نشست علمی «نظام ارتباطی و رسانه ای ایران و کنشگری در پسا تحریم و پسا کرونا
پژوهشکده ارتباطات و مطالعات فرهنگی روز سه شنبه 27 اردیبهشت 1401 به مناسبت روز جهانی ارتباطات، نشست علمی «نظام ارتباطی و رسانه ای ایران و کنشگری در پسا تحریم و پسا کرونا»را برگزار کرد. آلودگی هوای تهران موجب شده تا این رویداد علمی به صورت برخط، با حضور سخنرانان و علاقمندان انجام شود.
در ابتدای این نشست دکتر سیده زهرا اجاق ،رییس این پژوهشکده و دبیر نشست ضمن تبریک این روز درباره اهمیت فناوری های دیجیالی و نوین در سلامت دوره سالمندی و نامگذاری این روز سخن گفت. سپس دکتر یونس شکرخواه، دکتر ماندانا تیشه یار و منصور ساعی به ارائه سخنرانی های خود پرداختند.
دکتر شکرخواه ضمن اشاره به نمونه هایی از فناوریهای دیجیتالی مورد استفاده سالمندان ایرانی به نقش همه گیری کووید ـ 19 در گسترش توجه سالمندان و مصرف آنها از این فناوریهای پرداخت. و درباره ویروس کرونا گفت که «کرونا طولانی ترین و بی سایقه ترین موضوعی بود که روزنامه نگاری با آن درگیر بوده است که پیوسته و تنیده به ما داستان می گوید.» در عین حال اشاره کرد که آموزش درباره فناوریهای دیجیتال باید از دوران کودکی آغاز شود و به ویژه بر اهمیت درک مفاهیم جدید توسط گروه های مختلف اجتماعی تاکید داشت. دکتر شکرخواه با اشاره به بحث تحریم و موضوع پساتحریم گفت که این دوره های طولانی به پایان میرسند ولی در عرصه ارتباطات، فلسفه و جامعه شناسی ما متخصصان باید مسئله گرایانه پیش رویم و صورت مسئله را به خوبی توضیح دهیم و ابعاد آن را نشان دهیم. تعاریف کلینیکی از مسائل جهان امروز نمیتوانند کارآمد باشند و ما باید مسئله گرایانه حرکت کنیم. چون با جامعه خسته، کوفته و معترض به وضعیت طرف هستیم. استاد بازنشسته دانشگاه تهران درباره تحولات ناشی از همه گیری کووید ـ 19 نیز توضیحاتی داد و به موضوعاتی چون امنیت شغلی روزنامه نگاران، استقلال تحریریه و سانسور در روزنامه نگاری پرداخت. او به متخصصان و پژوهشگران توصیه کرد که «ما بهتر است درگیر خبر نشویم؛ بلکه درگیر نظر و طرح مساله شویم. ما باید مسائل و مولفه های آنها را خوب طرح کنیم.» یونس شکرخواه درباره احتمالات ممکن برای جهان پس از کرونا و پس از تحریم موارد زیر را برشمرد:
شاید یک جهان سازی جدید پیش رویمان باشد. کشاکش ها شاید شدیدتر باشند. ناسیونالیسم جدیدی سر خواهد زد و نوعی مدیریت جدید تغییر پدید خواهد آمد. تجاربی همچون ضدعفونی شهرها و رواج استفاده از دستکش و ماسک،قطعا در سطح اجتماعی نقش خواهند داشت. این هل داده شدن ناخواسته ما به سمت فناوریها موجب تغییرات زیادی خواهد شد. ما در این تجربه، شکستگی را در تمام سطوح دیده ایم باید به سمت ترمیم و بازنگری مدل های توسعه برویم. ظهور یقه طلاییها و روزنامه نگاری مبتنی بر هوش مصنوعی، اخلاق هوش مصنوعی و غیره.
سپس خانم دکتر تیشه یار، عضور هیات علمی و مدیر سابق همکاریهای علمی بین المللی دانشگاه علامه طباطبایی درباره تجربه همکاریهای علمی دانشگاه علامه طباطبایی در دوره همه گیری کووید ـ 19 توضیحی بسیطی داد. وی از روزهای خوب گسترش همکاریهای علمی پس از امضای توافقنامه برجام یاد کرد و سپس تشریح کرد که با خروج آمریکا از برجام و گسترش تحریم های ایران، فضای علمی دچار مشکلات زیادی شد تا جاییکه مقالات علمی پژوهشگران ایرانی در نشریات خارجی و بین المللی منتشر نشد.
استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، همه گیری ویروس کرونا را فرصتی برای از سرگیری مناسبات و همکاری های علمی بین المللی در فضای مجازی برشمرد که همراه با تحولات و پیشرفت های گسترده ای در عرصه اموزش مجازی بوده است. طبق توضیحات خانم دکتر تیشه یار، تمرکز زدایی، رابطه متقابل، فرصت های منطقه گرایی، برابری و عدالت آموزشی، دموکراتیزه شدن کلاس های درس و همگرایی فرهنگی ویژگی های روابط علمی بین المللی در دوره همه گیری کووید ـ 19 بودند.
دکتر منصور ساعی عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات نیز در این نشست به بحران های متعددی که از سال 1397 تا کنون ایران درگیر آنها شده اشاره کرد و همه گیری ویروس کرونا و تحریم های ناشی از خروج آمریکا از برجام را دو نمونه برجسته آنها برشمرد. وی عملکرد رسانه ها را این طور ارزیابی کرد: غافلگیری رسانه ها و روابط عمومی ها، فقدان میز بحران در نظام ارتباطی و رسانه ای، مختل شدن اقتصاد نظام ارتباطی و رسانهای، فروپاشی اعتماد اجتماعی به رسانه جریان اصلی، عدم مستندسازی تجارب موفق و ناموفق درمواجهه با بحران.
مدیر گروه ارتباطات علم و فناوری پژوهشکده توضیح داد که رسانه های ایرانی فعال در عرصه بین المللی به دلیل ایدئولوژیک و واکنش گرایانه عمل کردن، ظرفیت اثرگذاری چندانی ندارند. او در ادامه پیشنهاد داد که در پسا تحریم و پساکرونا، رسانه ها و نظام ارتباطی در عرصه داخلی بر مقوله گفتگوی ملی تمرکز کنند و در خط مشی مرکززدایی کنند. در عرصه بین المللی هم با توجه به تلاش صورت گرفته طی 4 دهه برای ارائه تصویری مخدوش از ایران، رسانه ها با فعالیت به عنوان نهادی مستقل میتوانند در اصلاح این تصویر نقش مثبتی داشته باشند.
در پایان، سخنرانها به پرسش های شرکت کنندگان پاسخ دادند.
نظر شما :