تصویب طرح کلان ملی «استعمارشناسی در ایران»

نوزدهمین جلسه شورای پژوهشی پژوهشگاه در دورۀ جدید، 20 تیر ‌ماه 1401 در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور اعضای شورا تشکیل شد. در این جلسه ضمن تنفیذ و تصویب گونه‌های مختلف برنامه‌های پژوهشی انفرادی پیشنهادی اعضای هیأت علمی، انجام طرح کلان ملی «استعمارشناسی در ایران» به تصویب رسید.

صدور احکام رئیسان پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی پژوهشگاه

در ابتدای جلسه دکتر موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه، با سلام و درود بر پیامبر گرامی اسلام صلّ ا... علیه و آله و سلّم و اهل بیت علیهم السّلام، اعیاد سعید قربان و غدیر خم را به مسلمانان و شیعیان جهان علی‌الخصوص اعضای پژوهشگاه تبریک گفت. دکتر نجفی با اشاره به برگزاری مراسم جشن عید غدیر خم در روز یکشنبه مورخ 26تیرماه در پژوهشگاه و دعوت از اعضای شورا و همکاران پژوهشگاه برای حضور در این مراسم، گفت: با توجه به برگزاری و انتخاب رئیسان پژوهشکده‌ها،در  این مراسم احکام معاونان، مدیران، رئیسان پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی پژوهشگاه صادر و تقدیم آنان خواهد شد. رئیس پژوهشگاه اظهار امیدواری کرد به برکت این اعیاد خجسته، فعالیت‌ها و برنامه‌های پژوهشکده‌ها و مراکز با رئیسان جدید با قوّت و دقت بیشتری تداوم یابد و رئیسان جدید با معرفی رئیسان گروه‌های مختلف پژوهشکده‌ها، که احکام آنان همراه با رئیسان گروه‌های مستقل پژوهشی در شهریورماه صادر خواهد شد، زمینه‌ساز رشد و تعالی پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی را فراهم سازند.

دکتر نجفی همچنین انتخاب طرح پژوهشی «امام خمینی (ره) در مواجهه با مخالفان و منتقدان: مطالعه بنیان‌های نظری و سیره عملی» اثر دکتر یحیی فوزی، معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه، در سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی به‌عنوان اثر شایسته تقدیر بزرگسالِ گروه مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره) را تبریک گفت و برای همه اعضای پژوهشگاه آرزوی توفیق روزافزون کرد.

تصویب برنامه‌های پیشنهادی اعضای هیأت علمی

در ادامه جلسه دکتر مهدی معین‌زاده، مدیر پژوهشی پژوهشگاه با اشاره به انجام فرایندهای مختلف مرتبط با هریک از برنامه‌های پژوهشی انفرادی نوع الف، ب یا ج اعضای هیأت علمی پژوهشکده‌های تاریخ ایران، زبان‌شناسی؛ مطالعات قرآنی؛ اندیشه سیاسی، انقلاب و تمدن اسلامی؛ مطالعات سیاسی و روابط بین‌الملل و حقوق؛ مطالعات اجتماعی؛ اخلاق و تربیت؛ و مرکز پژوهشی اسناد فرهنگی آسیا، در پژوهشکده‌ها یا کمیسیون منتخب شورای پژوهشی، عناوین و مجریان برنامه‌های پژوهشی را قرائت کرد و اعضای شورا با تنفیذ و تصویب برنامه‌های پژوهشی پیشنهادی موافقت کردند.

تصویب طرح کلان ملی «استعمارشناسی در ایران»

مدیر پژوهشی پژوهشگاه با اشاره به پیشنهاد اجرای طرح کلان ملی «استعمارشناسی در ایران» و اعضای کمیته‌های علمی و اجرایی آن، محورهای مختلف در نظرگرفته شده برای اجرای این طرح ازجمله: جریان‌شناسی نفوذ استعمار در ایران؛ استعمارشناسی آمریکا، استعمار کهنه و نو؛ ابعاد استعمار سایبری و راهکارهای مبارزه با آن؛ نقش استعمار در تغییر سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی و... را برشمرد.

سپس دکتر نجفی با تشریح اهمیت مشارکت اعضای هیأت علمی پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشگاه در تحقق برنامه‌های مختلف پژوهشگاه همچون ایجاد کانال علمی پژوهشگاه در فضای مجازی و در رسانه‌های ارتباطی متنوع موجود در آن، بر ضرورت فعال‌تر شدن و یاری‌ رساندن پژوهشکده‌هایی همچون مطالعات فرهنگی و ارتباطات در این زمینه با توجه به مأموریت‌ها و برنامه‌های در نظر گرفته شده برای آن تأکید کرد. رئیس پژوهشگاه ایفای نقش فعالانه پژوهشگران پژوهشگاه در پیشنهاد و انجام طرح‌های ملی همچون طرح ملی «استعمارشناسی در ایران» را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: از ابعاد تأثیرگذاری و نقش‌آفرینی مراکز پژوهشی در کشور پژوهش و بررسی مسائل و چالش‌های متعدد کشور در در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و... است و ضرورت دارد رئیسان پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی پژوهشگاه با برنامه‌ریزی و جهت‌دهی به پژوهش‌های اعضای هیأت علمی پژوهشگاه به تحول در برنامه‌های پژوهشی پژوهشگاه ناظر به مسائل و نیازهای کشور یاری رسانند. دکتر نجفی انجام این پژوهش‌ها را ازجمله مأموریت‌ها و وظایف پژوهشگاه برشمرد که انتظار می‌رود با هم‌گرایی و ایفای نقش مسئولانه‌تر از سوی اعضای پژوهشگاه در تحقق انتظارات مسئولان کشور و مراجع و نهادهای بالادستی از مراکز پژوهشی سهمی به‌سزا داشته باشند و با حرکت در چشم‌انداز انقلاب و برنامه‌ها و مسائل آن، به ارتقاء جایگاه پژوهشگاه کمک کنند و در اداره و تدوین سیاست‌ها و راهبردهای کشور به مسئولان و اداره‌کنندگان جامعه مدد رسانند.

اعضای شورا نیز با تبادل نظر درباره ابعاد و زوایای مختلف مسأله استعمار همچون مباحث فلسفی، معرفت‌شناسانه، یا تأثیر آن در مسائل آموزش و پرورش و...، بر اهمیت و ضرورت توجه به جریان نفوذ بیگانه در کشور و بحث استعمار تأکید کردند.

بررسی پیش‌نویس پیشنهادی آیین‌نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیأت علمی مراکز و مؤسسات پژوهشی حوزه علوم انسانی

در بخش پایانی جلسه شورا، دکتر دالوند، دبیر هیأت ممیزه پژوهشگاه، با اشاره به مباحث پیشین جلسات شورا دربارۀ تدوین آیین‌نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیأت علمی متناسب با فعالیت اعضای هیأت علمی مراکز پژوهشی حوزۀ علوم انسانی، پیش‌نویس پیشنهادی تهیه شده را مبتنی بر مأموریت‌ها و رسالت‌های پژوهشگران و اندیشمندان علوم انسانی در چارچوب اسناد و برنامه‌های کلان کشور و همسو با سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در حوزه‌های علم و فناوری؛ بیانیه گام دوم انقلاب؛ و نیزسایر اسناد و برنامه‌های توسعه کشور ازجمله سند چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران و... دانست. دکتر دالوند با تشریح اصلاحات و نکات بدیع آیین‌نامه پیشنهادی، به وجوه ممتاز این آیین‌نامه به منظور حفظ پویایی و افزایش سطح علمی و فرهنگی فعالیت‌های اعضای هیأت علمی در تناسب با نیازهای معطوف به توسعه کشور پرداخت.

اعضای شورا نیز ضمن بحث و گفت‌وگو درباره ابعاد و مسائل مختلف این آیین‌نامه، اصلاحات پیشنهادی خود را مطرح کردند و مقرر شد آیین‌نامه پیشنهادی برای رئیسان پژوهشکده‌ها و مراکز پژوهشی و نیز اعضای هیأت علمی پژوهشگاه ارسال شود تا پس از دریافت دیدگاه‌ها و نظرات آنان، بررسی آن در جلسه آتی شورا ادامه یابد.