حکمرانی فقاهتی و کلامی/ حجت الاسلام والمسلمین داو مهدوی زادگان
حکمرانی فقاهتی و کلامی/ حجت الاسلام والمسلمین داو مهدوی زادگان
فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِیالدِّینِ وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ ( التوبة:122 )
✳️ حکمرانی فقاهتی و کلامی
جامعه اسلامی مکلف به تربیت طایفه فقیهان است تا به کمک آنان بیم و انذار داده شوند.
✅ شدت فضیلت و تحریض مسلمانان به شرکت در جهاد فی سبیل الله، باعث شده بود که هرگاه ندای جهاد می آمد، مجلس رسول خدا ص از حضور مردان مجاهد خالی می شد. پس، امر الهی آمد که از هر قبیله، گروهی را نزد پیامبر کوچ دهید و بفرستید تا در دین تفقه کنند و معرفت دینی کسب نمایند.
✅ قدر متیقن از تفقه در دین، فقاهت شرعی یا علم الاحکام است. این نظر موافق با وظیفه بیم و انذار و اصل احتیاط است. چون عمل، مستوجب ثواب و عقاب است. مگر بعضی از گمان ها که گناه کبیر است. قوام جامعه و سیاست هم به فقه و حقوق است. پس، فقاهت شرعی ضروری جامعه اسلامی است.
✅ جامعه اسلامی مبتنی بر فقاهت شرعی یا جامعه متشرعه، بر خلاف جامعه مبتنی بر کلام یا علم الوجود/ الماهیت ( جامعه ایدیولوژیک )، اهل مدارا و تساهل است. زیرا ملاک سامان سیاسی در جامعه فقاهتی عملی است که ظهور و بروز اجتماعی دارد. به همین خاطر، فقیهان با تفتیش عقاید مخالفند.
✅ غالباً فقیهان و متکلمین دعوی اداره جامعه را دارند. اما اهل عرفان و اخلاق خود را کنار می کشند. نقطه آغاز سامان کلامی جامعه و سیاست، عقیده و نظر است. به همین خاطر، حکمرانی متکلمانه کمتر اهل انعطاف و تساهل و مدارا است و تفتیشی و سخت گیرانه عمل می کند.
✅ حکمرانی های معتزلی، سلفی _ داعشی / طالبانی، روشنفکری دینی و غیر دینی و اهل حیرت از نوع حکمرانی متکلمانه است و در سامان سیاسی و اجتماعی جامعه، با فاصله گیری از فقه و حقوق، بر پایه اصول جزم اندیشانه و محدود دانش کلام عمل می کند.
✅ حکمرانی فقاهتی به دلیل آنکه قلمرو کارش عمل است و نه اندیشه و تکیه بر انبوهی از قواعد فقهی _ حقوقی دارد، اهل انعطاف و تساهل و مدارا است. اکنون ما در جمهوری اسلامی در حال تجربه حکمرانی فقاهتی هستیم و مخالفان سعی در وارونه جلوه دادن حقیقت حکمرانی فقهی هستند.
✅ این باور و عقیده که امام خمینی ره ولایت فقیه را از حوزه فقه به دانش کلام انتقال داده است، نا خواسته، نظر امام را وارونه تفسیر کرده است. اتفاقاً نوآوری امام در این است که ولایت را از کلام وارد فقه کرد و آن را در فقه احیا کرد. لذا حکمرانی امام، فقاهتی بود و نه کلامی.
#جامعه_فقاهت
مهدوی زادگان 25 آبان 99
نظر شما :