هوشنگ ایرانی
هوشنگ ایرانی(1304_1352)، شاعر و مترجم.
ایرانی یکی از اعضای گرداننده مجله خروس جنگی بود که با انتشار بیانیه «بلبل سلاخ»، ضمن انتشار دوره جدید این مجله، حضور سوررئالیسم را در ایران اعلام کرد. نخستین اشعارش در همین مجله به چاپ رسید و در 1330 و 1331 که پربارترین دوره فعالیت شعریاش بود سه کتاب، همگی در حجم و شمارگانی اندک به چاپ رساند.
در 1331 به اتفاق چند تن دیگر نشریه موج را بنیاد گذاشت و تا دو سه سال پس از کودتای 1332 نیز جسته و گریخته کارهایی انجام داد اما به تدریج دیگر نامی از او به میان نیامد. البته تا حدود زیادی شعرا و منتقدان آن دوره که او را به تمسخر میگرفتند، در انفعال او نقش داشتند. اصطلاح «جیغ بنفش» او (از شعر کبود) به زبان عامه راه پیدا کرده است؛ با این حال احاطهاش بر زبان فارسی کافی نبود و به همین دلیل در بسیاری از اشعارش احساس میشود نتوانسته احساساتش را آنچنان که باید بیان کند. با این همه او زوایای ظریفی از امکانات شعر نو را کشف کرد و تا حدی مورد استفاده قرار گرفت. شاید به جرات بتوان او را بانی شعر نو عرفانی به شمار آورد؛ سبکی که پس از او سهراب سپهری به آن قوام بخشید. دفترهای شعر: بنفش تند بر خاکستری(1330)، خاکستری(1331)، شعله ای پرده را برگرفت و ابلیس به درون آمد(1331)، اکنون به تو میاندیشم، به توها میاندیشم(1334). پژوهش: شناخت هنر(1330) و چند اثر دیگر که بیشتر ترجمه است.
نقل از فرهنگ ادبیات معاصر فارسی و صد سال داستان نویسی ایران