گزارش از مراسم رونمایی چهار کتاب در حوزه مطالعات رسانه
نشســـــت رونمـــایی از چهار کتاب حوزه مطالعات رسانه روز گذشته در محل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. این مجموعه که قرار است در 10 جلد منتشر شود به مطالعات رسانه در حوزه فلسفه رسانه، دین و رسانه، جامعه شناسی رسانه و تاریخ رسانه در قالب مجموعه مقالات می‌پردازد. در روزهای پایانی سال گذشته چهار جلد نخست این مجموعه منتشر شد و 6 جلد دیگر هم تا پایان سال‌جاری منتشر خواهد شد .
لزوم تولید ادبیات مکتوب برای مطالعات رسانه‌ای
دکتر سید حسن حسینی مدیر گروه مطالعات رسانه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و سر ویراستار جلد اول این مجموعه که به «فلسفه رسانه» می‌پردازد، در این نشست با اشاره به این نکته که حوزه مطالعات رسانه در کشور یک حوزه جدید است تصریح کرد: رسانه‌شناسی را اگر به معنای خاص یک علم در نظر بگیریم در جهان هم قدمت طولانی ندارد و علمی نو پا محسوب می‌شود .
دکتر حسینی هدف از انتشار چنین مجموعه‌ای را پرداختن آکادمیک به موضوع رسانه دانست و تصریح کرد: از آنجا که همه دانش‌ها به یکدیگر مرتبط هستند این مجموعه سعی دارد ادبیات مکتوبی برای حوزه رسانه شکل دهد .
مدیر گروه ارتباطات رسانه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ویژگی بارز این مجموعه را تالیفی بودن مقالات دانست و افزود. این مقالات تالیفی به نظریه پردازی و نقد نظریات غربی پرداخته‌اند و این آغازی است برای تولید نظریات جدید که یکی از نیازهای کشور ما است .
وی هدف اصلی از مطرح کردن این مسائل را هدفمند کردن برنامه‌سازی در رسانه‌های مدرن خواند و اذعان کرد: این پژوهش تنها یک کار علمی صرف نیست بلکه باید از نتیجه آن برای تولید در رسانه استفاده مطلوب کرد چرا که آنچه این مجموعه دنبال می‌کند توجه به نیازهای بومی کشور است و برحسب نیازهای بومی که در رسانه به ویژه رادیو و تلویزیون احساس شده است چنین پژوهشی انجام گرفته‌است .
توزیع اندیشه از تولید آن مهمتر است
دکتر حمید رضا آیت‌اللهی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این مراسم، انتشار این کتاب را واقعه علمی نامید و افزود: یکی از ویژگی‌های بارز این کتاب این است که قبل از این که مباحث آن به صورت شعار در جامعه مطرح شوند یک کار دقیق و علمی در چهار جلد بدون در نظر گرفتن تقدم و تاخر عناوین درحوزه رسانه انجام شده است و ادبیات بسیار خوبی در زمینه این مسأله اجتماعی مهم شکل گرفته است .
وی افزود: یکی از آسیب‌های علمی که در ایران وجود دارد توزیع نشدن اندیشه است. در ایران اندیشه به خوبی تولید می‌شود اما توزیع خوبی نداریم به همین دلیل افکار عمومی به رشد مطلوبی نمی‌رسند .
نقش رسانه در نهادینه‌کردن باورهای دینی و هنجارهای اجتماعی
در ادامه این نشست دکتر محمد مهدی لبیبی استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر پژوهش‌های رادیو که سرویراستاری جلد چهارم این مجموعه با عنوان «جامعه شناسی رسانه» را به‌عهده داشته‌است، گفت: در دنیای جدید شاهد حضور رسانه‌های نو پدید هستیم و به همین جهت باید به حفظ ماهیت رسانه‌های قدیمی توجه کنیم تا کارکرد جدیدی داشته باشند. در این راستا ایجاد رادیوهای فصلی و رادیوهای تصویری از نتایج حاصل از مباحث نظری جدید حوزه رسانه محسوب می‌شود .
وی با اشاره به موضوع فرهنگ جامعه در حوزه رسانه تصریح کرد: این که باورهای دینی و هنجارهای اجتماعی را چگونه نهادینه کنیم و نقش رسانه به عنوان یک واسطه در این بین چیست بحث گسترده‌ای است که باید برای تشریح مبانی و کارکرد‌های جامعه شناختی رسانه به آن توجه کرد. این استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به بحث خانواده و رسانه که از مباحث مهم محسوب می‌شود، گفت: بحث تحول ماهیت خانواده و ارتباط بین اعضای خانواده از مباحثی است که دچار خلل‌هایی شده است و در این میان رسانه نقشی اساسی برای بهبود و شکل دهی مجدد ماهیت خانواده دارد .
مطالعات رسانه در ایران هنوز علمی نوپا است
یکی دیگر از مباحث مورد توجه در این مجموعه تازه منتشر شده، بحث «تاریخ و رسانه» است که مبحثی جدید در حوزه رسانه محسوب می‌شود، دکتر ویدا همراز سرویراستار جلد «تاریخ و رسانه» با اشاره به جوان بودن این حوزه از مطالعات در کشور گفت: در ایران مطالعات رسانه جوان و مطالعات تاریخ و رسانه از آن هم جوان‌تر است در حالی که پیرامون این مباحث در دانشگاه‌های معتبر امریکا و اروپا مطالعات گسترده‌ای صورت گرفته است. دکتر همراز تصریح کرد: تاریخ رسانه نگاهی به سیر تحول رسانه در ایران دارد. در کشور ما در حوزه تاریخ مطبوعات پژوهش‌هایی انجام شده است اما در حوزه تاریخ رادیو و تلویزیون کاری انجام نشده است، بنابراین تدریس واحد‌های درسی این موضوع در دانشگاه‌ها باعث می‌شود تا بتوانیم با ارائه نظریات بومی به اقتضای شرایط جامعه خود مباحث جدیدی را ارائه دهیم .
باید به رسانه نگاهی معرفت‌شناسانه داشته باشیم
دکتر عالیه شکر بیگی استاد جامعه شناسی نیز از دیگر مؤلفان این مجموعه بود که به بحث رسانه‌ها و سبک زندگی پرداخته است. وی با اشاره به این نکته که رسانه‌ها در خلوت زندگی افراد راه یافته‌اند و به همین دلیل می‌توانند کوچکترین رفتار انسان‌ها را شکل دهند، گفت: خانواده و فروپاشی آن از بحران‌هایی است که امروزه در جامعه مطرح است و وظیفه رسانه این است که وارد این میدان شده و با ارائه سبک زندگی صحیح این مسأله را سامان بخشد. وی در ادامه اذعان کرد: امروزه در جامعه نیازمند بازنگری ذهنیت و عینیت در حوزه رسانه هستیم که این بازنگری با توجه به فلسفه رسانه منجر می‌شود که به رسانه نگاهی معناکاوانه و معرفت شناسانه داشته باشیم. در ایران جامعه شناسی داریم اما معنا و ماهیت شناسی نداریم که همین مسأله موجب بروز مشکلات اجتماعی بسیاری شده است و امید است با داشتن نگاه جامعه شناسانه به رسانه این مشکلات از بین بروند .
نظر شما :