هشتمین کرسی ترویجی با رویکرد «عرضه و نقد ایده علمی» با عنوان : پیشنهاد نظریه معناشناسی زیستی- عاطفی
دکتر آزیتا افراشی
چکیده:
بر اساس نظریه عصب‌شناختی زبان، اعمالی که بدن ما انجام می‌دهد به وسیله مغزمان کنترل می‌شود و هر درونداد حسی از جهان خارج به‌وسیله مغز پردازش می‌گردد. در نتیجه این پردازش‌ها مفاهیم شکل می‌گیرند و مفاهیم عاطفی نیز به لحاظ تکوین از این فرآیند مستثنا نیستند. بر مبنای نظریه عصب شناختی زبان، مسئله پژوهش حاضر در قالب یک پرسش به قرار زیر مطرح می شود: «مبتنی بر اصل بدن‌مندی ذهن و معنا در زبان‌شناسی شناختی، آیا شباهت بین نقش هورمون‌ها در ایجاد عواطف، به شباهت در مفهوم‌سازی عواطف در زبان می‌انجامد؟». برای پاسخ گفتن به این پرسش، پایگاه داده‌های زبان فارسی PLDB مشتمل بر ۱۵۰۰ اثر و تقریبا ۶۰ میلیون واژه که در سال ۱۳۸۴ به سعی دکتر مصطفی عاصی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی راه‌اندازی شد، مبنای شکل‌دهی به پیکره‌های دست‌ساز ترس و خشم قرار گرفت، و بر مبنای آنها استعاره های مفهومی خشم و ترس استخراج و تحلیل شد، سپس با داده های آثار غیر ایرانی مورد مقایسه قرار گرفت. پس از آن واژه های حوزه های ترس و خشم در بیش از بیست زبان در یک تحلیل ریشه شناختی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس این تحلیل ها مشخص شد شباهت در سطح هورمون ها به شباهت در سطح مفهوم سازی انجامیده است. نظریه‌ای که در این گزارش برای نخستین بار پیشنهاد می‌شود یعنی «معناشناسی زیستی - عاطفی» یک نظریه میان‌رشته‌ای است که مشخصاً تلفیق دستاوردهای شاخه انگیزش و عواطف در روان‌شناسی را از یک‌سو و دستاوردهای معناشناسی عواطف با رویکرد شناختی را از سوی دیگر به‌کار می‌گیرد. این نظریه سعی دارد نگاشت های سطح انگیزش‌های هورمونی و عصب شناختی را که در شاخه انگیزش و عواطف اثبات شده‌اند در سطح مفهوم‌سازی زبان صورت‌بندی نماید. معناشناسی زیستی- عاطفی در پی آن است تا مشابهت‌ها و تفاوت‌های مفهوم‌سازی عواطف را بیابد و بر اساس دستاوردهای انگیزش و عواطف تبیین‌کند. این نظریه یک برنامه پژوهشی ایجاد می کند که داده‌های زبانی آن اطلاعات ریشه‌شناختی، استعاره‌ها و مجاز‌های مفهومی و استعاره‌ها و مجاز‌های واژگانی در سطوح مختلف مفاهیم عاطفی در زبان فارسی، سایر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی و غیر ایرانی است. این نظریه همچنین در شعر شناسی‌شناختی در خصوص تبیین تاثیرات متن در حوزه واژگان و ساخت‌های حوزه عواطف از قدرت تبیین برخوردار است.
پوسترهشتمین کرسی ترویجی از اینجا قابل مشاهده می باشد.
نظر شما :