گزارش نشست «پژوهشی در نسبت دین، فرهنگ و جامعه»

 سید امیر اکرمی

نگاهی اجمالی به فلسفه دین هگل

در این گفتار با تکیه بر کتاب سخنرانی هایی درباره فلسفه دین هگل ( Lectures on the Philosophy of Religion) می‌کوشیم تا نگاه فلسفی او را درباره چند موضوع مهم از مباحث فلسفه دین به اجمال مطرح کنیم. این موضوعات عبارتند از: دین و انواع آن، چگونگی شناخت انسان نسبت به خدا، رابطه دین و فلسفه و تنوع ادیان.

مهدی اصفهانی

تفسیر گادامر از مفهوم فرهنگ در اندیشه هگل

کلمه فرهنگ هم روشن است و هم دور از دسترس. این که فرهنگ واقعاً به چه معناست موضوع تأملات بسیار بوده است. گادامر در بخش نخست حقیقت و روش به دقت به این معنا می پردازد و از این رهگذر تفسیر خود از بیان هگل درباره فرهنگ را ارائه می دهد. این سخنرانی مختصر تلاشی است برای روشن کردن این تفسیر.

 اعظم قاسمی

پژوهشگر فلسفه چگونه می تواند در اعتلای جامعه به سوی زندگی خردمندانه و فضیلت مدار سهیم شود؟

این عنوان دو پیش فرض در خود دارد: نخست این که هدف از فلسفه و پژوهش فلسفی خردمندی و تحقق زندگی فضیلت مدار برای فرد و جامعه است، دوم، این امکان برای پژوهشگر فلسفه هست که در اعتلای جامعه به سوی خردمندی و اخلاق سهیم شود، حال پرسش از چگونگی به وقوع پیوستن این امکان است. در این سخنرانی با اشاره به الگوی سقراطی به عنوان یک شاخص، دلایل عدم توفیق فلسفه ورزان معاصر در تحقق زندگی خردمندانه و فضیلت مدار تبیین می شود.

 امیر صادقی

ربط دین و فرهنگ در دوره ی معاصر

وضعیتی که امروزه در آن قرار داریم و خود را در قالب‌های مختلفِ سقوط اخلاقی، از خودبیگانگی، سیطره تکنولوژی و ثروت، امپراطوری رسانه‌ای و گسترش بی‌عدالتی آموزشی بر جامعه بشری تحمیل می‌کند عاملی بنیادی در بازگشت اندیشه به سمت تفکر عمیق دربار فرهنگ و اجزاء آن است. بازگشتی از سر ناخشنودی از وضعیت بحرانی به سمت توجه به راهکارهای ممکن است تا این وضعیت را که حاصل سلطه روزافزون و تهدیدآمیز علوم و تکنولوژی بر تمام شئون زندگی «انسانی» است پیش چشم انسان آورد و مسیر به سمت اصلاح جستجو نماید. در این بازگشت به تفکر متأملانه دربار فرهنگ، مهمترین بخشی از فرهنگ که می‌بایست در کنار دیگر اجزاء مورد مداقه قرارگیرد دین است. تحقیق و پژوهش دربار دین و فرهنگ و ربط آنها در روزگار معاصر ما بدون شک یکی از مهمترین دغدغه‌های عصر جدید است.