هجدهمین نشست امنیت اجتماعی - دکتر بهرام بیات

گزارش هجدهمین نشست مطالعات راهبردی امنیت اجتماعی با عنوان «بررسی عملکرد نظام سیاسی در رخداد های دی ماه 96» با ارائه دکتر بهرام بیات و در تاریخ سه‌شنبه 1396/12/08

در این نشست علمی که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، در ابتدا جناب آقای محمدعلی مینایی مدیر گروه پژوهشی جامعه و امنیت و دبیر نشست، با شرح کوتاهی از بحران اخیر، رخدادهای دی ماه 96 را یک سری اعتراضاتی دانست که به مرور با اغتشاشاتی در هم تنیده شد. تفکیک این دو موضوع یعنی تفیکیک اعتراضات و نارضایتی­هایی که حتی نظام جمهوری اسلامی نیز به آن احترام ­–ی‌گذارد و مدیران نظام بر اهمیت رسیدگی به مطالبات مردم تأکید ­کرده‌اند؛ با یک سری اغتشاشاتی که بر روی امنیت ملی و امنیت اجتماعی کشور تأثیر نامطلوب گذاشت، بسیار ضروری و مورد توجه است. هدف از این نشست بررسی عملکرد نظام سیاسی است که چگونه با مدل و رویکرد امنیت نرم شرایط و اوضاع و احوال را مدیریت کند تا جامعه و کشور در شرایط بحرانی قرار نگیرد؛ و یا زمانی که رخ داد چگونه با روش­های پلیسی، قضایی و اطلاعاتی بتواند مدیریت کند تا با کمترین آسیب از این بحران خارج شود.

سپس جناب آقای دکتر بهرام بیات، علل حضور و تجمعات و شورش های خیابانی را به دو دسته عوامل مستعد کننده (مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و کج کارکردی اصطلاحاً نظامات کلان) و عوامل شکوفا کننده تقسیم کرده و به توضیحی مختصر از هر یک از آنها پرداختند. بر خلاف بسیاری از بحران­های سالهای گذشته (اعتراضات 78 و 88) که یک برآورد (برآوردی کم یا زیاد) و پیش بینی از وقوع آنها وجود داشت، در مورد اعتراضات دی ماه 96 پیش بینی‌ای نشده بود. اختلال در فرآیند تصمیم­گیری به دلیل غافلگیری، حدود یک هفته تا ده روز تلاطمی در کشور به وجود آورد که تصمیم­گیری درستی را به دنبال نداشت. درنتیجه غافلگیری، ضعف در مدیریت افکار عمومی و سوء استفاده جناحی و بین المللی از شرایط پیش آمده در کنار دو دسته عوامل ذکر شده، زمینه ساز این تشدید بحران گردید.

سپس حضار در بیان نقد و نظر، لزوم رفتار هوشمندانه در برخورد با اینگونه اعتراضات و غافلگیری در سیستم امنیتی اذعان گردید. در انتها جناب آقای مینایی از جناب آقای دکتر بیات بابت ارائه مفید ایشان در این زمینه تشکر کردند.