آزمایشگاه زبان‌شناسی

یکی از هدف‌های تعیین شده در چارچوب سیاست‌گذاری‌های راهبردی از آغاز تاسیس پژوهشکدة زبان‌شناسی ایجاد  آزمایشگاه تخصصی زبان‌شناسی بوده است. سرانجام در سال ۱۳۹۳ با تصویب ساخت و تعیین جایگاه استقرار آن در پژوهشکده و پس‌از بررسی آزمایشگاه‌های تخصصی زبان‌‌شناسی در داخل و خارج از کشور، مدلی از ساختار آزمایشگاه به‌دست آمد تا برآورنده نیازهای پژوهشگران باشد. این مدل دربرگیرندة یک سالن چندمنظوره برای برگزاری کارگاه آموزشی، همایش‌های از راه دور و اجرای طرح‌های گروهی با تعدادی رایانه متصل به یک سرور مرکزی جهت پردازش داده‌های زبانی و یک اتاقک آکوستیک برای ضبط دقیق آواهای زبانی  است. به‌دلیل مجاورت ساختمان پژوهشگاه با خیابان در ساختار فیزیکی سالن نیز تغییراتی انجام شد تا از صدای محیط و نوفه کاسته شود. ازاین‌رو، با دو لایه شیشه دوجداره (روی‌هم چهار لایه) اتاق آزمایشگاه از محیط بیرون جدا شد تا در کیفیت ضبط صدا در اتاقک هیچ‌گونه اختلالی ایجاد نشود. دستگاه ضبط حرفه‌ای Zoom H6 که مجهز به میکروفون شور (Schur) است در اتاقک نصب شد. 

تعداد ۸ رایانه کوچک به سرور مرکزی که مجهز به ۲ پردازنده ۱۲ هسته‌ای و یک پردازنده گرافیکی ۲۰۸۰ است متصل شد تا امکان پردازش داده‌ها با حجم زیاد و الگوریتم‌های پیشرفته پردازش زبان طبیعی را فراهم آورد. این سرور که با سیستم عامل لینوکس راه‌اندازی شده‌است قابلیت پردازش داده‌های متنی فارسی در سطح بن‌واژه‌سازی، برچسب‌دهی مقولات دستوری، تجزیه نحوی و برچسب‌گذاری آوایی را دارد. استانداردسازی داده‌های برچسب‌خورده نیز ازجمله فعالیت‌های این آزمایشگاه است. شایان ذکر است داده‌‌های برچسب‌خورده به‌عنوان داده‌های ورودی پایگاه داده زبان فارسی در نظر گرفته می‌شود تا از امکانات این پایگاه جهت استخراج اطلاعات زبانشناسی مورد نیاز پژوهشگران استفاده گردد. 

 این آزمایشگاه در خردادماه ۱۳۹۸ با حضور جناب آقای دکتر حسینعلی قبادی (رئیس پژوهشگاه)، جناب آقای دکتر مسعود برومند (معاون وقت پژوهشی وزارت عتف)، جناب آقای دکتر مصطفی عاصی (رئیس وقت پژوهشکده زبان‌شناسی) و استادان و علاقه‌مندان زبان‌شناسی افتتاح گردید و به بهره‌برداری رسید.