نقش علوم انسانی در شکل‌گیری تمدّن، فرهنگ و پیشرفت کشور و ضرورت چابک‌سازی آن

جلسه شورای تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه، 27 دی‌ماه 1400، با حضور اعضای شورا  برگزار و بر لزوم فعال‌تر شدن اندیشمندان و علمای علوم انسانی و چابک‌سازی آن در مسیر پیشرفت، تعالی و ارتقاء شأن و منزلت کشور تأکید شد.

به‌گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در ابتدای جلسه دکتر موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه، با اشاره به اقدامات عمرانی جاری صورت‌گرفته به‌ویژه تجهیز فیزیکی و سخت‌افزاری تالارهای سخنرانی پژوهشگاه، از افتتاح تالار طبقه همکف ساختمان مرکزی پژوهشگاه با نام تالار تمدّن در روز یکشنبه هفته آتی و هم‌زمان با مراسمی که به مناسبت سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) و بزرگداشت روز مادر و زن برگزار خواهد شد، خبر داد و از همه اعضای پژوهشگاه به‌ویژه بانوان دعوت کرد تا با حضور در این مراسم، بر شکوه آن بیفزایند.

دکتر نجفی با تشریح وضعیت اجرای آیین‌نامه تمام‌وقت ویژه اعضای هیأت علمی و ابعاد مختلف مربوط به تأمین منابع مالی آن، اظهار امیدواری کرد: در صورت تأمین اعتبار با پرداخت معوقات مربوط به 30 درصد بخش اول همسان‌سازی حقوق اعضای هیأت علمی پژوهشگاه همراه با پرداخت حق‌التدریس و حق‌الزحمه راهنمایی و مشاوره رساله‌ها تا پایان شهریور سال 1400، بخشی از بدهی‌های پژوهشگاه کسر و در مورد تأمین منابع مالی برای پرداخت سایر بدهی‌ها نیز به‌تدریج اقدام لازم صورت گیرد. دکتر نجفی با اشاره به ابلاغ وزارت علوم و عدم امکان پرداخت حق‌الزحمه به اعضای هیأت علمی خارج از پژوهشگاه که مسئولیت راهنمایی یا مشاوره رساله‌ها یا پایان‌نامه‌های دانشجویان پژوهشگاه را می‌پذیرند، بر اطلاع‌رسانی و تأکید بر ابعاد مختلف این موضوع به این استادان و انتخاب استادان راهنما و مشاور، حتی‌الامکان، از مجموعه پژوهشگاه تأکید کرد.

عمومی‌سازی علوم انسانی

در ادامه جلسه و ضمن بررسی طرح‌نامه‌های‌ پیشنهادی دانشجویان دوره دکتری و بحث و تبادل نظر اعضاء درباره ابعاد و جنبه‌های مختلف ناظر بر این رساله‌ها، رئیس پژوهشگاه با اشاره به اهمیت موضوع عمومی‌سازی علوم انسانی در جامعه، یکی از وظایف و رسالت‌های اساسی پژوهشگاه را یافتن راهی برای تحقق این امر دانست که علاوه بر نگارش علمی و دقیق مسائل علمی از سوی پژوهشگران و دانشجویان، مطالب به‌شکلی قابل‌فهم برای عموم مردم از یکسو و قابل استفاده برای متخصصان علوم دیگر ازجمله استادان علوم مهندسی، پزشکی و ... از سوی دیگر، ارائه شود. دکتر نجفی آثار گروه فلسفه برای کودکان (فبک) را نمونه‌ای موفق از عمومی‌سازی مباحث تخصصی فلسفی برشمرد و با تأکید بر اهمیت برقراری ارتباط میان نسل جوان و پژوهشگران و استادان دانشگاه‌ها، اهمیت و ضرورت فعالیت و نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به‌ویژه پژوهشگاه در این موضوع را یادآور و لزوم هم‌افزایی و اتصال فعالیت‌ها و پژوهش‌های پژوهشکده‌ها و مراکز مختلف پژوهشگاه در این‌باره را متذکر شد.

در تبدیل «فرهنگ» به «تمدّن» به علوم انسانی نیاز است
رئیس پژوهشگاه کم‌توجهی برخی مسئولان کشور و نادیده‌انگاشتن نقش و اهمیت علوم انسانی در شکل‌گیری تمدن یک کشور را آسیبی اساسی به جامعه دانست و شرح داد: در تبدیل «فرهنگ» به «تمدّن» به علوم انسانی نیاز است و علوم انسانی، اساس شکل‌گیری فرهنگی است که به تمدن یک کشور تبدیل می‌شود. وی بر لزوم فعال‌تر شدن اندیشمندان و علمای علوم انسانی و چابک‌سازی آن در مسیر پیشرفت، تعالی و ارتقاء شأن و منزلت کشور تأکید کرد.
دکتر نجفی نقش‌آفرینی و برنامه‌ریزی مراکز پژوهشی نظیر پژوهشگاه در افزایش کیفیت مباحث علوم انسانی و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و امکانات بالقوه پژوهشگاه در جهت هم‌افزایی فعالیت‌های پژوهشکده‌ها و مراکز آن و دوری کردن از فعالیت‌های جزیره‌ای را برای تحقق این امر و تغییر نگاه مسئولین به علوم انسانی مهم تلقی کرد.

صحبت‌های معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی

در ادامه دکتر فوزی، معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی، نیز با اشاره به تولیدات صورت‌گرفته در مؤسسات پژوهشی از قبیل پژوهشگاه که از سنخ پژوهش بوده و توسط اعضای هیأت علمی و دانشجویان پژوهشگاه انجام می‌شوند، بر ضرورت انعکاس فعالیت‌های آنان در وبگاه پژوهشگاه و برنامه‌ریزی برای لزوم ارائه گزارشی از پژوهش‌های آنان به‌منظور معرفی به مخاطبان و پژوهشگران به‌ویژه عموم مردم و اهمیت تسریع در این امر تأکید کرد.
در ادامه جلسه، دستور جلسات مقرر شورا از جمله امکان جذب دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد در برخی رشته‌های خاص نظیر فلسفه برای کودکان یا دین، رسانه و... و لزوم ارائه دلایل توجیهی از سوی پژوهشکده‌های متقاضی در جلسات آتی شورا؛ بررسی دستورالعمل راهنمایی و مشاوره پژوهشگاه و تعداد مجاز پذیرش راهنمایی رساله توسط یک عضو هیأت علمی؛ آیین‌نامه پست دکتری و شرایط جذب متقاضیان این موضوع و ابعاد مختلف آن و ... مورد بحث و بررسی اعضای حاضر قرار گرفت و مقرر شد کمیته‌ای با نظارت معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه و حضور برخی از اعضای شورا، ضمن بررسی مفاد شیوه‌نامه موجود، اصلاحات پیشنهادی لازم را برای طرح در جلسات آتی شورا ارائه دهند.