گزارش نشست «بررسی جایگاه زنان در تحقق انقلاب اسلامی؛ مروری بر روایت‌های زنان مبارز»
نشست تخصصی «بررسی جایگاه زنان در تحقق انقلاب اسلامی؛ مروری بر روایت‌های زنان مبارز»، به همت پژوهشکده علوم اجتماعی با همکاری گروه مطالعات زنان انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 15 بهمن ماه 1402 به صورت غیرحضوری (برخط) برگزار شد. در این نشست دکتر سمیه‌سادات شفیعی و فائزه ساسانی‌خواه به بررسی نقش و جایگاه زنان در پیروزی انقلاب اسلامی با تکیه بر روایت‌های زنانه پرداختند.
در ابتدای این جلسه، دکتر شفیعی، در خصوص کتاب‌های خاطره‌نگاری، خاطرات زنان مبارز و نشست حاضر توضیحاتی را بیان کرد و گفت: این نشست با هدف کنار زدن لایه‌های سطحی از تصاویر نقش زنان در انقلاب اسلامی سال 57 است. وقتی به گذشته رجوع می‌شود، به‌نظر می‌رسد بیشترِ ذهنیت نسل جدید از حضور زنان در پیروزی انقلاب، مربوط به تصاویری است که با تظاهرات آرامی شناخته می‌شود که افراد پرشور و حال در آن شرکت کرده‌اند و تصاویری کاملاً فانتزی از حضور و مشارکت سیاسی زنان در اذهان به جا مانده است. یعنی مصادف با زمانی که شرایط برای مبارزه نسبتاً کم‌هزینه تلقی شده است. آیا واقعاً این‌گونه است؟
فائزه ساسانی‌خواه پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی با اتکا به مطالعه بیش از 200 کتاب خاطره از زنان و مردان مبارز درباره مشارکت سیاسی زنان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در مبارزات سیاسی طی سال‌های 1342 تا 1357 و بازخوانی روایت‌های زنانه از میان کتاب‌های خاطره موجود به این پرسش اصلی پاسخ داد.
او ضمن تشکر از برگزاری این جلسه، به معرفی پژوهش خود پرداخت و گفت: ابتدا طیف متنوع زنان مبارز با گرایش‌های سیاسی گوناگون مطرح و در نهایت با توجه به منابع موجود نقش زنان مبارز مسلمان و سطح کنش‌گری آنان مورد تحلیل قرار گرفته است. فعالیت سیاسی زنان، حضور دائمی و مقطعی آنها در مبارزه و چگونگی مبازه سیاسی و دسته‌بندی شگردهای مبارزاتی‌شان از موضوعات دیگر مورد بررسی است.
در بخش دیگر این نشست به زندان‌های رژیم پهلوی و زنان مبارز اشاره شد. وضعیت زندان‌ها، انواع شکنجه‌های جسمی و روانی اعمال شده نسبت به آنان، وضعیت بهداشتی زندان‌ها و تجربۀ آزار و شکنجه زنان و مردان مبارز با توجه به نمونه‌های عینی و خاطرات، منعکس کننده بخشی از زیست روزمره آنان در جریان مبارزه است.
در نهایت، به کتاب‌های خاطره‌نگاری انتشاریافته پیرامون زنان مبارز، نقصان‌های کتاب های خاطره‌نگاری، دلایل نقصان درکتاب‌های خاطره‌نگاریِ زنان مبارز، رابطۀ زمان و حافظه، توجه شد و این موارد مورد بحث و نظر قرار گرفت.
همچنین در پایان نشست، پیشنهاداتی برای روشمندتر شدنِ تألیف آثار مربوط به خاطره‌نگاری و گردآوری و ثبت حرفه‌ای‌‌تر خاطرات در جهت حفظ خاطره جمعی از موضوع مهم مشارکت زنان در تحولات تاریخ معاصر ایران مطرح شد./پایان
نظر شما :