همایش تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای در دانشگاه شیراز برگزار شد

این آیین با حضور آیت الله ایمانی ، نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز، آیت الله دکتر کلانتری ، نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری و استاد دانشگاه شیراز، دکتر گشتاسبی ، سرپرست دانشگاه شیراز، حجت الاسلام و المسلمین نیری ، مسئول نهاد رهبری دانشگاه شیراز و جمعی از اساتید، پژوهشگران، محققان حوزوی و دانشگاهی، طلّاب و دانشجویانی از سراسر کشور ، ‌در تالار حکمت دانشگاه شیراز ترتیب یافت.
دکتر ابراهیم گشتاسبی راد، سرپرست دانشگاه شیراز در ابتدای این مراسم ضمن خیر مقدم به شرکت کنندگان در همایش ملی ” چیستی و چگونگی تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای” اظهار داشت : این همایش با تلاش ها و اقدامات موثر اساتیدی همچون دکتر زاهد و دکتر صادقی برگزار شده و شایسته است که از همه دست اندرکاران این برنامه قدردانی کرد.
وی، در ادامه با اشاره به تاریخ تحول علوم گفت : در گذشته علوم مهندسی کمّی گرا و فقط به دنبال نتیجه بودند ، اما پس از مدتی مسائل انسانی و اجتماعی به این علوم وارد شد.
دکتر گشتاسبی افزود : رابطه دوجانبه علوم مهندسی و علوم انسانی و اجتماعی سبب شد که تفکر سیستمی شکل بگیرد و همه ی مسائل با هم در ارتباط باشند.
سرپرست دانشگاه شیراز بیان داشت : به عنوان نمونه برای ساخت یک پل ، جدا از محاسبات فنی – مهندسی ، باید به مسائل زیست محیطی، اکوسیستم، اقتصاد منطقه و مسائل انسانی و اجتماعی توجه داشت.
وی تصریح کرد : خوشبختانه دانشگاه شیراز به عنوان یک دانشگاه جامع ، رشته های مختلف را دارا می باشد و فضایی فراهم شده که تفکر سیستمی در آن شکل بگیرد.
دکتر گشتاسبی خاطر نشان کرد : ضروری است که در زمینه ی علوم انسانی هم متناسب با نیازها و بر اساس آموزه های دینی و فرهنگ اسلامی ، تلاش صورت گیرد و تحول ایجاد شود ، تا علوم انسانی بتواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشد.

دکتر سید سعید زاهد زاهدانی، استاد جامعه شناسی دانشگاه شیراز و دبیر علمی نخستین همایش ملی ” چیستی و چگونگی تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای ” هم در آیین گشایش این همایش گفت: آنچه امروز به عنوان علوم انسانی در کشورما رایج است مبتنی بر تولیدات این علم در غرب است، بنابراین ابزاری را در اختیار مدیران ما قرار می دهد که منجر به توسعه فرهنگ غربی می شود.
وی، علوم انسانی را نرم افزار مدیریت اجتماعی دانست و اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب در سال های گذشته همواره بر لزوم ایجاد تحول در علوم انسانی تاکید داشته اند تا این تغییر منجر به این شود که نرم افزاری که در اختیار مدیران جامعه قرار می گیرد، جامعه را به سمت اسلام سوق دهد.
دکتر زاهد تصریح کرد: تمام تلاش ها برای ایجاد تحول در علوم انسانی نیز به این دلیل انجام می شود که یک نرم افزار مدیریت اجتماعی مبتنی بر آموزه ها و فلسفه اسلامی تولید شود.
دبیر علمی همایش اظهار امیدواری کرد که این سلسله همایش ها به ایجاد تحول در علوم انسانی منجر و شرایطی ایجاد شود که جامعه به سمت مناسبات اسلامی هدایت شود.
وی افزود: در این همایش از بین ۴۰ مقاله برگزیده، ۱۱ مقاله ارایه می گردد و ۷ کرسی نظریه پردازی، ۲ میزگرد، ۵ نشست هم اندیشی و ۵ کارگاه آموزشی نیز برگزار می شود.

دکتر محمد هادی صادقی ،رئیس دبیرخانه نواندیشی های رهبر معظم انقلاب هم گفت: این دبیرخانه در تلاش است که بخشی از کاستی های موجود در سطح ملی را از طریق جریان مدیریت دانش در حد توان برطرف کند.
دکتر صادقی افزود: این جریان دارای شورای سیاستگذاری علمی و دبیرخانه است و هدفش این است که نخبگان و پژوهشگران دانشگاهی و حوزی را در سطح ملی و جهانی گرد هم آورد و مسائل انقلاب را با توجه به نظرات رهبر معظم انقلاب به بحث و بررسی بگذارد.
وی ادامه داد: این امر می تواند به هم افزایی، نقد و بررسی تطبیقی و روش مند، و مدل سازی برای ایجاد تحول ، منجر شود.
دکتر صادقی، در مورد همایش ۲ سالانه چیستی و چگونگی تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت الله خامنه ای هم اظهار داشت: چنین همایش هایی در حقیقت جایگاهی برای ارایه فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی و ارایه نتایج پیش همایش هایی است که در دانشگاه شیراز و دیگر دانشگاه ها برگزار شده است.

حجت‌الاسلام و المسلمین دکترعلی ذوعلم ، معاون پژوهش و آموزش دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری و رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز در همایش “چیستی و چگونگی تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای” در دانشگاه شیراز با اشاره به موانع ایجاد تحول در علوم انسانی اظهار داشت: فرهنگ حاکم بر نظام پژوهشی و آموزشی کشور، یک مانع اساسی بر سر راه تحول در علوم انسانی است.
وی با بیان اینکه تحول در علوم انسانی به معنای دور ریختن دستاوردهای گذشته در این حوزه نیست، خاطرنشان کرد: اگر موانع موجود برداشته نشود نمی‌توان به حرکت شورای تحول امیدوار بود.
دکتر ذوعلم افزود: متأسفانه نظام آموزش و پژوهش کشور طوری برنامه‌ریزی‌شده که با هرگونه تحول ناسازگار است و مانع جدی محسوب می‌شود.
معاون پژوهش و آموزش دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری ادامه داد: در مدارس حفظ مطالب و تشویق به کنکور و تست زدن حاکم است و در دانشگاه تقلید از استادان و در چنین شرایطی تحول در علوم انسانی معنایی ندارد.
وی، نبودن جسارت نقد در دانشگاه‌ها را یکی از موانع تحول برشمرد و اظهار داشت: فضای آموزشی دانشگاه‌ها به گونه ایست که دانشجو باید همان چیزی را بگوید که استاد قبول دارد و روح آزاداندیشی، تفکر و تعقل در فرهنگ آموزشی و پژوهشی کشور کم‌رنگ است.
دکتر ذوعلم با تقدیر از نگاه حکیمانه رهبر معظم انقلاب به فضای دانشگاه‌ها در ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی، خاطرنشان کرد: وجود نگاه‌های محافظه‌کارانه و ملاحظه‌کاری‌های بی‌مورد آسیب‌های جدی بر سر راه تحول در علوم انسانی است.
معاون پژوهش و آموزش دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری افزود: فرهنگ حاکم بر فضای آموزشی گفت‌وگوی علمی و نقد را برنمی‌تابد و دانشجو از وارد شدن به مباحثه با استاد خوف دارد.
وی تصریح کرد: برای رها شدن از فضای حاکم بر محیط‌های علمی باید فضای آزاداندیشی و مناظره علمی در دانشگاه‌ها تقویت شود که این مسئله با یک جهاد علمی امکان‌پذیر است.

دکتر غلامعلی حداد عادل ، رئیس شورای تحول در علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در نخستین همایش ملی ” چیستی و چگونگی تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای ” در دانشگاه شیراز گفت: تحول در علوم انسانی بدون همکاری و ورود همدلانه و گسترده دانشگاه ها و دانشگاهیان ممکن نیست.
دکتر حدادعادل افزود: برای رسیدن به نتایج مطلوب در این زمینه باید یک حرکت عمومی گسترده با فهم عمیق و دقیق و با همدلی در سراسر کشور در حوزه و دانشگاه ایجاد شود.
وی، فرهنگ هر تمدن را نرم افزار آن تمدن دانست و ادامه داد: باید دید که علوم انسانی که در گذشته و امروز در دانشگاه های ما تدریس می شده و می شود چگونه وارد دانشگاه های ما شده است.
استاد فلسفه دانشگاه تهران اظهار کرد: وقتی غرب به پیشرفت های مادی در علوم تجربی، مهندسی و پزشکی دست یافت، کشورهایی که به آن دستاوردها نرسیده بودند دچار یک خودباختگی شدند و دست بالا را از آن غرب دانستند و تصور کردند که کلید سعادت را غرب برای ابد پیدا کرده است.
دکتر حدادعادل گفت: در کشور ما نیز علوم انسانی که در غرب پدید آمده بود به همراه ریاضی، فیزیک و شیمی وارد شد.
رئیس شورای تحول در علوم انسانی، با اشاره به عضویت حدود ۲۰ شخصیت حقیقی و حقوقی در این شورا افزود: ما در میان رشته های علوم انسانی ۱۶ رشته اقتصاد، علوم اجتماعی، حقوق، علوم سیاسی، علوم تربیتی، روان شناسی، تاریخ، هنر، معماری، ارتباطات، مدیریت، زبان های خارجی، مطالعات زنان، فلسفه، فلسفه دین و مشاوره و راهنما را در اولویت قرار دادیم.
دکتر حدادعادل ادامه داد: بنا را هم بر این گذاشتیم که در هر یک از رشته های مذکور، امر تحول را به استادان متدین دانشگاهی بسپاریم، استادانی که معتقد به تحول هستند و از نظر علمی نیز در فضای دانشگاهی اعتبار دارند و همچنین به روحانیونی که در حوزه به آن رشته توجه داشته اند.
وی بیان کرد: با برای تحقق تحول در علوم انسانی چهار دیدگاه و موضع را اختیار کرده ایم و برای تحقق این چهار موضع چهار موضوع و معیار را برگزیده ایم چهار موضعی که اختیار کرده ایم عبارتند از اسلامی سازی، بومی سازی، کارآمدی و روز آمدی است و چهار موضوع و معیاری که برگزیده ایم نیز شامل برنامه (آموزشی و کتب درسی)، استاد، دانشجو و سامان بخشیدن به پایان نامه ها و مجلات پژوهشی می شود.
دکترحدادعادل گفت: از بعد از انقلاب هرگز در حوزه علوم انسانی، از نظر فنی و کارشناسی این حجم کاری جدی انجام نشده بود.
وی، ضعف نظریه پردازی لازم برای تحول علوم انسانی را یکی از موانع پیشرفت کار دانست و ادامه داد: ما باید از مبانی هستی شناسی و معرفت شناختی خودمان انسان شناسی اسلامی را استخراج کنیم.
رئیس شورای تحول در علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی، برداشت نادرست از اسلامی شدن و مخالفت جریان های سیاسی غرب گرا با تحول در علوم انسانی را دیگر موانع پیشرفت کار در این زمینه برشمرد و گفت: برخی مایل هستند که تحول در علوم انسانی را سیاسی و جنجالی کنند که ما باید در این زمینه هوشیارانه عمل کنیم.
دکتر حداد عادل خاطر تصریح کرد: برخی در این مملکت مسؤولیت‌هایی را اشغال کرده و حاضر به تحول در علوم انسانی نیستند و به‌صورت پنهان و آشکار با این مسئله مخالفت می‌کنند.
استاد فلسفه دانشگاه تهران اضافه کرد: جریان سیاسی غرب‌گرا و مخالف تحول در علوم انسانی با نامه‌نگاری به برخی سران مملکت سعی دارند موضوع تحول در علوم انسانی را سیاسی جلوه داده و جنجال به پا کنند که در برخورد با آنان باید هوشیار بود.
دکتر حداد عادل برداشت نادرست از اسلامی شدن، کمبود امکانات، ضعف نظریه‌پردازی و طرز تلقی‌های نادرست و طعنه دوستان را نیز از موانع دیگر تحول در علوم انسانی برشمرد و افزود: ما واقعاً از دوستانمان دیگر انتظار نداریم که به ما طعنه زده و اظهار می‌کنند که شورای تحول قصد سکولاری برخورد کردن با موضوع را دارد.
وی با بیان اینکه شورای تحول در پی کشاندن دستاوردهای همایش‌ها و کارگاه‌ها به درون کلاس‌های دانشگاهی، فکر دانشجو و استاد است، تصریح کرد: این همایش‌ها باید در عمل نتیجه دهد و ما می‌خواهیم وزارت علوم را آماده پذیرش این تحول بزرگ کنیم هرچند که به مسائل و مشکلات آنان نیز واقف هستیم اما با صبر و حوصله کار را پیش خواهیم برد.
رئیس شورای تحول در علوم انسانی کشور افزود: کاری که شورای تحول در پی آن است یک کار بلندمدت بوده که ممکن است ۱۰۰ سال طول بکشد اما برای مملکت حیاتی و فوری است، چراکه اگر این تحول در علوم انسانی صورت نگیرد گویی اصلاً انقلابی در کشور روی نداده و تمام دستاوردهای انقلاب به هدر خواهد رفت.
دکتر حدادعادل با بیان اقدامات ۸ ساله شورای تحول اظهار داشت: تاکنون ۶۰ برنامه کاربردی ماحصل ۱۴۰ جلسه شورا تصویب‌شده که از دل آن ۳۰۰ کتاب در دست تألیف است که چند کتاب آن درسی است و تدریس می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در طول ۴۰ سال پس از انقلاب اسلامی و ۸۳ سال تأسیس دانشگاه تهران به اقرار اکثر استادان، به‌اندازه اقدامات شورای تحول، کار در حوزه علوم انسانی صورت نگرفته که در این راستا ده‌ها همایش در سراسر کشور برگزار شده است.
دکتر حدادعادل گفت: شورای تحول اختیارات وسیعی دارد و در ۴ حوزه برنامه‌های آموزشی و پژوهشی، استادان، دانشجویان و سامان دادن مقاله‌ها و مجلات وارد عمل شده است که ۵ معاونت امور شوراها، استادان، امور تألیف، دانشجویی و ارتباط با حوزه ، این عرصه را پوشش می‌دهند.

سخنرانی حجت الاسلام دکتر پارسانیا، رئیس قطب بنیادهای نظری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم درباره حکمت متعالیه و تحول در علوم انسانی ، سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین دکتر خسروپناه ، دبیر هیئت حمایت از کرسی های نظریه پردازی، سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین دکتر غلامی ، رئیس کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی با موضوع تبیین سیر تحول در علوم انسانی و چشم انداز آینده و ارائه مقاله با عنوان چالش های گریز از تجربه گرایی و عقل گرایی به سوی اراده گرایی برای تولید علوم انسانی اسلامی توسط دکتر محمدعلی گودرزی ، استاد بخش روان شناسی بالینی و عضو شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز ؛ از دیگر برنامه های صبح نخستین روز همایش ملی ” چیستی و چگونگی تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای ” در دانشگاه شیراز بود.

در بعداز ظهر روز نخست همایش هم ۴ کارگاه با عناوین : مدیریت اثربخش در حوزه آسیبهای اجتماعی از دیدگاه آیت الله خامنه ای ؛ الگوی عملیاتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ؛ روش شناسی و اصول پژوهش در معارف انقلاب اسلامی ؛ و معرفی پایگاه اطلاعات علوم اسلامی ؛ ۴هم اندیشی با موضوع : بررسی سند تحول در علوم انسانی ؛ تبیین جریان شناسی تحول در علوم انسانی بعد از انقلاب اسلامی ؛ تبیین عدم پاسخگویی و کارآمدی الگوها و مدلهای رایج اقتصادی در حل مسائل جامعه ایران اسلامی ؛ و تبیین عدم پاسخگویی و کارآمدی الگوها و مدلهای رایج توسعه پایدار در حل مسائل جامعه ایران اسلامی ؛ ۲ میزگرد با عناوین : تبیین اصول و مبانی روش شناسی تولید علوم انسانی اسلامی ؛ و بررسی نقشه راه تحول در علوم انسانی ؛ ۲ کرسی علمی
ترویجی با عنوان : منطق تولید یک نظریه در علوم اسلامی ؛ و حوزه و تمدن سازی و ۳ ارائه مقاله درباره ی : آسیب شناسی گفتمان علمی حوزه و دانشگاه در تحول علوم انسانی(ازمنظرمقام معظم رهبری) ؛ آسیب شناسی مساله وحدت حوزه و دانشگاه در بومی سازی علوم انسانی در کشور ؛ و تحول و ارتقاء علوم انسانی: بررسی اقدام‌های صورت گرفته و ارائه پیشنهادهایی برای بهبود ؛ برگزار شد .
برنامه های نخستین همایش ملی ” چیستی و چگونگی تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای ” فردا هم در دانشگاه شیراز ادامه می یابد.
قرار است اختتامیه این همایش با سخنرانی آیت الله دکتر احمد بهشتی ، نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری و دکتر دهقانی ، رئیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ، پنج شنبه ۲۵ آبان ماه در تالار حکمت دانشگاه شیراز برگزار شود.

منبع: همایش تحول در علوم انسانی