درباره همایش
معرفی همایش:
پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات هم‌زمان با هفته پژوهش در روز سه‌شنبه 21 آذر 1402، همایش ملی «فرهنگ، رسانه‌ها و تحولات نسلی در ایران: روندها، چالش‌ها و راهکارها» را در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می‌کند. موضوع اصلی همایش، بررسی تأثیر و تأثر تحولات رسانه‌ها و دگرگونی‌های نسلی با تمرکز ویژه بر مخاطب کودک است. این موضوع در همایش با برگزاری جلسات مختلف در قالب‌هایی همچون سخنرانی، گفتگو، کارگاه و ... به بحث گذاشته می‌شود. این همایش دربردارنده 10پیش‌نشست با حضور صاحب‌نظران این حوزه، سخنرانی‌های همایش و پنل‌های گفتگو و مباحثه در همایش خواهد بود. انتشار فراخوان همایش پس از تصویب در شورای علمی در خردادماه منتشر خواهد شد.
اهداف برگزاری همایش
دوران ما با تحولات زیادی همراه است. بخش اصلی این تحولات ناشی از دیجیتالی‌شدن و عاملیت‌گرایی حاصل از پایان روایت‌های بزرگ است که موجب شده جامعه و شهروندان آن، تجلی‌گاه اصلی تغییرات باشند. چارچوب‌های فکری زیادی برای توضیح دگرگونی‌ها و تحولات سریع و عمیق دهه‌های اخیر پیشنهاد شده است. مفاهیم مدرنیته رادیکال، جامعه مخاطره‌آمیز، ابر مدرنیته و شتاب اجتماعی دیدگاه‌های متفاوتی را در مورد این دگرگونی‌ها منعکس می‌کنند؛ اما وجه مشترک این مفاهیم، حضور همه‌جایی رسانه‌هایی است که سبک زندگی نسل‌های مختلف جامعه، از کودک تا کهن‌سال، را درگیر خود کرده است. بر همین اساس برخی پرسش‌های اساسی در این همایش از این قرارند: زیستن در دنیای رسانه‌ای‌شده ایرانی به چه معناست؟ تحولات رسانه‌ای چه رابطه‌ای با تحولات نسلی و اجتماعی دارند؟ نسل‌های مختلف ایرانی چه رفتاری «با» رسانه‌ها و «در» رسانه‌ها دارند؟ و آیا سابقه عملکرد رسانه‌ها تاکنون در راستای گفتگو یا شکاف بین نسلی بوده است؟
از سوی دیگر تحولات نسلی، معناشناسی نسلی (Generational semantic) را دچار تغییر کرده‌اند. هویت و تعلق نسلی توسط روابط اجتماعی (رسانه‌ای و غیر رسانه‌ای) ساخته می‌شود. بازنمایی‌های رسانه‌ای با کنترل حافظه و شناخت جمعی، معناشناسی نسلی نسل‌های مختلف را سامان می‌دهند. رسانه‌های نوین مثل تلفن‌های هوشمند، رسانه‌های اجتماعی و وب که مبتنی بر تعامل شکل‌گرفته‌اند، در ایجاد رابطه بین نسل‌های مختلف نقش دارند و به‌عنوان سکوهایی برای شکل‌گیری فرهنگ‌های مشترک عمل می‌کنند که می‌توانند تعاریف سنتی نسل را دچار چالش سازند. هوش مصنوعی و اپلیکیشن‌های تعاملی امکاناتی را برای نسل‌های نوی سالمندان و گروه‌های خاص پدید آورده‌اند که آن‌ها را از نسل‌های پیشین سالمندان و گروه‌های خاص متمایز ساخته‌اند؛ به‌طوری‌که می‌توان از سالمندی یا بیماری در جهان نو و کهن سخن گفت. تحول در معنای نسل، فضای زیست و زندگی اجتماعی ما را هم متمایز از گذشته ساخته است. نیازهای تفریحی، یادگیری، بهداشتی و اجتماعی کودکان و نوجوانان امروز تحت تأثیر رسانه‌ها در مقایسه با گذشته تغییر کرده و تغییر در سیاست‌گذاری و حتی رویه‌های قانون‌گذاری را الزام‌آور ساخته‌اند. بر همین اساس، درباره نسل نوی ایرانی هر تفسیر و دیدگاهی که داشته باشیم، یک وجه مشترک وجوددارد:تحولات و دیجیتالی‌شدن رسانه‌ها مسیر دیجیتالی‌شدن جامعه و تغییرات فنّاورانه فرهنگ را هموار کرده‌اند و مشکلات ناشی از این تغییرات نیاز به بحث درباره شیوه‌های مختلف حکمرانی و دیپلماسی را نیز مبرم و ضروری ساخته است. در همین راستا موضوعات محوری همایش حول محورهای زیر شکل گرفته‌اند.