ایرج پزشکزاد
ایرج پزشکزاد(1306)، طنزپرداز با نام مستعار «ا. پ. آشنا»؛ داستاننویس و مترجم.
پزشکزاد از دوران دبیرستان تعداد زیادی داستان کوتاه از زبان فرانسه ترجمه کرده و در مطبوعات به چاپ رسانده بود. در اولین آثار خود حاج مم جعفر در پاریس(1333) و اصغر آقای کل میتی از حد تیپسازی فکاهی فراتر نمی نوشت اما از 1334 به مدت چهار سال قطعاتی طنزآمیز تحت عنوان «آسمون ریسمون» در مجله فردوسی نوشت و به اوج هزل روزنامهای خود رسید. او یکی از طنزنویسان توانا و خلاق در ادبیات معاصر ایران و یکی از معدود هزلنویسان حرفهای است که آثاری به دور از ابتذالهای مطبوعاتی پدید آورده است. در آثار خود ضمن طنزپردازی زیبا، نگاهی ترقیخواهانه به مسائل اجتماعی داشته و در بهترین اثر خود، دایی جان ناپلئون(1351)، که حول تحولات سال های 1320 می چرخد به خلاقیتی درخشان دست یافته است.
این رمان از ابتدای انتشار با اقبال عام مواجه شد و این اقبال با پخش نمایش تلوزیونی این داستان فزونی گرفت و شخصیت اصلی آن، "دایی جان ناپلئون" و همچنین تکیه کلام "مش قاسم" به فرهنگ عامه راه پیدا کرد. مجموعه تلوزیونی دایی جان ناپلئون در سال 1355 توسط ناصر تقوایی ساخته شد. شخصیتپردازی و تیپسازی در آثار پزشکزاد محکم و استوار است و گفتگوها و محاورات شخصیتها طبیعی و به دور از تصنع جریان مییابد. پزشکزاد پس از انقلاب به خارج از ایران مهاجرت کرد و در آنجا نیز به فعالیت قلمی خود ادامه داد و آثاری خلق کرد.
سایر رمانها: ماشاالله خان در بارگاه هارونالرشید(1354)، حافظ ناشنیده پند(1384)
طنزها: بویول(1338)، آسمون ریسمون(1343)
نمایشنامهها: ادب مرد به ز دولت اوست تحریر شد(1353)، پسر حاجی بابا جان(1999=1378لس آنجلس، 1387 تهران)، شهر فرنگ از همه رنگ(1993=1372 لندن) و چند اثر ترجمه
منابع: صد سال داستان نویسی ایران و فرهنگ ادبیات فارسی معاصر