خبر و اطلاعیه

انتصاب مدیران گروه

انتصاب مدیران گروه گالری

۰۳ آبان ۱۴۰۱

احکام مدیران گروه پژوهشکده تاریخ توسط رئیس پژوهشگاه دکتر موسی نجفی در روز های ۲۳ مهر ماه و ۱ آبان ماه ۱۴۰۱ به مدیران گروه تحویل گردید. ۱- انتصاب دکتر صفورا برومند به مدیریت گروه تاریخ اجتماعی و اقتصادی ۲- انتصاب دکتر علی سالاری شادی به مدیریت گروه تاریخ سیاسی ۳- انتصاب دکتر محمدامیر احمدزاده به مدیریت گروه تاریخ فکری و فرهنگی

ادامه مطلب
گزارش نشست «آشنایی با مسائل و موضوعات تاریخ فرهنگی»
گزارش نشست «آشنایی با مسائل و موضوعات تاریخ فرهنگی»

گزارش نشست «آشنایی با مسائل و موضوعات تاریخ فرهنگی» گالری

۳۰ شهریور ۱۴۰۱

دکتر علی رجبلو: تاریخ فرهنگی حاصل تعامل تاریخ و نظریه اجتماعی بوده است  نشست «آشنایی با مسائل و موضوعات تاریخ فرهنگی» با حضور دکتر علی رجبلو، دکتر محمدامیر احمدزاده و فرانک جمشیدی ۱۶ شهریورماه ۱۴۰۱ برگزار شد.

ادامه مطلب
دومین پیش نشست همایش ملی تاریخ فرهنگی چیستی تاریخ فرهنگی چهارشنبه ۶ مهر۱۴۰۱

دومین پیش نشست همایش ملی تاریخ فرهنگی چیستی تاریخ فرهنگی چهارشنبه ۶ مهر۱۴۰۱

۳۰ شهریور ۱۴۰۱

پیش نشست دوم همایش ملی تاریخ فرهنگی در ایران با حضور اساتید جناب اقای دکتر سیروس نصراله زاده، دکتر فرزانه گشتاسپ، دکتر محمدامیر احمدزاده، و دکتر یاسر ملک زاده در روز چهارشنبه ششم مهرماه برگزار شد. موضوع این نشست از خاطره جمعی تا تاریخ حافظه (بررسی چیستی تاریخ فرهنگی در مطالعات تاریخ ایران باستان) بود. در این نشست ابتدا دکتر محمدامیر احمدزاده به بحث درباره «نسبت حافظه تاریخی و تاریخنگاری فرهنگی» پرداخت. او ضمن بررسی و معرفی پیشینه اندک مطالعات تاریخ حافظه در زبان فارسی گفت علیرغم زمینه های متنوع و اغلب بکر مطالعات حافظه اما این رویکرد در ایران رونق چندانی ندارد. او به معرفی برخی اشارات، یادداشت ها، و مقالات پراکنده موجود پرداخت که عمدتا مربوط به مردم شناسی کلاسیک ایرانی و تا حدی مبتنی بر سنت ها و تاملات ادبی، هنری ایران شناسانه بوده اند. دکتر احمدزاده این مطالعات و پیشینه در امتداد رویکرد سنتی به حافظه تاریخی و تلقی ذات انگارانه از حافظه دانست. دکتر احمدزاده در ادامه معرفی پیشینه پژوهش به مقاله خوب دکتر محمدسعید ذکایی اشاره کرد که با عنوان مطالعات فرهنگی و مطالعات حافظه در سال ۱۳۹۰ منتشر شده است و سپس فصل سوم کتاب تاریخ فرهنگی ایران مدرن از دکتر نعمت الله فاضلی را نیز یکی دیگر از منابع مهم فارسی در بحث تاریخ حافظه برشمرد که در آن نویسنده به تقسیم بندی گفتمان های حافظه در ایران مدرن پرداخته است. دکتر احمدزاده پس از معرفی و بررسی پیشینه پژوهش از کاربرد مفاهیم مختلفی برای تعریف و شناخت حافظه تاریخی نام برد که از جمله این اصطلاحات حافظه جمعی، حافظه فرهنگی، حافظه مردمی، حافظه مشترک و... است که در ادبیات فارسی برای تعریف حافظه تاریخی و در ترادف با آن به کار بسته می شوند. دکتر احمدزاده در ادامه با معرفی رویکردهای موریس هالبواکس جامعه شناسی فرانسوی به عنوان پدر تاریخ حافظه گفت اگر چه وجه غالب در مطالعات حافظه را رویکرد روان شناختی و عصبی دارد که اساسا حافظه را یک فعالیت ذهنی می دانند و عموم مخاطبان به همین تلقی از حافظه باورمندند اما حافظه همچنان که هالبواکس می گوید یک سازه اجتماعی است که ساخن جامعه به آن شکل می دهد و از این جهت، حافظه با انتخاب و یا کنار گذاشتن بخشی از خاطره ها مواجه است. او ضمن تاکید بر وجه اجتماعی حافظه تاکید کرد که در جوامع سنتی معیار ما برای گزینش و تفسیر گذشته وابسته به مذهب، زبان، هنر، سیاست و اقتصاد است در حالی که در جوامع مدرن ، شکل دهی به گذشته متناسب با نیازهای سیاسی دولت ها و ملت ها از جایگاه مهمی برخوردار است. حافظه تاریخی نقش کلیدی در ایجاد و تداوم گذشته تاریخی دارد و بدون آن امکان همبستگی اجتماعی وجود ندارد. حافظه تاریخی عبارتست از برداشت جامعه امروز از گذشته خود دکتر احمدزاده با بیان اینکه حافظه یک ملت از خرده حافظه های مختلفی تشکیل شده و تاریخ به بازخوانی و تفسیر نسل حاضر از وقایع گذشته می پردازد لذا هم در تاریخ م هم در حافظه تاریخی ما با عنصر گزینش و انتخاب مواجهه ایم و همه از دریچه ذهن خود به تاریخ می نگریم و آنرا می نویسیم. او حافظه تاریخی را شامل هر نوع آثار بشری مادی و غیرمادی شمرد و گفت حافظه تاریخی اغلب شامل برداشت کلی و جمعی جامعه از گذشته است که ممکن است بر حقیقت تاریخ انطباق داشته یا نداشته باشد. در واقع، حافظه بیشتر یادآور امور غرورانگیز، تعصب آمیز و اغراق گویی مردم یک جامعه از گذشته تاریخی خود است. او حافظه تاریخی را به عبارت دیگر نوعی تفسیر جمعی اغلب عوامانه از تاریخ دانست که ممکن است حقیقت یا به دور از حقیقت باشد. بخشی مهم از حافظه تاریخی یک ملت نیز ممکن است خبر از ضعف و سرخوردگی و ناامیدی یا داغ ننگ باشد. مثلا ایرانیان در استانه انقلاب مشروطه از شکست ایران از روسیه تزاری یاد می کنند و آنرا همچون یک عامل مهم برای خودآگاهی اجتماعی به کار می برند. لذا حافظه تاریخی را باید تاریخ حال گرا یا تاریخ به روایت اکنون نامید. مورخ در تاریخ نویسی متاثر از حافظه تاریخی مردم زمان خود است حافظه تاریخی نه گذشته به معنای واقعی کلمه یا تاریخ بلکه برداشت جامعه از این گذشته است. پس به زمان حال برمی گردد. قطعا مورخان در عصر خود در ایجاد و شکل گیری حافظه تاریخی و عمومی جامعه نسبت به حوادث آن نقش مهمی دارند همچنانکه مورخ در تاریخ نویسی خود بویژه از منظر کیفیت متاثر از حافظه تاریخی مردم زمان خود است. احمدزاده با بیان اینکه چیزهای غیرعادی بیشتر در حافظه ملت ها باقی می مانند به این گفته ویل دورانت اشاره کرد که می گوید مورخ موارد استثنایی را گزارش می دهد که جالب و غیرعادی است. انسان ها خود تاریخ خود را می سازند نه براساس اراده آزاد خود بلکه متاثر از شرایط موجودی که آنرا به ارث برده اند و اغلب متون تاریخی هم از تصورات تاریخی زنامه خود که همان حافظه تاریخی است متاثرند.

ادامه مطلب
کارگاه آموزشی «مبانی مطالعات سکه‌شناختی»
پژوهشکده تاریخ ایران برگزار می‌کند:

کارگاه آموزشی «مبانی مطالعات سکه‌شناختی»

۲۴ خرداد ۱۴۰۱

سکه‌ها ازجمله مدارک تاریخی به شمار می روند که به رغم دیگر آثار باستانی و تاریخی چون چوب، پارچه، چرم و کاغذ که به مرور از بین می‌روند، به سبب ساخته شدن از فلزاتی چون طلا، نقره و آلیاژهایی با ماندگاری بالا، از ویژگی مقاومت در برابر تغییرات محیط برخوردارند و بدین ترتیب، گذشت زمان فاقد تاثیر مخرب بر این مستندات تاریخی است. ضرب سکه‌ها در حجم زیاد در قرون گذشته نیز ویژگی دیگری است که دسترسی به آنها را در گستره‌ای درخور توجه، میسر می‌کند. از اینرو، در مقایسه با دیگر مستندات تاریخی مجموعه درخور توجهی از سکه‌ها در دست است که به واسطه‌ی کیفیت مناسبشان، اطلاعات دقیق و ارزشمندی را در اختیار پژوهشگر قرار می‌دهند. اطلاعاتی درخصوص وزن،‌ ارزش و قدرت مالی سکه‌ها، نظام پولی، گستره‌ی استفاده و گردش سکه‌ها، از نخستین مطالبی است که می‌توان از سکه‌ها کسب کرد. پراکندگی جغرافیایی سکه‌ها و اسامی ضراب‌خانه‌های آنها که بر روی سکه‌ها نقش بسته است، اطلاعات ارزشمندی از حوزه اقتدار سیاسی و اقتصادی افراد یا حکومت‌های عامل ضرب سکه را در بر دارد و بدین ترتیب، در برخی موارد، سکه‌ها تنها منابع دست اولی به شمار می‌روند که از حضور سیاسییا نفوذ اقتصادی فرد یا حکومتی در منطقه‌ یا زمان خاص حکایت می‌کنند. به علاوه، این مستندات تاریخی اطلاعات ارزشمندی از وضعیت اجتماعی، فرهنگی، دینی و سیاسی دوران ضرب آنها را ارائه می‌کنند. درواقع، آن هنگام که تصاویر و متن سکه‌ها از منظر مطالعات نشانه‌شناختی مد نظر قرار می‌گیرد، بررسی نشانه ها، نمادها، علائم و متن سکه ها اطلاعات ارزشمند و درخور توجهی از رویکرد سیاسی، اندیشه دینی و مذهبی و ارزش‌های فرهنگی زمان ضرب سکه را در اختیار پژوهشگر قرار می‌دهد. به دیگر سخن، سکه‌ها گذشته از این که به عنوان ابزار داد و ستد مورد استفاده بودند، کتیبه‌ای کوچک محسوب می‌شدند که به علت سهولت در حمل و نقل، دسترسی آسان و امکان انتشار، رسانه دیداری مناسب و فراگیر برای معرفی، تبلیغ و انتقال پیام به شمار می‌رفتند. با توجه به پیشینه و تقدم ایران در ضرب سکه در تاریخ جهان و مجموعه‌های ارزشمند از سکه‌های ایران که در موزه‌ها و مجموعه‌های خصوصی نگهداری می‌شود، سکه‌شناسی به عنوان حوزه‌ دانشی مکمل مطالعات تاریخی، در بازشناسی مباحث مبهم و نکات تاریک تاریخ ایران نقش مهّمی را ایفا می‌کند. از اینرو، آشنایی با روش‌ها و اصول مطالعات سکه‌شناسی، می‌تواند زمینه‌ساز ارائه نظرات علمی و نو در مطالعات تاریخ ایران قلمداد شود. علاوه بر جمع کثیری از مخاطبان عام که به واسطه‌ علاقه‌ی فردی به مطالعات سکه‌شناختی روی آورده‌اند، بررسی مقالات و پژوهش‌های سال‌های اخیر، مبین توجه دانشجویان و پژوهشگران به حوزه‌ی دانشی سکه‌شناسی است. این امر در حالی است که بیشتر این آثار به واسطه‌ی فقدان آشنایی و مهارت لازم به این دانش، با کاستی‌هایی همراه است. از اینرو، برگزاری کارگاه تخصصی و علمی می‌تواند در تکمیل و اصلاح اطلاعات پژوهشگران علاقه‌مند به دانش سکه‌شناسی نقش مهّمی ایفا نماید. سرفصل‌ها و محتوای دوره آموزشی: معرفی دانش سکه‌شناسی و کاربرد آن در پژوهش‌های تاریخی آشنایی با مبانی دانش سکه‌شناسی بازشناسی نمونه‌هایی از سکه‌ها و کاربرد تحلیلی آنها با هدف افزایش دانش نظری و آشنایی با اصول و مبانی مطالعات سکه‌شناسی و ارتقای مهارت عملی در شناسایی و بازخوانی سکه‌ها بازآموزی، تقویت و توانمندسازی کاربردی‌سازی مطالعات سکه‌شناختی در پژوهش‌های تاریخی، باستان‌شناختی و هنری شرکت در این دوره برای چه کسانی مفید است؟ شرکت دراین دوره برای دانشجویان، پژوهشگران حوزه‌های دانشی تاریخ، موزه داران و برای تمامی متخصصان وعلاقمندان به مطالعات سکه‌شناختی و علوم انسانی مفیداست. مدت زمان دوره : ۴ساعت ( ۱جلسه۴ساعته ) ۱روز زمان برگزاری: روز سه شنبه، ساعت۹ تا ۱۳ تاریخ برگزاری:۱۴ تیر ماه ۱۴۰۱ با ارائه گواهینامه معتبر و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای ارزش علمی و اداری و قابل ترجمه کانال سروش مرکز:sapp.ir/tamihcs مشاوره: ۸۸۶۲۴۴۸۵ در صورت نیاز به شماره ۰۹۰۳۶۲۰۰۲۶۶ پیام بدهید تهران- بزرگراه کردستان- نبش خیابان دکترصادق آئینه وند (۶۴ غربی) مدیریت ترویج دستاوردهای پژوهش های علوم انسانی

ادامه مطلب
برگزاری نمایشگاه مجازی به مناسبت ولادت امام علی (ع)

نمایشگاه مجازی هنر عُلیا: گزیده آثار هنری تاریخی مزین به نام و آموزه‌های امام علی (ع) گالری

۲۳ بهمن ۱۴۰۰

در نمایشگاه مجازی «هنر عُلیا» گزیده‌ای از آثار هنری و ادبی موزه‌ای مزین به نام و آموزه‌های امام علی (ع) به نمایش درآمده است.

ادامه مطلب