معتمدی: انعکاس دیدگاه های متفاوت باید از اولویت های صدا و سیما باشد/ دوره رسانه یکسویه تمام شده است
در روزهای اخیر شاهد ماجرای جنجالی فارسی صحبت کردن کارشناس هندی در شبکه ۳ بودیم که این رسانه را با انتقادهای زیادی همراه کرد. تاکید مجری بر عدم تسلط کارشناس بر زبان فارسی و معرفی او با عنوان کارشناس و روزنامه نگار مستقل از نگاه ریز بین مخاطب دور نماند و این انتقاد را مطرح کردند که کارشناس برنامه از کارکنان پرس تی وی است و روزنامه نگار مستقل خواندنش نوعی فریب مخاطب محسوب می شود. با این حال ادامه چنین رخدادهایی چه پیامدهایی دارد و رسانه باید در انتخاب کارشناسان به چه نکاتی توجه کند؟ بشیر معتمدی، عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات معتقد است که صداوسیما برای اینکه بتواند اعتماد مخاطب را جلب کند و در بحران ها کمک کننده باشد، باید ضمن تاکید بر شفافیت و صداقت، به روزترین کارشناسان و افراد خبره با دیدگاه های متفاوت را انتخاب کند و تریبون را در اختیار افراد موافق و مخالف قرار دهد.
بشیر معتمدی با اشاره به حاشیه های اخیر صداوسیما به شفقنا رسانه می گوید: به عقیده من عملکرد های غیرشفاف صداوسیما و تکذیب شدن و مورد نقد واقع شدن تعداد زیادی از برنامه هایش در رسانه ها و شبکه های اجتماعی طی سال های اخیر بر کسی پوشیده نیست و این نکته را به مخاطب القا می کند که گویی بعضا قصد فریبش را دارند. به عبارتی وقتی مکرر مخاطب را گول بزنیم و حقیقت را از او پنهان کنیم، در مواقع حساس نمی توانیم اعتمادش را جلب کنیم. این داستان اخیر هم به مخاطب چنین القا کرد که گویی این رسانه صداقت و شفافیت برایش در اولویت نیست.
او توضیح می دهد: در این برنامه شاهد بودیم که مجری تاکید می کند، کارشناس بر زبان فارسی مسلط نیست، روزنامه نگاری مستقل است و… که بعد مشخص می شود فرد از مرتبطین پرس تی وی و آشنا به زبان فارسی است. دوستان فعال در صداوسیما هنوز متوجه نشده اند که ما تنها با یک رسانه مواجه نیستیم بلکه با شمار زیادی از رسانه های مکتوب، آنلاین و شبکه های اجتماعی مواجه هستیم که کوچکترین حرکت ما را ارزیابی و راستی آزمایی می کنند. صداوسیما باید بداند که دوره رسانه یکطرف و یکسویه تمام شده است.
معتمدی تاکید می کند: صداوسیما نباید تنها به دنبال افراد همسو با دیدگاه هایش برود. همین اتفاق می افتد که کارشناس برنامه از کارکنان خودشان انتخاب می شود. باید اجازه داد تا دیدگاه ها و نگاه های مختلف مطرح شوند. شک نداشته باشید اگر این رسانه برنامه ها و کارهای قوی هم داشته باشد، مورد تشویق شبکه های اجتماعی قرار می گیرد اینگونه نیست که فقط دیدگاه انتقادی به صداوسیما فعال باشد.
با این اوصاف چه نکاتی را باید در انتخاب کارشناسان درنظر گرفت؟ معتمدی پاسخ می دهد: رسانه باید به روزترین کارشناسان با دیدگاه های متفاوت را انتخاب کند. وقتی رسانه از نظر صداقت و شفافیت خودش را به مخاطبان و کارشناسان خبره ثابت کند، طبیعتا تمایل بیشتری برای حضور در این رسانه به وجود می آید. کارشناس حتما قرار نیست موافق با دیدگاه آن رسانه صحبت کند، بلکه می تواند نظری مستقل و متفاوت داشته باشد. یکی از علت های محبوبیت برنامه نود در بین مخاطبان انتخاب کارشناسان با دیدگاه ها متفاوت و متنوع بود همه اجازه داشتند مستقیم حرفشان را بزنند. اگر به کسی انتقادی می شد، تریبون را هم در اختیار او قرار می دادند تا از خودش دفاع کند.
معتمدی می گوید: متاسفانه این رویکرد در صداوسیما وجود ندارد یا کم یاب است. با توجه به رویکرد اولیه آقای جبلی خوشبین بودیم که صداوسیما به تریبونی برای دیدگاه های مختلف تبدیل شود ولی متاسفانه گویی ایشان هم اختیار آنچنانی برای تغییر این رویکرد در صداوسیما ندارند. چون دیگر شاهد رویکرد اولیه آقای جبلی نیستیم و گویی عملکرد ایشان محدود شده است. اگر به گزارش های خبری این رسانه و انتخاب کارشناسان توجه کنید، مکررا با دیدگاه یکطرفه و همسو با صداوسیما مواجه هستیم.
معتمدی ضمن اشاره به تعریف «رسانه ملی» تاکید می کند: رسانه ملی یعنی همه ملت با تعریف چارچوب مصالح ملی، بتوانند صدای خود را در آن بشنوند. صداوسیما در ابتدا باید سعی کند، اعتبار خودش را با شفافیت و صداقت بالا ببرد و فضا را برای بیان دیدگاه های متفاوت اساتید، دانشگاهیان، پژوهشگران و… باز کند. دیکته کردن یک دیدگاه واحد، آن رسانه را از اعتبار ساقط می کند.
او معتقد است: وقتی صداوسیما از کارکنان خودش را به عنوان کارشناس و روزنامه نگار مستقل معرفی می کند، بزرگترین خطا را مرتکب می شود. به عقیده من انگلیسی صحبت کردن یک کارشناس، به رسانه اعتبار نمی دهد، بلکه آنچه اعتبار یک رسانه را بالا می برد بازتاب دیدگاه های متفاوت، صداقت و شفافیت در برنامه ها است.
معتمدی هشدار می دهد: این رویکرد یک سویه، اعتبار صداوسیما را پله پله در ذهن مردم پایین می آورد. نظرسنجی های ایسپا نشان می دهد میزان اعتماد به صداوسیما به زیر ۵۰ درصد رسیده است. این بزرگترین ضربه به رسانه ای است که باید 《ملی》باشد. ادامه چنین رویکردی موجب می شود تا در بحران های اجتماعی صداوسیما نتواند اعتماد مخاطب را جلب کند و حرفش اعتبار نداشته باشد. طبیعتا آسیب های این رویکرد به حکومت هم می رسد. بنابراین حکومت برای جلب اعتماد و رضایت جامعه باید صداوسیما را به تریبونی برای کارشناسان با دیدگاه های متفاوت تبدیل کند تا بتواند در بحران ها کمک کننده باشد.
نظر شما :