دکتر علم‌الهدی:شرایط اجتماعی دوران امیرالمؤمنین(ع) متفاوت از زمان حال نیست
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، حجت‌الاسلام سیدسجاد علم‌الهدی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی طی سخنانی با موضوع «دینداری خردمندانه در سیره و سخن امام علی (ع)» گفت: ما اگر بخواهیم یک تقسیم بندی درباره شخصیت علی(ع) انجام دهیم یک چهره ایشان در مقام اثبات و دوم جهت و چهره‌ای از ایشان در مقام ثبوت را باید مدنظر قرار دهیم.
وی در ادامه افزود: در روایات متعددی آمده که شخصیت علی (ع) در مقام ثبوت و آنچه که هست، تقریباً به وسیله من و امسال من یا حتی به وسیله بزرگان هم قابل فهم و درک نیست. از پیغمبر(ص) روایتی نقل شده که ایشان فرمود: «یا علی، تو را نشناخت مگر خدا و من». بنابراین طبیعی است که یک انسان معمولی مثل بنده نمی‌تواند یک شخصیت بسیار گسترده‌ای نظیر امام علی(ع) را درک کند.
حجت‌الاسلام علم‌الهدی اظهار داشت: خود امام علی(ع) در نهج‌البلاغه فرمودند که دو دسته درباره من هلاک شدند نخست کسانی که به هر دلیلی درباره من کوتاهی کردند و دوم کسانی که درباره من غلو و زیاده گویی کردند. بنابراین خیلی مهم است که برای صحبت درباره امام علی(ع) حد وسط و اعتدال را رعایت کنیم گاهی برخی عبارات و اشعاری که درباره علی (ع) می‌شنویم، شرک‌آمیز است و باعث ناراحتی‌مان می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه از همان ابتدای اسلام شرایط به گونه‌ای پیش آمد که افرادی نتوانستند مسئله علی(ع) را در دل خود حل کنند به دلیل اینکه شخصیت ایشان بسیار خاص بود، افزود: مثلاً ایشان در تشخیص حق و باطل بسیار سخت‌گیر بود، چنین آدمی هم خیلی محبوب عام نمی‌تواند باشد، چرا که حق را می‌ستاید. بنابراین افرادی ایشان را دوست می‌دارند که اهل حق بوده و جنس حق را می‌شناختند.
حجت‌الاسلام علم‌الهدی با بیان اینکه علی (ع) خلافت را به سنگ آسیاب مثال می‌زنند و خودشان هم محور آن سنگ می‌دانند و در جای دیگری هم خلافت را به لباس تعبیر کردند، توضیح داد: یعنی علی (ع) می‌فرمایند که اصلا مسئله خلافت یک وزن و اعتدال و گردشی دارد که این الزاما حول و حوش محوری مثل من باید بگردد چرا که ایشان غیر حق چیزی نمی‌گوید.
وی در ادامه گفت: ما گاهی تصور می‌کنیم مصائب امیرالمومنین (ع) و شرایطی که در زمان ایشان بود با الان متفاوت است، خیر، مردم مردم هستند و آدم‌های دنیا پرست، مقام پرست، بزدل و ترسو و انسان‌های شجاع در دوران امام بودند الان هم هستند، در چنین جامعه‌ای وجود مقدس امیرالمومنین(ع) محور این جامعه معرفی شد.
حجت‌الاسلام علم‌الهدی با بیان اینکه تصور نکنیم مردم زمان پیغمبر (ص) یکدست بودند، گفت: خیر آن دوره هم منافق زیاد داشتیم اصلاً به همین دلیل هم سوره‌ای به نام «منافقون» نازل شد، صدها آیه در قرآن در این رابطه وجود دارد و خداوند درباره منافقین صحبت می‌کند، بنابراین اگر ما به ولایت امیرالمومنین(ع) معتقد هستیم دلیلش این است که محوریت حق دارد و اگر واقعا این ولایت وجود نداشت، بسیاری ازاین شرایط زمان پیغمبر (ص) جامعه را با خود می‌برد کما اینکه چنین اتفاقی هم افتاد.
وی با تأکید بر اینکه وجود مقدس علی (ع) به واسطه اتفاقاتی که پس از رحلت پیغمبر (ص) افتاد نتوانست محوریت خلافت را به دست گیرد، گفت: جماعت قدرت طلب، مزوّر و منافق توانستند مسیر جامعه را تغییر دهن،د زمانی هم که خلافت به علی (ع) رسید آنقدر انحراف زیاد شده بود که امام طی پنج سال فرصت نکرد این انحرافات را از بین ببرد. یکی مسئله قدرت گرفتن ارکان بنی امیه و دیگری تغییر تفکر مردم بود که به سمت رفاه و دنیا دوستی سوق پیدا کرده بودند و همه اینها باعث شد که جامعه از متن دین فاصله گرفته شود.
عضو پژوهشگاه علوم انسانی اظهار داشت: بنابراین حضرت علی (ع) را نه تنها به عنوان یک شخصیت عالی مقام عرفانی و امام معصوم بلکه به عنوان محکی برای شناسایی حق و باطل بعد از پیغمبر (ص) باید در نظر بگیریم. برخی اساتید ما درباره انحرافات پس از پیغمبر (ص) در جامعه عرب تحقیقی کردند عده‌ای از مردم در آن زمان به سمت امیرالمومنین(ع) نیامدند و تعدادشان هم خیلی زیاد بود، طبق تحقیقات آن کسانی که امیرالمومنین (ع) را رها کردند و گفتند ما کاری با خلیفه و حاکم نداریم با علی(ع) هم کار نداریم، عاقبت بخیر نشدند.
حجت‌الاسلام علم‌الهدی اظهار داشت: عجیب این است که بسیاری افراد با امیرالمومنین(ع) بودند اما زمانی از ایشان جدا شدند، عاقبت بسیار نفرین شده‌ای داشتند، این همان ملازمت با مولا(ع) ولی بی‌حاصل است. توحید بدون ولایت هم همه ضلالت و گمراهی است، بنابراین برای ما علی (ع) محک و معیار است. گاهی برخی می‌پرسند که چرا آنقدر اصرار بر ولایت علی (ع) دارید؟ ما معتقدیم آنها که از علی(ع) فاصله گرفتند مسیر حق را گم کردند چرا که وجود ایشان معیار حقی بود که این معیار به وسیله مردم ناشناخته باقی مانده بود.
نظر شما :