مصاحبه با فرزاد پورسعید
به نام خدا
«فرهنگ توصیفی اصطلاحات امنیت»
گفت و‌گویی با جناب آقای پورسعید مجری طرح مذکور
آقای پورسعید برای تحقیق و تدوین کتابی با عنوان «فرهنگ توصیفی اصطلاحات امنیت» با گروه پژوهشی جامعه و امنیت همکاری دارند. به‌منظور آشنایی با این تحقیق گفت‌و‌گویی با ایشان انجام شده که برای استحضار بازدیدکنندگان محترم سایت درج می‌شود:
ضمن تشکر از حضور شما در این گفت‌وگو لطفاً در ابتدا مختصری از بیوگرافی علمی خود را بفرمایید؟
- اینجانب فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطبایی هستم. حدود ده سال است در حوزه جامعه‌شناسی سیاسی ایران و مطالعات امنیتی، به ویژه امنیت ملی ایران کار پژوهشی و تدریس انجام میدهم. از پائیز 1381 دبیر فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات راهبردی و از پائیز 1383 عضو علمی گروه مطالعات ایران در پژوهشکده مطالعات راهبردی میباشم.
سوال: منظور از فرهنگ توصیفی چیست؟ و آیا چنین فرهنگی در حوزه امنیت سابقه دارد؟
آقای پورسعید: فرهنگ توصیفی، به‌نوعی در میانه فرهنگ لغت و دانشنامه قرار میگیرد. فرهنگ لغت، معادل واژگانی و مترادف لغات را پوشش میدهد، اما دائره‌المعارف یا دانشنامه، شامل مقالاتی است که برای مداخل مشخص و تخصصی نوشته می‌شود. فرهنگ توصیفی، ضمن آنکه از سبک و سیاق دانشنامه پیروی میکند، اما در مجموع، خلاصهتر از آن است و برخی از انواع مدخلها، همچون نام اشخاص صاحب‌نظر و اماکن مرتبط را پوشش نمیدهد.
در حوزه اصطلاحات امنیتی، هرچند برخی فرهنگ لغات تخصصی وجود دارد، اما تاکنون دانشنامه و فرهنگ توصیفی در این سطح و به زبان فارسی به چاپ نرسیده است.
سوال: همانطور که اطلاع دارید قبلاً مجموعه‌ای با عنوان فرهنگ اصطلاحات امنیت، توسط آقای دکتر جهانتاب برای گروه پژوهشی جامعه و امنیت تهیه شده است. تفاوت یا تفاوت‌های تحقیقی که شما در دست اجرا دارید با مجموعه تهیه شده توسط آقای دکتر جهانتاب در چیست؟
آقای پورسعید: فرهنگی که جناب آقای دکتر جهانتاب گردآوری کرده بودند، اثری است که زحمت زیادی برای آن کشیده شده است. در عین حال، اولاً به فرهنگ لغات نزدیک می‌شود و در ثانی، کاملاً اقتباسی و گردآوری است و از جنبه تألیفی برخوردار نیست. ضمن آنکه، مداخل بیشتر با صبغه علوم سیاسی گردآوری شده بودند تا مطالعات امنیتی. در پروژ تحقیقی اینجانب با نظارت و هدایت اساتید عزیزم آقایان دکتر نصری و دکتر افتخاری سعی شده است این موارد برطرف شود و متن صبغه تألیفی، امنیتی و دانشنامهای داشته باشد.
سوال: انتخاب منابع برای تدوین این فرهنگ بر چه اساسی صورت گرفته است؟ آیا در این فرهنگ از منابع داخلی و خارجی استفاده کرده‌اید؟
آقای پورسعید: در انتخاب منابع و حتی مداخل، سعی شده است منابع دست اول مطالعات امنیتی که به آنها دسترسی داشتهام، اعم از داخلی و انگلیسی مد نظر قرار گیرند.
سوال: لطفاً مبانی و ملاحظات انتخاب مداخل برای درج در فرهنگ توصیفی امنیت را توضیح دهید. آیا گروه‌بندی یا طبقه‌بندی خاصی برای تنظیم و ترتیب مداخل در نظر گرفته‌اید؟
آقای پورسعید: بله برای انتخاب مداخل و پیشنهاد آنها به گروه محترم پژوهشی جامعه و امنیت، مطالعات امنیتی را به چهارده مدخل به ترتیب زیر تقسیم کردهام و بر اساس این تقسیمبندی این مداخل را انتخاب میکنم.
سوال: مراحل و فرایند تهیه فرهنگ مورد نظر چگونه است؟
آقای پورسعید: مراحل به ترتیب عبارتند از اول. انتخاب مداخل و پیشنهاد آنها به گروه، دوم. بررسی و تصویب مداخل در گروه، سوم. نگارش مداخل و ارسال آنها به گروه، چهارم، ارزیابی مداخل نگاشتهشده و ارسال نتیجه ارزیابی به نویسنده، پنجم. اعمال نظرات اصلاحی مورد تقاضای ارزیاب از سوی نویسنده.
سوال: سازوکار نظارتی این طرح چگونه می‌باشد؟
آقای پورسعید: از سوی گروه محترم پژوهشی جامعه و امنیت، ناظری علمی برای این طرح انتخاب شده است که مطابق با نظرات ایشان، متن شکل گرفته و اصلاح می‌شود.
سوال: در این فرهنگ چه تعداد اصطلاح یا مفهوم پیش‌بینی گردیده است؟
آقای پورسعید: در این فرهنگ پیش‌بینی کردهایم که ان‌شاءالله حدود 400 مدخل انتخاب و به نگارش درآید.
سوال: پیشرفت طرح در چه مرحله‌ای است؟
آقای پورسعید: حدود 30% از کل پروژه به یاری خداوند به انجام رسیده است.
در پایان از همه اعضای گروه از جمله جناب آقای مینایی مدیر محترم گروه، آقایان دکتر افتخاری و دکتر نصری و به ویژه، جناب آقای قمری به خاطر زحماتی که برای پیشبرد این طرح کشیده اند، تشکر میکنم.
تهیه و تنظیم: زهرا نوایی لواسانی