نحوه تعامل بامخالفین در جمهوری اسلامی و سیره علوی
نحوه تعامل بامخالفین در جمهوری اسلامی و سیره علوی
سال 1393
پدیدآور: نرگس مهتدی
استاد راهنما: محمد جواد ارسطا
دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی
چکیده:
با حاکم شدن حکومتهای ملّی و تحقق مردمسالاری و قانونمند شدن فرآیند تغییر قدرت از طریق انتخابات و حق رأی، مخالفت سیاسی با نظم مستقر و تلاش مسالمتآمیز و تغییر آن، قانونی و مشروع شناخته شد و خشونت و مخالفت قهرآمیز در مقابل حکومت، مخالفت با حاکمیت ملّی و دموکراسی تلقّی شد و ارتکابش جرم و با واکنش کیفری همراه بود. در حقوق ایران، با پیروزی انقلاب اسلامی 1357 ، مردمسالاری دینی مورد اقبال اکثریت مردم قرار گرفت که به معنای حق حاکمیت مردم در چارچوب حکومت دینی و الزامات خاص آن است. بدین ترتیب، هرگونه تغییر و تحول در حکومت و ساختار قدرت، به ساز و کارهای پیشبینی شده در قانون اساسی محدود است. آنچه مهم است، این است که هم موافقان و هم مخالفان یک نظام، اعلام موافقت و مخالفتشان باید در چارچوب قانون و ابزارهای مسالمتآمیز صورت گیرد. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سیره سیاسی امام علی(ع) نشاندهنده آن است که مخالفان دولت از حقوقی برخوردارند؛ مثل حق تشکیل احزاب، حق داشتن مطبوعات و حق آزادی بیان و شرکت فعالانه در اداره امور عموم ی. سلب هرکدام از این حقوق از جانب نظام، عملی برخلاف قانون اساسی است؛ همانگونه که متمسک شدن مخالفان نظام به ابزارهای خشونتآمیز نیز عملی برخلاف قانون اساسی است. مخالفان دولت در انجام مخالفت خود در چارچوب قانون و بهطور مسالمتآمیز ذیحق هستند و اگر در این بین متهم به جرمی شوند، رسیدگی به اتهام آنها نیز با حقوق دیگری همراه است؛ مثل حق رسیدگی به جرم آنها در یک دادگاه علنی و با حضور هیأت منصفه و پس از اثبات جرم نیز چون مجرم سیاسی محسوب میشوند ماهیتاً با مجرمان عادی تفاوتهایی دارند.