سیاوش کسرایی

سیاوش کسرایی(1305_1374) شاعر با نام‌های مستعار «کولی»، «شبان بزرگ امید»، «رشید خلیقی» و «فرهاد ره‌آور».

کسرایی از اوان جوانی جذب حزب توده شد و تا آخر عمر به آرمان‌های خود وفادار ماند؛ هرچند بعد از کودتای 28 مرداد 1332 تا مدتها ممنوع القلم شده بود. او از نخستین کسانی بود که در آغاز دهه 1330 سیاق شعری نیمایوشیج را پی گرفت و تا پایان کار شاعری در همین شیوه سخنوری باقی ماند. نخستین مجموعه شعری خود آوا را در سال 1336 و نامدارترین اثر شعری خویش، منظومه آرش کمانگیر را در سال 1338منتشر ساخت. این منظومه را شاید بتوان معروفترین منظومه معاصر دانست که به کتاب‌های درسی نیز راه یافته است. در سال 1358 و با استقرار جمهوری اسلامی، کسرایی سیاسی‌ترین شعر خود، آمریکا آمریکا! را منتشر کرد  ودر دی ماه همان سال با تنی چند از رهبران، نویسندگان و شاعران وابسته به حزب توده کانون نویسندگان ایران را ترک کرد. این گروه سازمان دیگری به نام « شورای نویسندگان و هنرمندان ایران» را بنیاد گذاشتند و مجله ادبی و هنری خود را منتشر کرد که تا شش شماره و تابستان 1361 ادامه یافت. در همین وقت بود که کار این شورا همچون کانون نویسندگان به تعطیلی کشیده شد و کسرایی ناگزیر به ترک ایران شد. او مدتی در افغانستان ماند، سپس به شوروی رفت و پس از فروپاشی آن در وین اقامت کرد تا ایننکه در سال 1374 دار فانی را وداع گفت.

آخرین اثر کسرایی مهره سرخ نام دارد که چند ماهی پیش از درگذشت او چاپ شده است. در این مجموعه شاعر در قالب بازگویی اسطوره رستم و سهراب، واپسین لحظه‌های غم‌انگیز و دردآور زندگی خود را سروده است. به طور کلی شعر او ساده و به دور از ابهام و سرشار از تشبیهات و تعبیرات خوش آهنگ، و مضامین انتخابی‌اش عینی و ملموس است.
فیلم مستند«در جستجوی خورشید» توسط جمشید برزگر در سال 2016 براساس زندگی او ساخته شده است.
دفترهای شعر: خون سیاوش(به انضمام منظومه آرش کمانگیر، 141)، سنگ و شبنم(1344)، با دماوند خاموش(1345)، خانگی(1346)، به سرخی آتش به طعم دود(1357)، به پا خیز ایران من(1358)، چهل کلید(1358)، پیوند(؟)، ستارگان سپیده دم(؟)، تراشه‌های تبر(1380)، هوای آفتاب(1381، سروده‌های 1361 تا 1373).
منظومه‌ها: آرش کمانگیر(1338)، از قرق تا خروسخوان(1357)، مهره سرخ(1374)
نقدها، گفتگوها و داستانها: در هوای مرغ آمین(1382).

منبع: فرهنگ ادبیات فارسی معاصر، «نقد ادبی_یادبود: سیاوش کسرایی شاعر مردم»، چیستا