الزامات استفاده اثربخش از رسانه‌های اجتماعی

دکتر داود مهرابی عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات در هشتمین نشست از سلسله‌ نشست‌های گفت‌وگوی انتقادی با عنوان «تحلیل و بررسی نقش فضای مجازی بر فعالیت‌های سیاسی اجتماعی جوانان ایران‌زمین» الزامات اثربخشی رسانه‌های اجتماعی را مورد بررسی قرار داد.

این نشست روز سه‌شنبه دوم خرداد ماه 1402 با حضور پژوهشگران، کارشناسان و علاقه‌مندان به مباحث و مسائل علوم ارتباطات و فضای مجازی در رابطه با فعالیت‌­های اجتماعی و سیاسی به‌ویژه ارتباط با اندیشه‌­ها و رفتارهای جوانان و نوجوانان در سالن ادب پژوهشگاه برگزار شد.

لازمه استفاده اثربخش از هر ابزاری، داشتن اطلاعات اولیه درباره آن است

دکتر مهرابی، استادیار علوم ارتباطات پژوهشگاه به‌عنوان سخنران  دیگر این نشست، با اشاره به موضوع سخنرانی خود با عنوان «الزامات استفاده اثربخش از رسانه‌های اجتماعی» گفت: لازمه استفاده اثربخش از هر ابزاری، داشتن اطلاعات اولیه درباره آن است تا نتیجه مقبولی حاصل شود. بدین منظورپس از بررسی انواع رسانه‌های اجتماعی و کارکرد آنها، در مرحله بعد به مقایسه استفاده از آنها در جهان و ایران خواهم پرداخت.

دکتر مهرابی در ادامه با طرح این پرسش که اساساً رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی چه هستند، تعاریف و پیشینه‌ای از مفاهیم کلیدی بحث خود همچون فضای مجازی، رسانه‌های اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی ارائه کرد و ادامه داد: اولین بار واژه فضای مجازی توسط دو نفر از اندیشمندان دانمارکی که فضایی با نام «آتلیه فضای مجازی» ایجاد کرده بودند به کار رفت. در زمان فعالیت این آتلیه، اصلاً بحث اینترنت مطرح نبود. برای آنها فضای مجازی صرفاً در مورد مدیریت فضاها بود و هیچ شناخت باطنی یا دیجیتال در مورد آن وجود نداشت. این فضا اساساً یک ابزار و یک فضای بتنی و فیزیکی بود و ارتباطی با بحث دیجیتال نداشت. سپس این واژه در دهه 1980 وارد ادبیات علمی ـ تخیلی می‌شود و افرادی که در حوزه­ کامپیوتر بودند، به‌تدریج استفاده از این واژه را گسترش می‌دهند به‌گونه‌ای که در دهه 1990 در بین عامه به شکلی گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچند در تعریف فضای مجازی، به تعریف مشخصی دست نمی‌یابیم اما ازجمله تعاریف قابل فهم که درباره فضای مجازی ارائه شده این تعریف است:  فضای مجازی به همه فعالیت‌های آنلاینی اطلاق می‌شود که در آنها از اینترنت استفاده می‌شود. اینترنت نیز شامل وب جهان‌گستر، رسانه‌های اجتماعی و سایر نرم‌افزارهای کاربردی است.

این پژوهشگر علوم ارتباطات در ادامه به تعریف مفهوم رسانه‌های اجتماعی پرداخت و ادامه داد: تعریف رسانه‌های اجتماعی عبارت است ازفناوری مبتنی بر کامپیوتر که تبادل ایده‌ها، اطلاعات و اندیشه‌ها را از طریق جوامع و شبکه‌های مجازی امکان‌پذیر و تسهیل می‌کند. وی مفهوم دیگر را مفهوم شبکه‌های اجتماعی برشمرد و ضمن پرداختن به تاریخچه کاربرد این مفهوم گفت: در سال 1929 یک نویسنده مجارستانی در یک داستان کوتاه با عنوان «زنجیره‌ها» این مسأله را مطرح می‌کند که هر دو فردی که در دنیا وجود دارند و می‌خواهند با یکدیگر رابطه برقرار کنند در نهایت با شش واسطه می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند. این داستان منجر به شکل‌گیری نظریه شش درجه جدایی شد که براساس آن هر دو شخص دلخواه بر روی کره زمین، تنها با شش واسطه یا کمتر به هم می‌رسند. این نظریه مقدمه‌ای برای طرح نظریه دنیای کوچک می‌شود. در سال 1967 یک محقق آمریکایی این نظریه شش درجه جدایی را آزمون می‌کند که آیا اساساً این نظریه درست است یا نه! بدین منظور این محقق نامه‌هایی را در دو شهر مختلف تقسیم می‌کند و از افراد می‌خواهد که این نامه‌ها را به دست فرد معینی برسانند. جالب این است که بعد از رسیدن نامه به دست فرد معین، فرایند بررسی شده و مشاهده می‌شود که هر نامه‌ای با گذر از 5/5 نفر به دست آن فرد موردنظر رسیده است. بر این اساس، وی نتیجه می‌گیرد که نظریه شش درجه جدایی واقعاً درست است. بعد از پیدایش اینترنت این نظریه در محیط آنلاین هم مورد استفاده قرار گرفته است.

انواع رسانه‌های اجتماعی و بلوک‌های کارکردی آنها

دکتر مهرابی بعد از تعریف مفاهیم و کلیدواژه‌هایی همچون فضای مجازی، رسانه‌های اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی، به یکی از دسته‌بندی‌های رایج درباره رسانه‌های اجتماعی پرداخت و گفت: در یک تقسیم‌بندی رسانه‌های اجتماعی بر حسب کارکردشان به شش دسته تقسیم می‌شوند: یک دسته ناشر هستند مثل ویکی‌پدیا؛ یک دسته کار اشتراک‌گذاری را انجام می‌دهند مثل یوتیوب، ویمئو یا آپارات؛ یکسری پیام‌رسان هستند؛ یکسری برای بحث و گفت‌وگو؛ یک دسته برای مشارکت و یک دسته برای شبکه‌‌سازی. در تقسیم‌بندی کاپلان و هنلین در سال 2010 از رسانه‌های اجتماعی براساس کارکرد و حضور اجتماعی، بلاگ‌ها ابتدایی‌ترین نوع رسانه‌های اجتماعی محسوب می‌شوند. مطالب در وبلاگ قرار گرفته و ممکن است بازخوردی از مخاطب داشته باشند و نویسنده نیز شاید پاسخی بدهد. بلاگ‌ها از نظر معرفی به خود یا خودافشایی سطح بالایی داشته ولی از نظر حضور اجتماعی در سطح پایینی قرار می‌گیرد؛ یعنی فرد در آن بلاگ خودش را خوب معرفی می‌کند و مخاطب می‌داند با چه کسی ارتباط خواهد داشت. مخاطب اطلاعات زیادی درباره فرد دارد ولی حضور اجتماعی و یا به عبارتی غنای رسانه‌ای بلاگ‌ها چندان زیاد نیست. دکتر مهرابی با اشاره به چند دسته دیگر همچون پروژه‌های مشارکتی مثل ویکی‌پدیا یا جهان‌های اجتماعی که به دو دسته جهان اجتماعی مجازی و جهان اجتماعی واقعی تقسیم‌ می‌شوند، درخصوص سایت‌ها یا شبکه‌های اجتماعی که آنلاین هستند گفت: رسانه‌‌های اجتماعی با هدف‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف استفاده از یوتیوب با لینکدین بسیار متفاوت است یا فیس‌بوک تفاوت زیادی با ویمئو دارد. وی در ادامه با توجه به موضوع جلسه، تمرکز خود را بر سایت‌های شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها قرار داد.

کارکرد گفت‌وگویی رسانه‌های اجتماعی بسیار اهمیت دارد

وی که تمرکز پژوهش‌های خود را بر ارتباطات سلامت قرار داده است در ادامه با اشاره به اهمیت آشنایی با کارکرد رسانه‌های اجتماعی مختلف تأکید کرد: اگر قرار است افراد و سازمان‌‌هاـ در هر حوزه ای ـ استفاده اثربخشی از رسانه‌های اجتماعی داشته باشند باید علاوه بر آشنایی با انواع رسانه‌های اجتماعی، با کارکرد این رسانه‌ها هم آشنا باشند. این کارکردها عبارتند از: حضور، گفت‌وگو، اشتراک‌گذاری، هویت، ارتباط، شهرت و گروه‌ها.

دکتر مهرابی سپس به توضیح برخی از کارکردهای رسانه‌های اجتماعی پرداخت و ادامه داد: مقصود از حضور، محیط آنلاینی است که باعث می‌شود کاربران از حضور فرد آگاه شوند و می‌تواند به صورت آنلاین یا آفلاین باشد. به عنوان مثال، می‌توان به اشتیاق افراد برای عکس گرفتن با هنرمندان در یک شهر و در یک مکان مثلاً پارک یا... اشاره کرد که حضور فرد به سرعت به اطلاع سایر افراد می‌رسد و این یکی ازکارکردهای رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی است. رسانه‌هایی که کارکرد حضور در آنها مؤثر است عموماً با هدف قابل رؤیت سریع بودن و اطلاع‌رسانی به مخاطبان، مورد استفاده قرار می‌گیردند.کارکرد بعدی گفت‌وگو است که اهمیت بسیاری دارد. گفت‌وگوهای فردی، وقتی تجمیع می‌شوند هر کدام قطعه‌هایی از پازلی هستند که مجموعه‌ای را شکل می‌دهند که می‌تواند برای سیاست‌گذاری در هر سطحی مهم باشد. مثلاً فرض کنید در مورد محصولات یا خدمات شرکتی در گفت‌وگوها از سوی افراد اطلاعاتی ارائه می‌شود. بعد از مدتی حجم بزرگی از اطلاعاتی شکل می‌گیرد که می‌تواند برای آن شرکت یا سازمان اهمیت داشته باشد. بنابراین بُعد گفت‌وگویی کارکرد رسانه‌های اجتماعی بسیار اهمیت دارد. کارکرد مهم دیگر، اشتراک‌گذاری است که هدف بسیاری از شبکه‌های اجتماعی است. به عنوان مثال، یوتیوب اشتراک‌گذاری ویدئو است که بنا بر اطلاعات مطرح شده، در هر دقیقه، 10 ساعت ویدئو در یوتیوب بارگذاری می‌شود. اگر از محتواهایی که در این شبکه‌های ویدئویی مثل یوتیوب یا آپارات یا تماشا غفلت شود، درواقع غفلت بسیار بزرگی است؛ چراکه کاربران در حال دریافت اطلاعات زیادی از این محتواها هستند؛ مثلاً در یوتیوب هر 24 ساعت حدود 14 هزار و 400 ساعت محتوا بارگذاری و به اشتراک گذاشته می‌شود. کارکرد بعدیشهرت هست که براساس آن گفته می‌شود فرد می‌تواند با استفاده از جایگاه آنلاینی که دارد، چقدر می‌تواند دیگران را تحت تأثیر قرار دهد. درواقع، اینفلوئنسرهامی‌توانند روی افراد مخاطب اثر بگذارند. کارکرد دیگرهویت است که بیشتر با معرفی فرد در رسانه‌های اجتماعی ارتباط دارد. برای مثال، در لینکدین، هویت به مراتب مهمتر است از سایر رسانه‌های اجتماعی است.کارکرد دیگر، گروه‌هاهستند که از این بابت اهمیت دارند که افراد در یک محیط آنلاین، گروه‌هایی را شکل می‌دهند که با هم نقطه اشتراکی از نظر یک موضوع خاص دارند. استفاده از این گروه‌ها با هدف اثرگذاری در هر حوزه‌ای می‌تواند بسیار مهم باشد.

وی که بخشی از تحقیقات خود را با تمرکز بر رسانه‌های اجتماعی و سلامت انجام داده است، سپس به تمایز میان اهمیت کارکردها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پرداخت و گفت: اما شبکه‌های اجتماعی صرفاً به یک کارکرد توجه ندارند. برخی از رسانه‌های اجتماعی بر هویت تمرکز دارند، به‌عنوان مثال در لینکدین هویت بسیار مهم است. وقتی وارد لینکدین می‌شود اطلاعات زیادی از شما می‌خواهد. ولی در فیسبوک شاید این اطلاعات را نخواهد، چراکه چندان روی بحث هویت متمرکز نیست. در یوتیوب اشتراک‌گذاری بسیار اهمیت دارد. در فیسبوک بیشتر به رابطه و ایجاد و حفظ آن اهمیت داده می‌شود و در آنجا برخلاف لینکدین بحث هویت چندان مطرح نیست. هرچند در عین حال سایر کارکردها هم مهم هستند. بنابراین می‌تواند مشاهده کرد که هر یک از رسانه‌های اجتماعی از بلوک هفت‌گانه کارکرد رسانه‌ها، بر چند بلوک کارکردی متمرکز هستند.

این پژوهشگر علوم ارتباطات پس از بحث از انواع رسانه‌های اجتماعی و کارکردهای آنها، به استفاده کاربران از رسانه‌های اجتماعی در جهان و سپس در ایران براساس آمارهای موجود پرداخت و گفت: براساس اطلاعات ارائه شده، تا ژانویه 2023 حدود 4 میلیارد و 760 میلیون نفر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. آمار رشد استفاده از این شبکه‌ها نشان می‌دهد از نظر فصلی، حدود نیم درصد یا 23 میلیون به تعداد کاربران افزوده شده است. از نظر جمعیتی، حدود 60% از جمعیت جهان از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. اگر جمعیت بالای 18 سال را مورد بررسی قرار دهیم، این آمار نشان می‌دهد که حدود 78% از جمعیت بالای 18 سال جهان در حال استفاده از شبکه‌های اجتماعی هستند که میانگین استفاده روزانه آنها از شبکه‌های اجتماعی حدود دو ساعت و سی دقیقه است. از نظر جنسیت، زنان حدود 46% و مردان حدود 54% از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

شیوع کرونا و تجربه ناشی از آن کارکرد رسانه‌های اجتماعی را متحول کرد

این محقق حوزه ارتباطات سلامت سپس به تغییر و تحولات رخ داده در استفاده از فضای اجتماعی بعد از شیوع کرونا براساس آمارهای موجود اشاره کرد و گفت: اتفاقات بعد از شیوع کرونا نشان می‌دهد که فعالیت‌هایی مانند تماشای فیلم‌ها و خدمات ویدئوهای زنده (Streaming) 54% افزایش پیدا کرده است؛ مدت زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی حدود 43% از نظر زمانی افزایش داشته است؛ استفاده از خدمات پیام‌رسان‌ها حدود 42% رشد داشته است؛ استفاده از نرم‌افزاهای کاربردی موبایل حدود 36% افزایش پیدا کرده است؛ تولید و بارگذاری ویدئوها بعد از شیوع کرونا حدود 16% افزایش داشته که البته به نظر می‌رسد محتوای آموزشی این ویدئوها بسیار بیشتر است. نکته مهم دیگر این است که در جهان از چه پلتفرم‌هایی استفاده می‌شود: فیسبوک، یوتیوب، واتساپ، اینستاگرام و... رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هایی هستند که براساس آمار تا ژانویه 2023 نسبت بقیه رسانه‌ها پیشرو هستند.

دکتر مهرابی با ارائه آماری درخصوص کاربران جهانی در دو گروه سنی بین 8 تا 11 سال و 12 تا 15 سال و رفتارهای آنان در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی گفت: براساس اطلاعات موجود از نظر رده سنی، داده‌ها نشان می‌دهند که در گروه سنی 8 تا 11 ساله‌ها حدود 44% از سایت‌ها و نرم‌افزارهای رسانه‌های اجتماعی، 64% از پیام‌رسان‌ها، 96% از پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری ویدئو استفاده کرده، و 39% نیز ویدئوهای زنده (Streaming) بارگذاری می‌کنند. اگر این آمار را با آمار دسته دوم (12 تا 15 ساله‌ها) مقایسه کنیم، شاهد هستیم که همه این اعداد رشد می‌کنندو در این گروه سنی استفاده از رسانه‌های اجتماعی افزایش پیدا می‌کند. در گروه سنی 12 تا 15 سال 87% از سایت‌ها و نرم‌افزارهای رسانه‌های اجتماعی، 91% از پیام‌رسان‌ها، 99% از پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری ویدئو استفاده کرده و 60% نیز ویدئوهای زنده (Streaming) بارگذاری می‌کنند.

این پژوهشگر علوم ارتباطات در ادامه مباحث خود به وضعیت استفاده از رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی در ایران پرداخت و با استناد به اطلاعات ارائه شده در خردادماه سال 1401 از نظرسنجی صورت گرفته توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران از 1541 نفر از افرادی که در سراسر کشور سن بالای 18 سال دارند گفت:از این تعداد 97%بین 18 تا 29 سال سن دارند، 86% آنها در مراکز استان‌ها زندگی می‌کنند و 95% از آنها افراد تحصیل‌کرده هستند. این نظرسنجی نشان می‌دهد 5/78%  از ایرانی‌ها از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

وی تأکید کرد: این اطلاعات نشان می‌دهد اگر فرد یا سازمانی بخواهد یک اقدام اثرگذار را در بستر رسانه‌های اجتماعی با تمرکز بر این جوانان 18 تا 29 سال مراکز استان‌ها با تحصیلات دانشگاهی صورت دهد، با احتمال بیشتری به هدف خود دست پیدا خواهد کرد؛ حال آن هدف می‌تواند هر نوع مداخله یا کمپینی باشد. وی در خصوص تعداد کاربران پیام‌رسانهای داخلی نیز بیان کرد که براساس اطلاعات کسب شده تا 15 آذر 1401 کاربران روبیکا 35 میلیون نفر، ایتا 15 میلیون و 200 هزار نفر، بله 9 میلیون و 800 هزار نفر و سروش پلاس 8 میلیون و 100 هزار نفر بوده‌اند. اما اساساً اطلاعاتی از ویژگی‌های جمعیت‌شناختی آنها مانند سن، جنسیت، مکان زندگی، و یا سطح تحصیلاتشان ـ به  آسانی ـ در دسترس نیست.

شناخت الگوی مصرف؛ پیش‌نیاز استفاده اثربخش از رسانه‌های اجتماعی

دکتر مهرابی با استناد به نتایج یکی از مطالعات خود که با تمرکز بر شناخت الگوی مصرف رسانه‌های اجتماعی در بین جوانان 18 تا 25 سال انجام شده بود و داده‌های آن در بازه زمانی فروردین تا خرداد 1400 از حدود 422 نفر گردآوری شده ادامه داد: از میان این تعداد که حدود 8% آنها دانش‌آموز و حدود 43% یعنی نزدیک به 175 نفردانشجو بودند که تقریباً 48% اعلام کردند شب‌ها از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند؛ حدود 73% از تلفن همراه برای دسترسی به رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند ولپ‌تاپ، تبلت و دستکتاپ در مرتبه بعدی قرار دارند. میزان استفاده روزانه کاربران بر حسب دقیقه از رسانه‌های اجتماعی در این تحقیق چنین بود: اینستاگرام با میانگین حدود 51 دقیقه در شبانه‌روز اولین رسانه‌ای بود که مورد استفاده قرار می‌گرفت، بعد واتساپ با حدود 40 دقیقه، تلگرام با حدود 23 دقیقه و فیسبوک و... در رتبه‌های بعدی قرار می‌گرفتند. براساس اطلاعات به دست آمده انگیزه افراد در استفادهاز رسانه‌های اجتماعی چنین بوده است: 23% جهت دسترسی به اطلاعات، حدود 17% برای استفاده از مطالب سرگرم‌کننده، 14% از روی بی‌حوصله‌گی، 13% برای ارتباطات شخصی،10% به منظوراجتماعی شدن و توسعه روابط، 5% به پیشنهاد دیگران و...

وی سپس به مقایسه اطلاعات کاربران ایرانی و کشور انگلیس براساس اطلاعات به دست آمده از کاربران انگلیسی در استفاده از رسانه‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: اساس اطلاعات موجود از دو گروه سنی 16 تا 24 سال و گروه سنی 25 تا 34 سال در سال 2015 نشان می‌دهد که 65% کاربران 16 تا 24 سال با این انگیزه از رسانه‌های اجتماعی استفاده کرده‌اند که بفهمند دوستانشان در حال انجام چه کاری هستند، در گروه سنی دوم این عدد 52% بوده است.53% گروه سنی اول و 42% گروه سنی دوم برای فرستادن پیام مستقیم به دوستانشاناز این رسانه‌ها استفاده کرده‌اند. ارتباط مداوم با اقوام و خویشان، ارسال عکس و ویدئو و اینکه دوستانشان چه مطالبی را مشاهده می‌کنند و... سایر انگیزه‌هایی بوده است که هدف این کاربران در استفاده از رسانه‌های اجتماعی بوده است.

دکتر مهرابی در ادامه به اطلاعات جهانی درباره استفاده از رسانه‌های اجتماعی در سال‌های 2018 و 2023 پرداخت و گفت:  براساس اطلاعات سال 2018،41% برای برقراری ارتباط با دیگران و اینکه دوستانشان در حال انجام چه کاری در شبکه‌های اجتماعی هستند، 40% به منظور آگاهی از اخبار و حوادث و... از رسانه‌های اجتماعی استفاده کرده‌اند. اگر اطلاعات سال 2023 را نگاه کنیم، برقراری ارتباط با اقوام و خانواده حدود 50% انگیزه استفاده از رسانه‌های اجتماعی توسط کاربران وپر کردن اوقات فراغت 37%، خواندن اخبار 35% و... انگیزه‌های استفاده از شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی بوده است.

تحلیل مستمر رسانه‌های اجتماعی پیش‌نیاز دستیابی به اهداف است

این پژوهشگر علوم ارتباطات در ادامه به الزامات استفاده از رسانه‌های اجتماعی پرداخت و گفت: اساساً حجم زیادی از داده‌ها و محتواها در رسانه‌های اجتماعی هست که روزبه‌روز تغییر می‌کنند. اساساً ما الان نمی‌توانیم بگوییم که در زمان فعلی مردم در فضای مجازی راجع به چه چیزی فکر می‌کنند. با توجه به حجم اطلاعات و فیلم‌هایی که مثلاً در یوتیوب آپلود می‌شوند یا در سایت‌های اشتراک عکس بارگذاری می‌شوند، اگر به این اطلاعات دسترسی نداشته باشیم، قاعدتاً هر اقدامی می‌خواهیم انجام دهیم نمی‌توانیم هیچ چشم‌اندازی برای آن مشخص کنیم.به‌عنوان مثال اگر می‌خواهیمبر قشر 20 تا 25 سال این اثرگذاری را داشته باشیم که بیشتر ورزش کنند، یا کلاه ایمنی هنگام موتورسواری استفاده کنند، یا رفتار سلامت بهتری داشته باشند، این اطلاعات اولیه اگر نباشد قاعدتاً نمی‌توانیم هیچ مداخله و اساساً هیچ رفتار اثرگذاریداشته باشیم. رسانه اجتماعی می‌تواند هم برای شناخت مخاطب مورد استفاده قرار گیرد و هم اینکه اساس برنامه‌ریزی فعالیت‌هایی باشد که می‌خواهیم در آینده انجام دهیم، اما همه این اقدامات نیاز نگاه علمی به جنبه‌های مختلف فضای رسانه‌ای‌ست که امروز به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی اقشار مختلف از جمله جوانان تبدیل شده است.

دکتر مهرابی در پایان سخنان خود با تأکید بر اهمیت شناخت مخاطب هدف،آگاهی از الگوی مصرف کاربران از قبیل گروه‌‌های سنی استفاده‌کنندگان از شبکه‌های اجتماعی، زمان و نرم‌افزار مورد استفاده آنها و... ؛ تولید محتوای مناسب با مخاطب و بهره‌گیری از رسانه مناسب، و در نهایت تحلیل مستمر را از ارکان مهم برای استفاده اثربخش از رسانه‌های اجتماعی برشمرد و گفت: تحلیل مستمر یک فرایند مداوم است. هنگامی که محتوایی با در نظر گرفتن تمام گام‌های از پیش تعیین‌شده‌ای که گفته شد تولید و منتشر شد و در دست مخاطب قرار گرفت باید پیگیری شده و ارائه بازخورد داشته باشد. همچنین باید یک ارزیابی از بازخورد و رفتار مجدد مخاطب داشت. این چرخه مداوم است و تمام نمی‌شود تا به هدف خود برسیم. حتی پس از دستیابی به هدف، حفظ آن نیز مسئله مهم دیگریست که باید مورد توجه قرار گیرد.

در این نشست که به همت معاونت کاربردی سازی علوم انسانی و فرهنگی پژوهشگاه برگزار شد همچنین دکتر سید جواد میری، استاد جامعه­‌شناسی تطبیقی پژوهشگاه؛ و دکتر محمدمهدی فتوره‌چی، پژوهشگر علوم ارتباطات و فضای مجازی دانشگاه تهران به سخنرانی پرداختند.