برگزاری هجدهمین جلسه کرسی مطالعات راهبردی شاخص‌سازی - دکتر علیرضا مهانیان

گزارش هجدهمین نشست مطالعات راهبردی «شاخص‌سازی، سنجش و ارزیابی وضعیت امنیت» با موضوع «بررسی و تحلیل شاخص امنیت ملّی هند» با ارائه آقای دکتر علیرضا مهانیان، در تاریخ  سه شنبه 95/9/2

در این نشست علمی که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار گردید، ابتدا آقای محمدعلی مینایی، دبیر کرسی مطالعات راهبردی شاخص سازی،‌ با تاکید بر اهمیت انجام مطالعات مقایسه ای در حوزه امنیت پژوهی، استفاده از تجارب سایر ملل در این زمینه را شایان اهمیت دانسته و کشور هند را با توجه به وسعت، جمعیت و اهمیت آن موردی مناسب برای مطالعه برشمردند. در ادامه آقای دکتر علیرضا مهانیان با معرفی اجمالی کشور هند تلاش کردند تا شاخص های احصاء امنیت ملی در این کشور را مورد بررسی قرار دهند. 50 درصد از جمعیت ا میلیارد و 350 میلیون نفری هند زیر 25 سال اند و با 815 میلیون نفر واجد شرایط رای بزرگترین دموکراسی جهان را تشکیل میدهند. نرخ باسوادی این کشور 73 درصد است و نرخ بیکاری آن کمتر از 4 درصد است. 80 درصد جمعیت این کشور هندو و 13در صد آن مسلمان هستند و مابقی از فرق و نحل مختلف اند.

شاخص امنیت ملّی هند در سال 2002 توسط دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی این کشور تدوین و ارائه گردید. این شاخص کاملا زمینه ای هندی داشته و در ابتدا بر توسعه انسانی و بعدها بر بوم شناسی تاکید داشت. علت تاکیدات فوق را میتوان در انبوهیِ جمعیت و فقر مردم این کشور مشاهده نمود. به واقع، دبیرخانه شورای امنیت ملی هند از سال 2000 شروع به تدوین شاخص امنیت ملی این کشور نموده و آن را در قالب سالنامه تا سال2010 منتشر کرده است.

تدوین شاخص امنیت ملی هند توسط دبیرخانه شورای امنیت اولین تلاش سیستماتیک در هند به منظور ارزیابی امنیت و قدرت کشور است که در آن شاخص توسعه انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است. شاخص توسعه انسانی که نخستین بار توسط مرحوم محبوب الحق اقتصاددان پاکستانی طراحی شد و به [1]HDI معروف است دارای سه معیار طول زندگی، دسترسی به دانش و سطح زندگی مناسب است. وزن بالاتر شاخص های امنیت انسانی نشان دهنده آنست که هندوستان به دنبال کسب قدرت از طریق نظامی نیست. پس از آنکه هند به هدف یاد شده دست یافت، التفات بیشتری بر مولفه های نظامی گزارد.