هشتادو ششمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
گزارش نشست:بحثی در باب انگاره ی مدرن شهروندی از منظر فلسفه سیاسی
ادامه مطلب
اخبار
هشتادوهشتمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
بحثی در باب انگاره ی مدرن شهروندی از منظر فلسفه سیاسی
پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی روز سه شنبه ۱۲ تیر ۱۳۹۷ساعت: ۱۰ الی ۱۲ نشست علمی با موضوع:بحثی در باب انگاره ی مدرن شهروندی از منظر فلسفه سیاسی با سخنرانی دکتر شروین مقیمی سالن اندیشه بر گزار می کند. چکیده موضوع سخنرانی: شهروندی نوع غالب هویت سیاسی-اجتماعی در جوامع امروزین است. جامعه‌ی ایران نیز با بیش از یک سده‌ای که از انقلاب مشروطه می‌گذرد، فراز و نشیب‌های فراوانی را از سر گذرانده و به هر حال از سطحی از دانش و آگاهی و مهارت در زیست شهروندی بهره‌مند گشته است. به عبارت دیگر ایرانیان امروز دست‌کم در معنای حقوقی، از یک هویت شهروندی برخوردارند و خود را عضوی متعلق به کشوری به نام ایران می‌دانند. با این حال در انگاره‌ی شهروندی در ایران معاصر، عدم‌انسجام‌‌های عمیقی دیده می‌شود که شناخت و تحلیل مبانی این انگاره را ضروری می‌سازد؛ انگاره‌ای که اصول آن در ایران نخستین بار در قانون اساسی مشروطیت بازتاب یافت.
ادامه مطلب
متن سخنرانی حجت الاسلام داود مهدوی زادگان - همایش بسیج اساتید- ۲۹ خرداد ۹۷
علوم اسلامی در مسیر شدن- حجت الاسلام والمسلمین مهدوی زادگان
ادامه مطلب
هشتادوهفتمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
خیزش چین و محیط امنیتی ایران
چکیده موضوع سخنرانی: خیزش چین یکی از پدیده‌های استراتژیک سیاست بین‌الملل به شمار می‌آید. قدرت‌یابی سریع این کشور به گونه‌ای روزافزون حوزه‌های مختلف سیاست بین‌الملل را متاثر می‌کند. طبیعی است که خیزش چین در تداوم الگوی خیزش قدرت‌های بزرگ در منطقه خاورمیانه و محیط پیرامونی ایران نیز احساس شود. در واقع بازتعریف موقعیت استراتژیک چین در سالهای اخیر سیاست خارجی این کشور در حوزه های مختلف و از جمله خاورمیانه را متاثر ساخته است. ضمن اینکه جایگاه خاورمیانه در سیاست خارجی چین ارتقا یافته و این کشور منافع استراتژیکی در حوزه های اقتصادی و امنیتی این منطقه برای خود متصور است. با توجه به این مهم در این نشست تلاش خواهد شد تا ضمن تبیین ابعاد خیزش چین در عرصه سیاست بین الملل، به تاثیرات این مساله بر محیط امنیتی ایران پرداخته شود.
ادامه مطلب
گزارش هشتادوششمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
گزارش تحول دولت در صدر اسلام در کلام امیر المومنین علی (ع)
ادامه مطلب
هشتادوششمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
تحول دولت در صدر اسلام در کلام امیر المومنین علی (ع)
چکیده موضوع سخنرانی: حکومت اسلامی بعد رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله دچار تحولات بنیادی شد تا بدانجا که امام علی علیه السلام بعد کشته شدن خلیفه سوم عثمان بن عفان با در خواست مردم مدینه برای پذیرش امر خلافت مخالفت ورزید. زیرا شدت تحول به گونه ای بود که حکمرانی آن حضرت مقدور نبود . چنان که بیان این تحول از نگاه امام علی مغفول نمانده است . خطبه شقشقیه از جمله مطالب روشنگرانه ای است که آن حضرت بیان فرموده است. در این نشست تلاش خواهد شد از این منظر به خطبه شقشقیه توجهی به عمل آید .
ادامه مطلب
هشتادوچهارمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
مسأله اجتماعی ؛ پوشش یا ناپوششی
مسأله اجتماعی ، عارضه یا نابسامانی است که در اثر وقوع یا عدم وقوع عامل معینی در اجتماع پدید می آید. لیکن در تشخیص مسأله بدوون این عامل اختلاف نظر وجود داردچنانچه این مبحث در مورد پوشش و ناپوششی مطرح شده است. در این نشست علمی سعی می شود معلوم کنیم که کدامیک از این دو حالت می تواند مسأله اجتماعی باشد.
ادامه مطلب
هشتاد و چهارمین نشست نظام سیاسی اسلامی
فقه پویا؛ روایت حداقلی و حداکثری
هشتادو چهارمین نشست پژوهشکده با عنوان فقه پویا ؛ روایت حداقلی و حداکثری در روز سه شنبه ۱۵ اسفند ۱۳۹۶ برگزار شد که خلاصه نشست به صورت ذیل می باشد. این گفتار به مناسبت سالگرد نامه تاریخی امام خمینی ره خطاب به علما و طلاب حوزه های علمیه در سال ۶۷ ارایه می شود. این نامه در همان سال به " منشور روحانیت " شهرت پیدا کرد و بخشی از آن درباره فقه پویا است. مباحثی که خواهد آمد ادامه بحث نظریه " دولت مکلف " است که در کرسی های نقد نظریه پردازی طرح کرده ایم. دستاورد سخن پاسخ به دو پرسش است: ( ۱ ) آیا فقه پویا به تحول رویکردی نیاز دارد؟ ( ۲ ) دلیل عدول برخی از پیروان فقه پویا از ادامه راه چیست؟ فقه پویا منتظر طرح مساله نمی ماند بلکه خود در پی یافتن پرسش های نوین است و برای این کار عرصه های جدیدی را که در گذشته، جزو قلمرو فقه تلقی نمی شد می کاود و درونی می کند. فقه پویا کمتر در صدد پاسخ به پرسش های تکراری است. فقه پویا وارد متن شده تا جایی که با عینیت یابی، خود به متن تبدیل می شود. در مقابل آن، فقه ایستا یا فقه پیرو قرار دارد و متن گریز است و بیشتر در صدد حاشیه زدن بر متن است. رمز ماندگاری فقه امامیه در گذر زمان در همین اراده بر پویایی فقه است. بزرگان از فقهای شیعه هرگز سعی نکردند شارح فقه گذشتگان باقی بمانند بلکه خود مساله آفرینی می کردند و با این کار فقه امامیه را یک گام به جلو می بردند. چنان که در تاریخ فقه معاصر می توان به مرحوم احمد نراقی ( م ۱۲۴۵ ق ) با تالیف کتاب عواید الایام، شیخ محمد حسن نجفی ( م ۱۲۶۲ ق ) با کتاب جواهر الکلام، شیخ مرتضی انصاری ( م ۱۲۸۱ ق) با تالیف کتاب سترگ المکاسب، حضور فعال فقه در عرصه اقتصاد را نشان داد، میرزا حسن شیرازی ( م ۱۳۱۲ ق) با فتوای تحریم تنباکو، قدرت فقه بر استبداد و استعمار را آشکار کرد و شاگرد ایشان شیخ شهید فضل الله نوری ( م ۱۳۲۷ ق ) توانایی فقه در شکل گیری نهضت های مردمی را اعلام کرد و نیز می توان به مرحوم سید محمد کاظم طباطبایی یزدی ( م ۱۳۳۷ ق) با تالیف کتاب گران سنگ عروه الوثقی اشاره کرد. تمام این مساعی عظیمه بزرگان فقاهت را می توان در راستای تکاپوی فقه پویا برای شناخت عرصه های ناشناخته و مسایل جدید دانست. نقطه عطف تاریخی در فقه پویا توسط امام خمینی ره با ورود به عرصه سیاست و رهبری مردم و تاسیس حکومت دینی مبتنی بر اصل ولایت مطلقه فقیه ورق خورد. با آغاز تجربه حکمرانی فقیه، زمزمه های پدیداری تقابل میان دو رویکرد حداقلی و حداکثری در فقه پویا شنیده شد. اوج روایت این تقابل را می توان در منشور روحانیت و عزل قایم مقامی مشاهده کرد. رویکرد حداقلی خواهان تجربه حکمرانی مبتنی بر فقه فردی است و لکن رویکرد حداکثری بر این باور است که اداره حکومت بر پایه فقه فردی نه فقط نا میسر که ناممکن است. بسیاری از مسایل حکومتی مستقل از فرد و حوزه عمومی است. لذا از این دیدگاه حکومت " فلسفه عملی تمامی فقه در تمامی زوایای زندگی بشریت " است . ✍ اکنون می توان به آن دو پرسش، پاسخ داد: ۱) فقه پویا با تجربه حکمرانی به تحول در رویکرد از فقه فردی به فقه حکومتی نیاز دارد. موضوع فقه حکومتی عبارت از دولت است. ۲) دلیل عدول برخی پیروان فقه پویا از تجربه فقهی حکمرانی ، گرایش آنان به رویکرد حداقلی است. این افراد در امر سیاست به گرایش های متحجرانه و یا عرفی ( سکولار ) سوق پیدا می کنند. بنابر این، می توان گفت که رویکرد حداکثری فقه پویا علاوه بر منازعه سیاسی با استبداد و استکبار، در عرصه علمی نیز منازعه سختی با متحجرین و واپس گرایان فقه پویا دارد. چنان که این هر سه سنخ منازعه را می توان در منشور روحانیت امام خمینی ره به وضوح مشاهده کرد.
ادامه مطلب
هشتادو سوّمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
لئو اشتراوس و نظریه‌پردازی سیاسی
چکیده موضوع سخنرانی: التفات به حوزه‌ی نظریه‌پردازی به عنوان حوزه‌ای مستقل، تفاوتها و تمایزهای آن با حوزه‌هایی چون تاریخ اندیشه نویسی و یا بحث در باب چند و چون نظریه‌ها و نحله‌های سیاسی گوناگون اهمیت برجسته ای دارد. یکی از مهمترین جریانهای مهم و اصلی اندیشه‌ی سیاسی در دوره‌ی معاصر که اکنون به یک سنت فکری نیرومند در میان بخشی از دانشوران حوزه‌ی اندیشه‌ی سیاسی، بالاخص فلسفه‌ی سیاسی تبدیل شده است، جریانی است که با آراء و افکار لئو اشتراوس پا گرفت و بعدها توسط شاگردان فراوانی که بلاواسطه یا باواسطه از او تاثیر پذیرفتند تداوم پیدا کرد. نوع نگاه لئو اشتراوس به مقوله‌ی نظریه‌ی سیاسی و تمایزی که او میان نظریه‌ی سیاسی و فلسفه‌ی سیاسی برقرار می‌سازد می‌تواند به ما در جهت روشن‌شدن زوایای بحث نظریه‌پردازی سیاسی کمک شایان توجهی کند.
ادامه مطلب
هشتادو دومین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
تحلیل روند روابط سیاسی- فرهنگی ایران و ترکیه در سالهای اخیر با رویکرد آسیب شناسی و نقد
چکیده موضوع سخنرانی: با نگاهی طولی و تحلیلی به سیر تاریخی، سیاسی و فرهنگی دو کشور در طی چند سده اخیر به یک رمزگشایی از این فرایند طولانی می رسیم که به نظر می رسد از عمق و ژرفای قابل توجه فرهنگی برخوردار است. ایران و ترکیه به عنوان دو کشور همسایه که هرکدام بازماندگان دو امپراطوری دیرینه این جغرافیا هستند، در کنار مناسبات و تعاملات پشت سر نهاده، اینک از شرایط همسنگ و متوازن برخوردار نیستند. علی الخصوص با تحلیل آسیب شناسانه و بی طرفانه این فرایند در طی چند دهه اخیر محرز می شود که این همسایه شمال غربی در این مناسبات و تبادلات به یک تفوق اقتصادی دست یافته است. یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در این تفوق اقتصادی شکل گیری مرجعیت فرهنگی این کشور برای ایرانیان است که خود حاصل نیازسنجی و قابلیت سنجی از جامعه همسایه بوده است. در این تحلیل زوایای ناشناخته و واقعیتهای پنهانی از این مناسبات که حاصل مشاهدات سیستماتیک و بررسی اسنادی آمار و ارقام از شاخص های اقتصاد کلان و خرد است، ارائه می شود.
ادامه مطلب
هشتادو یکمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
بررسی زمینه های هویتی – گفتمانی خیزش سلفیت جهادی
ادامه مطلب
هشتادمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
نشست دوم ( نسبت پژوهش با امر سیاسی )
پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین المل در راستای نشست های جمعی خود در ماه آذر نشست های علمی « نسبت پژوهش با امر سیاسی » را در نظر گرفته است هدف از این برنامه بررسی و تعریفی از نسبت پژوهش با امر سیاسی است.
ادامه مطلب
هفتادو نهمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
نشست اول ( نسبت پژوهش با امر سیاسی )
پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین المل در راستای نشست های جمعی خود در ماه آذر نشست های علمی « نسبت پژوهش با امر سیاسی » را در نظر گرفته است هدف از این برنامه بررسی و تعریفی از نسبت پژوهش با امر سیاسی است.
ادامه مطلب
هفتادو هشتمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
اربعین تجلی سیاست اسلامی
ادامه مطلب
هفتاد و هفتمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
آینده برجام درپرتو تحولات اخیر
با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا، سخنانی از سوی رئیس جمهور و برخی مسئولین این کشور در خصوص لزوم بازنگری در برجام طرح شد. سخنرانی اخیر ترامپ و اعلام راهبرد دولت این کشور در مواجهه با برجام و فعالیتهای منطقه ای جمهوری اسلامی ایران بازتاب زیادی در محافل علمی، سیاسی و رسانه ای داشته است . چرایی، چگونگی و تبعات اتخاذ این مواضع و بررسی آینده برجام در پرتو این تحولات، موضوع اصلی این نشست می باشد.
ادامه مطلب
هفتاد و ششمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
نگاهی به وجوه سیاسی دفاع مقدس
گرچه قریب به سه دهه از حماسه باشکوه دفاع مقدس می گذرد و نویسندگان و پژوهشگران زیاد در تبئین و تحلیل آن تلاش فراوانی انجام داده اند. لکین عظمت و گستردگی محتوای آن که نتیجه اخلاص و ایثار شهدا و جانبازان به رهبری امام خمینی (ره) بوده است؛ ما را به مطالعه بیش از پیش آن وا می دارد. پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل در نظر دارد به جنبه های نا شناخته تر این حماسه معنوی بپردازد.
ادامه مطلب
هفتاد وپنجمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
بررسی برخی زمینه های حقوقی-سیاسی قیام عاشورا و تحولات پس از آن
چکیده موضوع سخنرانی: بدون تردید زمینه های فکری – سیاسی در رخداد واقعه عظیم عاشورا تاثیر گذار بود. مدینه، کوفه و شام سه ظلع جغرافیای سیاسی سال ۶۱ هجری است که هر کدام حامل زمینه های فکری سیاسی خاص خود بوده اند و در آن سال تلاقی میان این سه ضلع اتفاق افتاد که پدید آمدن روز واقعه نقش داشته است . از این رو، بررسی زمینه های فکری – سیاسی آن زمان در فهم عمیق قیام عاشورا کمک بسزایی خواهد کرد.
ادامه مطلب
هفتاد و سومین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
همه پرسی و روند استقلال کردستان عراق
خلاصه نشست: با توجه به تلاش مقامات و جریانهای کرد شمال عراق برای برگزاری همه پرسی استقلال در ماه سپتامبر ۲۰۱۷ و برجسته شدن موضوع استقلال کردستان عراق، در این نشست ضمن تبیین ابعاد مختلف مساله همه پرسی به واکاوی روند استقلال کردستان عراق پرداخته خواهد شد و سپس پیامدهای احتمالی این موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت. مساله استقلال کردهای عراق به رغم پیشینه تاریخی و ابعاد هویتی خاص خود به طور مشخص از دهه ۱۹۹۰ وارد مرحله اصلی خود شد و اکنون با اصرار رهبران کرد بر برگزاری همه پرسی و لزوم جدایی از عراق وارد نقطه عطف مهمی شده است. اینکه این همه پرسی به چه سمت و سویی رفته و چه نتایجی خواهد داشت و پیامدهای ناشی از این موضوع به عنوان یکی از مسائل مهم منطقه ای جای بررسی جدی دارد.
ادامه مطلب
هفتاد و دومین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و ورابط بین الملل
تاملی درموضوعیّتِ مناقشه‌ی «نظری»/«کاربردی» میان اصحاب علوم سیاسی در ایران
چکیده موضوع سخنرانی: اگر نگوییم مهمترین، اما بدون تردید یکی از مهمترین مناقشه‌ها میان اصحاب علوم سیاسی در ایران، مناقشه بر سر «کاربردی»کردنِ آن است. اندیشه‌ی سیاسی، یا دقیق‌تر بگوییم، «تاریخِ» اندیشه‌ی سیاسی در این میان، از دید حامیانِ «کاربردی»کردنِ علوم سیاسی، متهمِ ردیفِ اول است، زیرا به زعمِ آنان، ماهیتِ اساساً نظریِ این حوزه است که با تسلط بر عرصه‌ی آموزش و پژوهشِ علوم سیاسی، راه را بر «کاربردی»کردنِ این علوم بسته است. از سوی مقابل، اصحاب اندیشه‌ی سیاسی، در بیرون و در مقامِ نمایندگانِ انتصابیِ ساحتِ نظری،در عینِ دفاع از آن به طُرُقِ گوناگون، در درون، به واسطه‌ی عدمِ پیوند کوششِ نظری‌شان با واقعیتِ موثّر و عملیِ عرصه‌ی سیاسی و اجتماعی در ایران، با «وجدانی مُعذب» دست و پنجه نرم می‌کنند. کوشش ما در این مقاله، نشان‌دادنِ بلاموضوع‌بودنِ «معرفتیِ» این مناقشه، و موضوعیتِ آن از حیثِ «ساختارهای سیاسی و اجتماعی» در ایرانِ معاصر است. برای این کار، نخست در یک معنای عام، نشان خواهیم داد که علم سیاست در معنای جدید آن، یعنی به عنوان یکی از نتایجِ بلافصلِ فلسفه‌ی سیاسی مدرن، اساساً در نفیِ «ارزشِ» فعالیتِ نظری به ما هو نظری، ممکن گشت. به عبارت دیگر، علم سیاست جدید، نه صرفاً محصولِ کوشش برای تدوین یک دانشِ سیاسیِ موثّر و قابل‌تحقق از حیثِ عملی، بلکه بالاتر از آن محصول کوشش برای «عملی»کردنِ خود فلسفه بود. بنابراین مناقشه‌ی «نظری»/«کاربردی» در علوم سیاسی میانِ اصحاب ایرانیِ آن، از حیثِ مبانیِ معرفتیِ علم سیاست جدید، بلاموضوع است. اما فهمِ این مناقشه‌ی «واقعی»، مستلزمِ بحثی در معنای اخصِ کلمه، یعنی وضعِ علوم سیاسی در ایرانِ معاصر است، نه علم سیاست جدید در معنای عام آن. ما در این مقاله نشان خواهیم داد که مناقشه‌ی مزبور، فرعِ بر «بی‌جایگاه‌بودنِ» علمِ سیاست جدید در ایران، به لحاظِ ساختارهای سیاسی و اجتماعی است و بسط و گسترشِ کَمّیِ آموزش و پژوهش در این رشته از زمانِ تاسیس مدرسه‌ی علوم سیاسی تا کنون، کمکی به علوم سیاسی (اعمِ از شاخه‌های نظری و عملیِ آن)، برای یافتنِ «جایگاه»اش در ساختار سیاسی و اجتماعی نکرده است
ادامه مطلب
هفتاد و یکمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
نقش زمان و مکان در اجتهاد
ادامه مطلب
هفتادومین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
بحران در روابط عربستان و قطر زمینه ها و پیامدها
چکیده سخنرانی: با توجه به قطع شدن روابط قطر با چند کشور عربی با محوریت عربستان سعودی در این نشست تلاش خواهد شد تا ضمن اشاره به بحران اخیر به واکاوی بسترها و زمینه های ایجاد بحران در روابط عربستان و قطر پرداخته شود و سپس پیامدهای احتمالی آن در سطوح مختلف مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا تبیین فرصتهای ناشی از این بحران برای جمهوری اسلامی ایران نیز اهمیت بالایی دارد.
ادامه مطلب
شصت و نهمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
تحلیل علل و پیامدهای سفر رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی
چکیده موضوع سخنرانی: سفر رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی با توجه به قراردادهای چند صد میلیارد دلاری بین این دو کشور بخصوص خریدهای تسلیحاتی سعودی ها؛ برگزاری اجلاس کشورهای اسلامی و امریکا در ریاض و سخنرانی ها و بیانیه های ضد ایرانی صادر شده در این اجلاس، حاکی طراحی سیاست جدیدی از سوی امریکا و عربستان سعودی جهت مقابله با جمهوری اسلامی ایران می باشد. بررسی علل انجام این سفر و پیامد های آن بخصوص برای جمهوری اسلامی ایران (در حوزه سیاسی و امنیتی) موضوع و محور اصلی این نشست را سامان می دهد.
ادامه مطلب
شصت و هشتمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
تبعات سیاسی انتخابات ۹۶ در حوزه روابط بین الملل
ادامه مطلب
شصت وششمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
انتخابات؛ آرایش سیاسی و پیامدها
ادامه مطلب
شصت وپنجمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
سازمان‌های تروریستی در شمال آفریقا و تأثیر آنها بر صلح و امنیت منطقه (نمونه موردی تونس)
چکیده سخنرانی : چگونگی شکل‌گیری گروه‌های تروریستی در شمال آفریقا، دیدگاه‌ها و اهدافشان، منابع مالی پشتیبان آنها، تعامل دیگر جنبش‌ها با این سازمان‌ها؛ نظیر: اخوان المسلمین، حرکت النهضه تونس، القاعده، انصار الشریعه، جماعت مجاهدان لیبی، جنبش التوحید و الجهاد در غرب آفریقا ، رابطۀ این گروه‌ها با قدرت‌های جهانی، تندروی‌های دینی در منطقه که منجر به پیوستن بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و مراکز علمی به این گروه‌ها می‌شود و انگیزه‌ها و گرایش‌های آنان از پیوستن به این گروه‌ها در این سخنرانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ادامه مطلب
شصت و چهارمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
بررسی و تحلیلی در خصوص انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۹۶
چکیده سخنرانی : اولین جلسه پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل در سال ۱۳۹۶ روز سه شنبه بیست و نهم فروردین ماه در محل پژوهشکده تشکیل شد. موضوع جلسه "تحلیل انتخابات پیش روی ریاست جمهوری اسلامی ایران" بود که با حضور اعضای هیات علمی پژوهشکده برگزار گردید. یکی از اساتید در صحبت های خود چند نکته را یادآور شد: موضوع انتخابات فرصتی است که کارهای مطالعاتی روی وقایع سیاسی- اجتماعی داشته باشیم. ما اگر بخواهیم مشارکتی در این امر داشته باشیم ابتدا باید بتوانیم تحلیل و تفسیر و یا نظریه پردازی از وقایع داشته باشیم و این همان چیزی است که مورد نیاز مردم است. حوزه اقتصاد تبدیل به مهمترین مسئله اجتماعی و سیاسی در این انتخابات شده است.اجرای اقتصاد مقاومتی که در مقابل اقتصاد لجام گسیخته و بیمار شبه لیبرالی موجود عرضه شده است، مطالبه اصلی مردم از دولت آتی می باشد. عضو هیات علمی دیگری ادامه داد: سیاست عرصه محدودی است که به مناسبات قدرت و نیازهای عامه مردم برمی گردد و در طول تاریخ تغییر آنچنانی پیدا نکرده است. بحث های اقتصادی و موارد مرتبط با معیشت مردم در همه کشورها حرف اول را می زند. یکی دیگر از اساتید با اشاره به اینکه هر دولتی که روی کار بیاید باید با دو محیط داخلی و بین الملل کنار بیاید و گشایشی در آنها ایجاد کند ادامه داد: محیط داخلی عمدتاً تحت تأثیر بحث اقتصاد و رکود موجود است و دولتی که می آید حتی اگر گشایش مختصری ایجاد کند خوب است. محیط بین الملل نیز پیچیده شده است و علیرغم اینکه قدرت داریم و تعیین کننده هستیم اما قدرت مانور دیپلماسی کمی داریم. این دو مسئله از الزامات دولت آینده است. مباحث انتخابات تاثیرگذار در برنامه ها و تحولات آینده کشور خواهد بود. استاد دیگری اینگونه ادامه داد: حضور جامعه دانشگاهی در انتخابات به دو معنا ممکن است. اینکه بخواهیم در آرای عمومی تاثیر بگذاریم که نمی توان مستقیماً در یک زمان اندک بر آرای عمومی اثر گذاشت. اما تاثیرگذاری بر فضای ژورنالیستی و کاندیداها ممکن است. از مواردی که باید مورد توجه قرار گیرد اینکه دولت در ایران زیاد جدی گرفته نشده است و جایگاه آن بخوبی تبیین نشده است و افراد براحتی از مسئولیت خود سرباز می زنند. در پایان جلسه مقرر شد که جلسات دیگری با موضوع انتخابات با سرفصل های مشخص برگزار شود و اساتید دیدگاههای خود را بیان کنند.
ادامه مطلب
شصت وسوّّمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
تاریخ فکری سینمای ایران(پیش از انقلاب)-دکتر سید محسن علوی پور
چکیده موضوع سخنرانی: بازخوانی تاریخ انقلاب اسلامی، با رویکردی میان‌رشته‌ای و از منظر تاریخ فکری مد نظر این بحث است. در این بحث، مولفه‌های فکر سیاسی در آثار سینمایی برجسته پیش از انقلاب، استخراج می‌شود تا در یک چارچوب نظری منسجم، بتوان از آن در جهت ارائه روایتی فکری از وقوع انقلاب اسلامی بهره برد
ادامه مطلب
شصت و دومین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
سخنی در باب تعریف و حدود نظریهٔ سیاسی -دکتر پگاه مصلح
چکیده موضوع سخنرانی: آنچه در وضعیت فعلی دانش سیاسی مسئله ساز شده ابهام مفاهیم این دانش و مشخص نبودن نسبت میان شاخه های مختلف آن است. جایی که این مسئله نمود آشکارتری دارد حوزهٔ نظریهٔ سیاسی است؛ به گونه ای که روشن نیست چه نسبتی میان نظریهٔ سیاسی با اندیشهٔ سیاسی، فلسفهٔ سیاسی و پژوهش سیاسی وجود دارد و اصولاً تفکیک آن با هریک از این عنوان ها برای پاسخ گویی به کدام نیاز اندیشمندان و کنشگران سیاسی صورت گرفته است. در چنین وضعیتی پرسش دارای اهمیت این است که چگونه می شود از مطالعهٔ "نظریه های سیاسی" به "مطالعهٔ "نظریهٔ سیاسی" روی آورد و با شناخت دقیق تر حدود آن، راه را برای دستیابی به شیوه های نظام مندتر انتقال دانش لازم برای نظریه پردازی کارآمد سیاسی گشود.
ادامه مطلب
شصت و یکمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
بررسی زمینه های مذاکرات بین ایران و آمریکا در موضوع هسته ای - دکتر عبداله قنبرلو
خلاصه سخنرانی : در موضوع زمینه های شکل گیری مذاکرات هسته‌ای بین ایران و آمریکا که طی سالهای اخیر اتفاق افتاده است، سه متغیر قابل بحث است: اول، تحریمهای بین المللی که به انحاء مختلف مستقیم و غیر مستقیم روی موضع ایران تاثیر گذاشته اند و باعث شده اند که ایران با اراده جدی‌تر و انرژی بیشتری وارد مذاکره با آمریکا شود.دوم تغییر نخبگان سیاسی هم در ایران و هم در آمریکا که باعث شد فضای ملایمی در روابط دو کشور ایجاد شود. و سوم تحولات منطقه ای است که به خیزش جریانهای تکفیری انجامیده و امنیت غرب آسیا را تحت تأثیر قرار داده است. بستر سیاسی موجود برای مذاکرات ایران و آمریکا، ناظر به مسائل و مشکلات ریشه‌دار بین ایران و آمریکا می باشد. مطالعات نشان می دهد که فضای تخاصمی ایجاد شده در روابط ایران و آمریکا بعد از انقلاب اسلامی ایران، یکنواخت نبوده و بلکه مستمکراً در حالت نوسان بوده است. تخاصم موجود مکرراً به سمت تشدید و سپس ملایم شدن تمایل داشته است. مشکلات موجود بین دو کشور از جهتی به رابطه ایران و آمریکا قبل از انقلاب برمی گردد و از جهت دیگر به تحولات در روابط ایران و آمریکا بعد از انقلاب مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد متغیر کلیدی که باعث تداوم فضای تخاصم شده است، مسئله حمایت آمریکا از اسرائیل می باشد و تا زمانی که این مسئله وجود داشته باشد، تخاصم باقی خواهد ماند. اگرچه همین مسئله هم مانع تعاملات موقتی نبوده است. در طول سی- چهل سال اخیر، منافع دو کشور در ابعاد مختلف باعث شده است که بعضاً دو طرف، به سمت همکاری‌های محدود کشانده شوند. مذاکرات هسته ای هم در چنین فضایی شکل گرفت. منافع دو کشور آنها را به همکاری بر سر موضوع مشخص هسته ای کشاند که البته گام بزرگی در جهت حل مشکلات موجود دو طرف بود. با این حال، قابل پیش‌بینی بود که فضای تخاصمی مجدداً بازخواهد گشت و دولت آمریکا مسائل دیگری مثل فعالیتهای موشکی ایران را به عنوان بهانه تقابل و کشمکش مطرح خواهد کرد.
ادامه مطلب
شصتمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
دولت ها و عملکرد اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران: تفاوت ها و شباهت ها -دکتر یحیی فوزی
چکیده موضوع سخنرانی: عرصه دولت در چند دهه گذشته محل ظهور دولتهای مختلفی بوده است که هریک بر اساس دیدگاه و رویکرد سیاسی خاص بدنبال تغییرات مورد نظر خود بوده اند وتلاش نموده‌اند تا اهداف وجهت گیری های مورد نظر خود را به پیش ببرند در این پژوهش بدنبال پاسخ به این سوال می باشیم که : رویکرد های سیاسی حاکم بر دولت ها چه تاثیری برعملکرد این دولتها در عرصه اقتصاد وفرهنگ داشته اند؟ چه تفاوتها و تشا به های عملکردی با یکدیگر در عرصه های مختلف، اقتصادی ،فرهنگی داشته اند؟ فرضیه این پژوهش آن است که علیرغم تفاوت در رویکرد سیاسی دولت ها ی بعد از انقلاب در ایران، نتائج عملی عملکردی آنها در عرصه فرهنگی ، اقتصادی با یکدیگر شباهت زیادی دارد. روش این پژوهش تاریخی –تطبیقی است در این پژوهش با تلفیقی از دوسطح تحلیل خرد وکلان در تحلیل دولت بهره جسته وبه چرائی این شباهتهای عملکردی خواهیم پرداخت.
ادامه مطلب
پنجاه و نهمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
طرح نظام موازنه مثبت آرای انتخاباتی (با نگاهی به انتخابات اخیر امریکا)- دکتر پگاه مصلح
چکیده موضوع سخنرانی: انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا که در آن فردی بدون سابقهٔ مسئولیت سیاسی و حتی فعالیت حزبی مشخص و مؤثر- و با پیشینهٔ اخلاقی مشکوک- و به اتکای قدرت مالی توانست به پیروزی برسد، بار دیگر نگاه ها را متوجه کاستی های نظام انتخاباتی آمریکا و از آن فراتر، نظام های انتخاباتی دموکراسی های معاصر کرد. بخش عمدهٔ انتقادها از نظام انتخاباتی آمریکا معطوف به کهنگی آن است و به این که به گونه ای شکل گرفته که به نامزدی امکان پیروزی می دهد که ممکن است برگزیدهٔ اکثریت مردم آن کشور نباشد. اما در کنار این دسته از انتقادها باید توجه داشت که به طور کلی انتخابات مبتنی بر اکثریت عددی افراد، در جوامعی که به نابرابری اقتصادی شدید و ضعف آموزش سیاسی دچارند، معضلات اجتماعی- سیاسی مهمی همچون سلطهٔ پول و عوام فریبی پدید آورده است. دست اندرکاران این نظام ها و کسانی که از چنین ساز و کارهای ناکارآمدی سود می برند همواره چنین القا کرده اند که چنین ساز و کار بی کفایت و واپس مانده ای تنها شیوهٔ ممکن و مطلوب است. در چنین وضعیتی طرح بحث دربارهٔ امکان برقراری یک "نظام موازنهٔ مثبت آرا" برای بهبود فرایند انتخابات در دموکراسی های امروز ضروری به نظر می رسد.
ادامه مطلب
پنجاه و هشتمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
نگاهی به کودتای نافرجام ترکیه(بررسی روندهای سیاسی-اجتماعی پس از کودتا) -دکتر سیدجواد میری
ادامه مطلب
پنجاه و ششمین نشست پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل
تفسیر سیاسی قرآن کریم از دیدگاه امام خمینی (ره) - داود مهدوی زادگان
ادامه مطلب
