ده نفر قزلباش

سیمین دانشور(1300_1390)، داستان‌نویس، مترجم. دانشور اولین زن ایرانی است که مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه چاپ کرده است. هرچند مجموعه داستان اول او «آتش خاموش»(1327) شامل 16 داستان، نشان دهنده بی‌تجربگی او از زندگی و ضعف صناعت داستان‌نویسی است(به نقل از میرعابدینی)، اما آنچه در همه آنها دیده می‌شود احساسات زنانه‌ای است که در داستان‌نویسی ایران تازگی دارد.او در این مجموعه تحت تاثیر او. هنری است.
نوشتن داستان‌هایی از نظرگاه نوجوانان، یکی از مهم‌ترین دلمشغولی‌های دانشور در مجموعه داستان «شهری چون بهشت» (1340) است. در این مجموعه توصیف دنیای ذهنی و عینی زنان، او را از نویسندگان همدوره‌اش متمایز می‌کند.
رمان سووشون(1348) آغازگر فصلی تازه در تاریخ داستان‌نویسی ایران به شمار می‌آید. دانشور در این داستان پر حرکت و ماجرا، با نثری شاعرانه، دقیق و محکم، تصویری درونی و هنرمندانه از تحولات منطقه فارس در سال‌های جنگ دوم جهانی به دست می‌دهد. فکر اصلی رمان پرداختن به انسان مبارز است. شخصیت‌های آن با قدرت مشاهده درخشانی ترسیم شده‌اند؛ آنقدر مشخص که هر یک روحیه و عملکرد گروه اجتماعی معینی را مجسم می‌کنند. همه زنان سووشون، حتی چهره‌های منفی، هر یک به نوعی وجوه گوناگون ستم‌دیدگی، بی‌پناهی، ناکامی، فداکاری و تحمل زن ایرانی را به نمایش می‌گذارند.
موضوع مجموعه به کی سلام کنم(1358) مسائل سیاسی و اجتماعی دهه 1350 و اختناق حاکم بر جامعه است. او در این مجموعه به نقش فرهنگ مصرفی در فساد زنان و زندگی قسطی کارمندان می‌پردازد. اثر بعدی او  رمان «جزیره سرگردانی»(1372) است. این رمان مردمی را تصویر می‌کند که در یافتن راه مطلوب خویش سرگردان‌اند. این اثر ترکیبی از وقایع‌نگاری تاریخی و خیال‌پردازی داستانی است که هم شخصیت‌های داستانی در آن نقش آفرینی می‌کنند و هم چهره‌های تاریخی از جمله خود سیمین و جلال آل احمد «ساربان سرگردان»(1380) جلد دوم این داستان است.
مجموع داستانی «از پرنده‌های مهاجر بپرس»(1376) نیز حال و هوایی زندگی نامه‌ای دارد؛ در این داستان‌ها دانشور عقاید و آرای خود را در قالب داستان بیان می‌کند و توجه چندانی به ارزش‌های زیبایی شناختی اثر نمی‌کند. دانشور علاوه بر داستان و رمان، آثار زیادی را ترجمه کرده و چند اثر غیر داستانی نیز دارد.
حسن صلح‌جو فیلم سیمین ساکن جزیره سرگردانی را در سال 2012 دربارهٔ زندگی و آثار سیمین دانشور ساخته است. همچنین سیو جواد میرهاشمی مستندی با عنوان بی‌سرو سیمین تولید کرده و همزمان کتابی به همان نام منتشر کرده است.
خانه سیمین و جلال در سال 1393 توسط شهرداری خریداری شد و در 1397 به صورت خانه_موزه درآمد و به معرض نمایش گذاشته شد.

نقل با تصرف از صد سال داستان نویسی و فرهنگ ادبیات فارسی معاصر