نمایشگاه مجازی «فردوسی و شاهنامه به روایت تصویر»

به نام خداوند جان و خرد       کز این برتر اندیشه بر نگذرد

خداوند نام و خداوند جای     خداوند روزی ده رهنمای

خداوند کیوان و گردان سپهر    فروزندهٔ ماه و ناهید و مهر

ز نام و نشان و گمان برتر است    نگارندهٔ بر شده پیکر است

شاهنامه فردوسی در ادبیات ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و اهمیت آن در گستره متون منظوم جهان امریست آشکار. این یگانه اثر حماسی و ملی، علاوه بر ویژگی‌های ادبی و تأثیر شگرف بر ادبیات حوزه ایران فرهنگی و فراسوی آن، در طول تاریخ، دست‌مایه خلق برخی آثار هنری بوده است. ازجمله این آثار از نقوش ظروف لعاب مینایی دوره سلجوقی، کاشی‌های هفت‌رنگ ایلخانی محوطه تخت سلیمان، نگاره‌های نسخه‌های متعدد از شاهنامه قرن‌ نهم تا سیزدهم قمری،... می‌توان نام برد. اهمیت فردوسی و شاهنامه در ادبیات و فرهنگ ایران، به برگزاری یکی از رخدادهای فرهنگی در هشتاد و هشت سال پیش منجر شد. این رخداد مجموعه برنامه‌های مرتبط با هزاره فردوسی بود که از دوازدهم تا شانزدهم مهر ۱۳۱۳ خورشیدی در تالار دارالفنون برگزار شد و جمع درخور توجهی از شرق‌شناسان، پژوهشگران ادب و فرهنگ از سراسر جهان در آن شرکت کردند. بنای جدید آرامگاه فردوسی نیز در همین مراسم افتتاح شد. دامنه برنامه‌های هزاره یا کنگره هزاره فردوسی بسیار وسیع بود و در کشورهای مختلف نیز مراسمی برگزار شد. در دهه‌های بعد نیز رخدادهای فرهنگی مرتبط با فردوسی و شاهنامه برنامه‌ریزی شد. رونمایی از مجسمه جدید در میدان فردوسی در دهه ۱۳۳۰ و برگزاری جشن طوس در دهه ۱۳۵۰ ازجمله این رخدادها بود. اهمیت شاهنامه در خلق آثار هنری و نیز برگزاری هزاره فردوسی، موضوع نمایشگاه مجازی «فردوسی و شاهنامه به روایت تصویر: مروری دیداری بر مستندات هنری تأثیرپذیرفته از شاهنامه و گزیده اسناد جشن هزاره و افتتاح آرامگاه فردوسی» است. در این نمایشگاه گزیده‌ای از مستندات تصویری و اسناد مرتبط با این مباحث در معرض دید مخاطبان علاقه‌مند به فرهنگ و هنر ایران قرار می‌گیرد. امید که بازدید از این نمایشگاه، زمینه پژوهش‌های بعدی درخصوص این گنجینه‌های ارزشمند هنری و پژوهشی را فراهم آورد.

صفورا برومند، الهام ملک‌زاده