سخنرانی دکتر پارسا؛« جریان شناسی و طبقه بندی تفاسیر شیعی سده 12 و 13»

سخنرانی دکتر پارسا با عنوان « جریان شناسی و طبقه بندی تفاسیر شیعی سده 12 و 13» دوشنبه 30 دی ماه ساعت 10 الی 12 در سالن ادب برگزار می شود.


چکیده سخنرانی:
تفاسیر شیعی سده 12 و 13 با توجه به تحولات تاریخی و غلبه مکاتب و رویکردهای فرهنگی در هر دوره تاریخی قابل طبقه بندی و گونه شناسی است که در این سخنرانی درباره آن بحث خواهد شد. در این بازه در حیات سیاسی ایران شاهد به قدرت رسیدن سلسله های مختلفی در دوران های مختلف هستیم. در هریک از این ادوار تاریخی نیز ویژگی های فرهنگی خاصی حاکم است و بنظر میرسد  که تفاسیر قرآن تحت تأثیر این ویژگی ها تدوین شده است .چند دهه اول سده 12 بازماندگان صفویان در قدرت هستند و جریان اخباری گری همچنان در محافل دینی غلبه دارد. تفاسیر این دوره نیز با رویکردی اخباری و حدیث محور نوشته شده است. حاکمیت افشاریان در دهه های بعد تا حدودی از قدرت عالمان دینی کاسته و عدم حمایت از ایشان موجبات کم اقبالی نسبت به تدوین تفاسیر قران را فراهم کرده است. معدود تفاسیر این دوره بدلیل غلبه اصولیان بر اخباریان جنبه فقاهتی دارد.در دوره زندیان نیز شاهد جریان خاصی در تفسیر نیستیم و در این دوران صرفاً حاشیه نویسی بر تفاسیر پیشین رواج دارد.تفاسیر دوران قاجار در چند دسته قابل طبقه بندی هستند. دسته اول رویکردی اجتهادی دارند و عالمان حوزه های علمی و فقهی متکفل آنها هستند. تفسیرهای سید عبدالله بشر و بروجردی را می‎توان در شمار این دست تفاسیر طبقه‎بندی کرد.
 دسته دوم از سوی وابستگان به فرق صوفیه تدوین شده و رویکردی صوفیانه دارد. تفاسیر صفی علیشاه، نور علیشاه در شمار این قسم تفاسیر است. دستهٔ دیگر از تفاسیر که البته با دستهٔ قبلی هم بی‎ارتباط نیست مربوط به فرقهٔ شیخیه است. دستهٔ دیگر از تفاسیر این دوره مربوط به تفاسیری است که در انتقاد و مخالفت با عقاید شیخیه تدوین شده که تفاسیر خاندان صالحی برغانی از آن دست است.