالت نیز به زمینه‌ای مناسب نیازمند است. در شأن کارکردی نیز برای تحقق عدالت در جامعه، نیاز به یک بستر آرام است و امنیت نیز در صورت عدم رعایت اصل تعادل، به ضدامنیت تبدیل می‌شود. از این‌رو، در سیره نظری و عملی علوی این دو مفهوم و پدیده، لازم و ملزوم هم بوده و امام بر هر دو مفهوم، اصرار هم‌زمان دارند. در نهایت، با تأمل در نسبت امنیت و عدالت در سیره علوی باید گفت از یک طرف، عدالت، بنیان همه شؤونات نظام سیاسی از جمله امنیت می‌باشد و از طرف دیگر، برپایی امنیت برای اجرای عدالت از ضروریات است یعنی عدالت بنیاد و امنیت، بستر حیات و بقای جامعه و حکومت است. پس در سیره علوی رابطه‌ میان عدالت و امنیت، رابطه تلازمی است چون عدالت، سبب و غایت امنیت است و امنیت، بستر عدالت است.

لینک دسترسی به متن