سخنرانی؛جنبه های اجتماعی قحطی بزرگ جنگ جهانی اول در ایران

« جنبه های اجتماعی قحطی بزرگ جنگ جهانی اول در ایران» موضوع سخنرانی دکتر حسین آبادیان است که 12 تیر ماه از ساعت 14 تا 16 در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار خواهد شد.

حضور در این برنامه برای عموم عبلاقه مندان آزاد است .

خلاصه ای از سخنرانی:

قحطی بزرگ دوره جنگ اول جهانی تأثیرات فراوانی بر ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بر جای نهاد و منجر به سلسله تحولاتی شد که در سرنوشت آتی کشور بسیار تعیین کننده بودند. از جمله آثار و تبعات اجتماعی قحطی میتوان به آثار و عوارض زیر اشاره کرد:

1. گسترش مهاجرت روستائیان به شهرهای بزرگ از جمله تهران به امید دست یابی به قوت لایموت که عبارت از نان بود، اما در عمل این مهاجرت تبعات ناخواسته ای به بار آورد. یکی از این تبعات بروز بحران هنجار یا Anomy بخصوص در شهر تهران بود، مهمترین نتیجه نابهنجاری سست شدن بنیادهائی بود که از ویژگی زندگی روستائی به شمار میآمدند؛ از آن جمله باورهای سنتی و اعتقادی. مهاجرین نه میتوانستند الگوهای زندگی شهری را به ویژه در تهران به سادگی بپذیرند و نه قادر بودند از باورهای رایج خود در روستا دست بردارند، به همین دلیل شکل گیری شیزوفرنی یا پدیده شکاف شخصیتی از سوئی و رواج پدیده دیگری به نام حاشیه نشینی از دیگر تبعات این مهاجرتها به شمار میرفت.
2. به دلیل عامل پیش گفته بی نظمی اجتماعی شکل گرفت، بی نظمی اجتماعی به شکل تشکیل جوخه های ترور و از جمله کمیته مجازات از سوئی و بروز راهزنی گسترده در اطراف و اکناف کشور از سوی دیگر ظهور یافت.
3. ناامنی اجتماعی و فقدان امنیت شهری منجر به احتکار مواد غذائی و به ویژه غلات از طرفی و صدور غیرقانونی این محصول به خارج کشور از طرف دیگر شد.
4. همانطور که بالاتر آمد، آشوب و نامنی به تشدید مهاجرت روستائیان به شهرهای بزرگ انجامید و این مهاجرتها تا آستانه کودتای سوم اسفند ادامه یافت. مهاجرتهای مکرر و بدون برنامه نه تنها به بحرانهای اجتماعی منجر شد بلکه باعث بروز مشکلات فرهنگی فراوانی برای مهاجرین گردید، بعلاوه عامل مهاجرت به شکل گیری نوعی موزائیک فرهنگی بین اقوام ایرانی منجر شد. بنابراین مقاله حاضر قصد دارد از منظری اجتماعی پدیده بحران نان در دوره جنگ اول جهانی را بررسی کرده و تأثیر این بحران را مناسبات حاکم بر مردم بررسی نماید.