پایان طرح تحقیقاتی «بررسی پیامد های فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران و ارائه راهبرد مناسب»
پایان طرح تحقیقاتی «بررسی پیامد های فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران و ارائه راهبرد مناسب» توسط جناب آقای سعید مجردی از پژوهشگران گروه پژوهشی جامعه و امنیت
طرح پژوهشی «بررسی پیامد های فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران و ارائه راهبرد مناسب» بخشی از طرح ملی مطالعات امنیت اجتماعی است که توسط جناب آقای سعید مجردی انجام و به‌اتمام رسیده است و در آینده‌ای نزدیک گزارش پژوهشی ایشان به‌طور کامل توسط همین گروه منتشر خواهد شد.
نگاهی بر طرح تحقیقاتی «بررسی پیامد های فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران و ارائه راهبرد مناسب»
در دهه‌های اخیر، توسعه وگسترش فن‌آوری‌های جدید ارتباطی موجب تحولات شگرفی در ابعاد گوناگون زندگی بشری شده و روز به روز بر اثرات آن افزوده می شود. فضای مجازی که توسط این فن‌آوری‌ها به وجود آمده حاوی اطلاعات متکثر و متنوعی است و به صورت بخشی از واقعیت اجتماعی عصر جدید، فضای اصلی تعامل‌های معرفتی را در اختیار گرفته است. شبکه اینترنت به عنوان ستون فقرات فن‌آوری‌های نوین ارتباطی و ارتباطات رایانه محور Computer- Mediated Communication در شکل‌گیری فرایندهای نوین و ظهور فضاهای جدید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی نقش اساسی دارد. اینترنت با انتقال آنی اطلاعات، داده‌ها و سرمایه‌ها و امکان ارتباط همزمان میان افراد در نقاط مختلف دنیا در عمل فاصله زمان و مکان را از میان برداشته و نظم طبیعی گذشته را که در چارچوب‌های مکانیکی جهان صنعتی به وجود آمده بود به کلی دگرگون ساخته است. به همین دلیل دو مفهوم اساسی زمان و مکان معنای تازه‌ای پیدا کرده‌اند که با معنای سنتی آن در جوامع ما‌قبل مدرن و یا حتی صنعتی تفاوت ملموسی دارند.
انقلاب نوینی که حول محور فن‌آوری‌های اطلاعاتی نظیر اینترنت متمرکز است با سرعتی شتابان در کار شکل‌دهی مجدد بنیان مادی جامعه است. پیشرفت‌های خیره‌کننده در تولید، اکتساب، جمع‌آوری، پردازش، نگهداری و انتقال اطلاعات در واقع به کاربرد فناوری‌های اطلاعاتی در تمامی زوایای حیات اجتماعی انجامیده است. در این شرایط اغلب مسایل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی، در سراسر جهان به یکدیگر وابسته شده و در سیستمی که هندسه آن همواره در حال تغییر است، باز تعریف می‌شوند. این انقلاب، شکل جدیدی از روابط میان زیر ساخت‌های تشکیل‌دهنده نظم و امنیت اجتماعی به وجود آورده و موجب می‌شود تا تعریف جدیدی از نظم و امنیت اجتماعی ارائه گردد. ویژگی این سیستم جدید، پیچیدگی و توانایی بالقوه آن برای تولید فرصت‌ها و تهدیدات امنیت اجتماعی می‌باشد.
بنابراین، بدون درک صحیح تحولات ناشی از اثرات فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی نمی‌توان تحلیل درستی از آن چه که در محیط امنیت اجتماعی کشور می‌گذرد به دست آورد. فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی و در مرکز آن اینترنت، به همه عرصه‌های زندگی انسان نفوذ کرده و قاعده بازی را در همه عرصه‌ها از جمله نظم و امنیت اجتماعی تغییر داده است. امروزه اطلاعات، به عنوان مهمترین ابزار تولید نظم و امنیت اجتماعی موجب گردیده در الگوی زندگی مردم تغییرات اساسی به وجود آید. تغییر در الگوهای کار، فراغت، معاشرت، سرگرمی و نظارت و کنترل از جمله تغییراتی است که در این فضای جدید قابل بحث و بررسی می باشند. همزمان با چنین تحولاتی، در عرصه سیاسی نیز شاهد تغییرات زیادی هستیم. دمکراتیزه شدن ساختار سیاسی از طریق اثرگذاری بر الگوهای حاکمیت، اعمال اقتدار، انتخابات، مشارکت، رابطه مردم و دولت، رسانه‌ها و پاسخگویی حاکمیت، از پیامدهای فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی و در محور آن اینترنت می باشد.
از سوی دیگر، همراه با تحولاتی که در منابع تولید کننده قدرت و تهدید پدید آمده است مفهوم و نحوه تامین امنیت اجتماعی نیز دچار تحول شده است. متغیرهای جدیدی مانند قدرت تولید و بهره‌وری، میزان تولید دانش و اطلاعات، میزان کنترل و تسلط بر افکار عمومی نمونه‌ای از این منابع به شمار می‌روند که تاثیرات آنها بر نظم و امنیت اجتماعی غیر قابل چشم پوشی می‌باشند. به هر حال، تحولات ناشی از کاربرد اینترنت، با بر هم زدن روابط قاعده‌مند در محیط کالبدی نظام‌های اجتماعی چون تفاهم نمادی، تنظیم اجتماعی و تنظیم سیاسی، موجب پدیده‌هایی چون بی‌نظمی و ناامنی گردیده، راه را برای شکل‌گیری موقعیت‌های نابسامان و چالش‌زا هموار می‌نمایند. به همین دلیل شناخت ماهیت و عملکرد اینترنت و پی‌بردن به سازوکار های اثرگذاری آن، ما را در تجزیه و تحلیل آسیب پذیری سیستم‌های امنیت اجتماعی و هدایت درست پیامدهای وقوع این نوآوری‌ها یاری خواهد نمود.
این پژوهش با هدف شناسایی اثرات کاربرد اینترنت بر نظم و امنیت اجتماعی طراحی شده و قصد دارد تا دگرگونی‌های بنیادین ارتباطی را که به محیط تولید وحفظ نظم و امنیت اجتماعی نفوذ پیدا نموده مورد مطالعه قرار دهد. کاربرد اینترنت، متغیرهای جدیدی را وارد منابع تولید کننده نظم و امنیت اجتماعی نموده و با تاثیر بر ساختار محیط امنیت اجتماعی کشور تهدیدات و فرصت‌های نوینی را در مقابل سیاست‌گزاران و مدیران اجرایی قرار داده است. ارائه راهبردهای مناسب بر اساس بازتعریف مولفه‌های اثرگذار بر مقوله نظم و امنیت اجتماعی که در آن فرصت‌ها و تهدیدات محیطی جدید احصاء شده باشد نیز ضرورت و اهمیت انجام چنین پژوهشی را دو چندان نموده و کشور را (به جای اتخاذ تدابیر واکنشی) در موضع مدیریت فراکنشی نظم و امنیت اجتماعی قرار می‌دهد.
همچنین تحقیق درباره پیامدهای امنیت اجتماعی ناشی از اینترنت از سابقه زیادی برخوردار نیست و پژوهش‌های محدودی که در این زمینه انجام شده اغلب در محدوده امنیت ملی یا بین المللی بوده و در آنها توجه چندانی به امنیت اجتماعی نگردیده است و به همین جهت ضرورت تحقیقاتی از این دست را بیشتر می‌کند.
این پژوهش که در پنج فصل تدوین شده، سعی دارد با استفاده از روش‌های علمی تحقیق، پیامدهای فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران را بررسی و بر اساس شناختی که در این مرحله به دست می‌آید راهبردهای مناسبی را برای مدیریت این اثرات ارائه نماید.
طرح پژوهشی «بررسی پیامد های فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران و ارائه راهبرد مناسب» بخشی از طرح ملی مطالعات امنیت اجتماعی است که توسط جناب آقای سعید مجردی انجام و به‌اتمام رسیده است و در آینده‌ای نزدیک گزارش پژوهشی ایشان به‌طور کامل توسط همین گروه منتشر خواهد شد.
نگاهی بر طرح تحقیقاتی «بررسی پیامد های فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران و ارائه راهبرد مناسب»
در دهه‌های اخیر، توسعه وگسترش فن‌آوری‌های جدید ارتباطی موجب تحولات شگرفی در ابعاد گوناگون زندگی بشری شده و روز به روز بر اثرات آن افزوده می شود. فضای مجازی که توسط این فن‌آوری‌ها به وجود آمده حاوی اطلاعات متکثر و متنوعی است و به صورت بخشی از واقعیت اجتماعی عصر جدید، فضای اصلی تعامل‌های معرفتی را در اختیار گرفته است. شبکه اینترنت به عنوان ستون فقرات فن‌آوری‌های نوین ارتباطی و ارتباطات رایانه محور Computer- Mediated Communication در شکل‌گیری فرایندهای نوین و ظهور فضاهای جدید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی نقش اساسی دارد. اینترنت با انتقال آنی اطلاعات، داده‌ها و سرمایه‌ها و امکان ارتباط همزمان میان افراد در نقاط مختلف دنیا در عمل فاصله زمان و مکان را از میان برداشته و نظم طبیعی گذشته را که در چارچوب‌های مکانیکی جهان صنعتی به وجود آمده بود به کلی دگرگون ساخته است. به همین دلیل دو مفهوم اساسی زمان و مکان معنای تازه‌ای پیدا کرده‌اند که با معنای سنتی آن در جوامع ما‌قبل مدرن و یا حتی صنعتی تفاوت ملموسی دارند.
انقلاب نوینی که حول محور فن‌آوری‌های اطلاعاتی نظیر اینترنت متمرکز است با سرعتی شتابان در کار شکل‌دهی مجدد بنیان مادی جامعه است. پیشرفت‌های خیره‌کننده در تولید، اکتساب، جمع‌آوری، پردازش، نگهداری و انتقال اطلاعات در واقع به کاربرد فناوری‌های اطلاعاتی در تمامی زوایای حیات اجتماعی انجامیده است. در این شرایط اغلب مسایل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی، در سراسر جهان به یکدیگر وابسته شده و در سیستمی که هندسه آن همواره در حال تغییر است، باز تعریف می‌شوند. این انقلاب، شکل جدیدی از روابط میان زیر ساخت‌های تشکیل‌دهنده نظم و امنیت اجتماعی به وجود آورده و موجب می‌شود تا تعریف جدیدی از نظم و امنیت اجتماعی ارائه گردد. ویژگی این سیستم جدید، پیچیدگی و توانایی بالقوه آن برای تولید فرصت‌ها و تهدیدات امنیت اجتماعی می‌باشد.
بنابراین، بدون درک صحیح تحولات ناشی از اثرات فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی نمی‌توان تحلیل درستی از آن چه که در محیط امنیت اجتماعی کشور می‌گذرد به دست آورد. فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی و در مرکز آن اینترنت، به همه عرصه‌های زندگی انسان نفوذ کرده و قاعده بازی را در همه عرصه‌ها از جمله نظم و امنیت اجتماعی تغییر داده است. امروزه اطلاعات، به عنوان مهمترین ابزار تولید نظم و امنیت اجتماعی موجب گردیده در الگوی زندگی مردم تغییرات اساسی به وجود آید. تغییر در الگوهای کار، فراغت، معاشرت، سرگرمی و نظارت و کنترل از جمله تغییراتی است که در این فضای جدید قابل بحث و بررسی می باشند. همزمان با چنین تحولاتی، در عرصه سیاسی نیز شاهد تغییرات زیادی هستیم. دمکراتیزه شدن ساختار سیاسی از طریق اثرگذاری بر الگوهای حاکمیت، اعمال اقتدار، انتخابات، مشارکت، رابطه مردم و دولت، رسانه‌ها و پاسخگویی حاکمیت، از پیامدهای فن‌آوری‌های نوین اطلاعاتی و در محور آن اینترنت می باشد.
از سوی دیگر، همراه با تحولاتی که در منابع تولید کننده قدرت و تهدید پدید آمده است مفهوم و نحوه تامین امنیت اجتماعی نیز دچار تحول شده است. متغیرهای جدیدی مانند قدرت تولید و بهره‌وری، میزان تولید دانش و اطلاعات، میزان کنترل و تسلط بر افکار عمومی نمونه‌ای از این منابع به شمار می‌روند که تاثیرات آنها بر نظم و امنیت اجتماعی غیر قابل چشم پوشی می‌باشند. به هر حال، تحولات ناشی از کاربرد اینترنت، با بر هم زدن روابط قاعده‌مند در محیط کالبدی نظام‌های اجتماعی چون تفاهم نمادی، تنظیم اجتماعی و تنظیم سیاسی، موجب پدیده‌هایی چون بی‌نظمی و ناامنی گردیده، راه را برای شکل‌گیری موقعیت‌های نابسامان و چالش‌زا هموار می‌نمایند. به همین دلیل شناخت ماهیت و عملکرد اینترنت و پی‌بردن به سازوکار های اثرگذاری آن، ما را در تجزیه و تحلیل آسیب پذیری سیستم‌های امنیت اجتماعی و هدایت درست پیامدهای وقوع این نوآوری‌ها یاری خواهد نمود.
این پژوهش با هدف شناسایی اثرات کاربرد اینترنت بر نظم و امنیت اجتماعی طراحی شده و قصد دارد تا دگرگونی‌های بنیادین ارتباطی را که به محیط تولید وحفظ نظم و امنیت اجتماعی نفوذ پیدا نموده مورد مطالعه قرار دهد. کاربرد اینترنت، متغیرهای جدیدی را وارد منابع تولید کننده نظم و امنیت اجتماعی نموده و با تاثیر بر ساختار محیط امنیت اجتماعی کشور تهدیدات و فرصت‌های نوینی را در مقابل سیاست‌گزاران و مدیران اجرایی قرار داده است. ارائه راهبردهای مناسب بر اساس بازتعریف مولفه‌های اثرگذار بر مقوله نظم و امنیت اجتماعی که در آن فرصت‌ها و تهدیدات محیطی جدید احصاء شده باشد نیز ضرورت و اهمیت انجام چنین پژوهشی را دو چندان نموده و کشور را (به جای اتخاذ تدابیر واکنشی) در موضع مدیریت فراکنشی نظم و امنیت اجتماعی قرار می‌دهد.
همچنین تحقیق درباره پیامدهای امنیت اجتماعی ناشی از اینترنت از سابقه زیادی برخوردار نیست و پژوهش‌های محدودی که در این زمینه انجام شده اغلب در محدوده امنیت ملی یا بین المللی بوده و در آنها توجه چندانی به امنیت اجتماعی نگردیده است و به همین جهت ضرورت تحقیقاتی از این دست را بیشتر می‌کند.
این پژوهش که در پنج فصل تدوین شده، سعی دارد با استفاده از روش‌های علمی تحقیق، پیامدهای فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران را بررسی و بر اساس شناختی که در این مرحله به دست می‌آید راهبردهای مناسبی را برای مدیریت این اثرات ارائه نماید.
نظر شما :