احمد شاملو

احمد شاملو (1304_1379)، شاعر، داستان نویس، مترجم، روزنامه‌نگار و پژوهشگر. متخلص به «ا. صبح»، «بامداد» و «ا. بامداد».
هر چند شاملو تنها شاعری نیست که در پیدایش شعر منثور نقش داشته اما، نامش با شعر منثور گره خورده است. می‌توان گفت او زودتر و بهتر از دیگران به فرم نهایی این بوطیقا دست یافت و بعد هم زودتر و بهتر از دیگران توانست آن را از وضعیت صرفا نظری به هیات عملی درآورد. شاملو اولین اثر خود را در سال 1326 با نام «آهنگ‌های فراموش شده» به چاپ رساند، اما ده سال بعد با انتشار مجموعه «هوای تازه» بود که توانست خود را به عنوان شاعری اجتماعی و هدفمند به مخاطبانش بشناساند.
شاخصه مهم زبان شعری  شاملو تناقض است؛ تناقض در همگونی بین زبان آرکائیک (باستان گرا) با زبان معاصر و زبان کوچه. ایجاد سازگاری و تناظر میان اجزای ناساز و پوشاندن جامه هنر بر اندام آن، نقطه قوت شاعر است. از نظر معنایی او از یک سو مدعی طرح انسان مدرن در شعرش است و از سویی دیگر نگاهش اسطوره‌ای و قهرمان پرورانه است. اجزای تصاویر شعر شاملو متنوع است: محیط زندگی شهری، عناصر حماسی مدرن، اسطوره‌های غربی، زندگی قرون وسطایی مغرب‌زمینیان، زندگی سنتی شرقی. موضوع دیگر درباره شاملو، تکوین تدریجی اندیشه شعری اوست. بزرگترین و اثر گذارترین جنبه شعر شاملو، سیاست است، در حدی که می توان او را نماینده شعر سیاسی ایران دانست. واقعیت آن است که پس از مدتی شاعر دریافته که اصلاح ذهنیت سیاسی جامعه، مستلزم اصلاحات در ریشه‌های فرهنگی آن است، لذا کانون سروده‌هایش را متوجه مسائل سیاسی فرهنگی می‌کند. در سال‌های پایانی عمر شاملو، گرایش‌های فلسفی نیز در شعرش پدیدار می‌شود اما نه چندان عمیق و گسترده که مرحله تازه‌ای از تحول اندیشه به شمار آید.
از دیدگاه او شعر هیچ نوع قیدی را نمی‌پذیرد و هنگامی که نیاز شاعرانه، شعری را در وجود شاعر می‌پروراند و بروز می‌دهد، از هر قیدی آزاد است. شاملو شعر را در خدمت مردم و برای مردم می‌دانست. اگر نیما را بانی سبکی نو در شعر معاصر بدانیم، شاملو کامیاب‌ترین رهروی او به شمار خواهد آمد؛ هرچند که از سویی دیگر او مبدع یا دست کم موفق‌ترین شاعر سبک سپید شناخته شده است. 
شاملو نگارش کتاب کوچه را که یکی از مفصل‌ترین مراجع در زمینه فرهنگ عامه است از سال 1357 آغاز کرد که انتشار آن تا پس از مرگش زیر نظر همسرش آیدا سرکیسیان ادامه یافت و تا سال 1380 به جلد پانزدهم رسید. قصه‌های مندرج در این کتاب به صورت مستقل با عنوان قصه‌های کتاب کوچه در 1371 در استکهلم، و در 1379 در ایران منتشر شده است.
دفترهای شعر: هوای تازه(1336)، باغ آینه(1339)، آیدا در آینه(1343)، لحظه‌ها و همیشه(1343)، آیدا: درخت و خنجر و خاطره(1344)، ققنوس در باران(1345)، مرثیه‌های خاک(1348)، شکفتن در مه(1349)، ابراهیم در آتش(1352)، دشنه در دیس(1356)، ترانه‌های کوچک غربت(1359)، مدایح بی‌صله(1371)، در آستانه(1376)، حدیث بی‌قراری ماهان(1379).
ترجمه‌ها: غزل غزل‌های سلیمان(1347)، هایکو(با ع. پاشایی، 1361)، ترانه‌های شرقی و اشعار دیگر(اثر فدریکو گارسیا لورکا، 1359)، ترانه‌های میهن تلخ (اثر یانیس ریتسوس، 1360)، از ترجمه‌های شعری و پابرهنه‌ها (اثر زاهاریا استانکو، 1337)، مرگ کسب و کار من است (اثر روبر مرل، 1352)، مسافر کوچولو (اثر آنتوان دو سنت اگزوپری، 1358)، نمایشنامه مفت‌خورها (اثر گرگه یی چی کی، 1332 با آنگلا بارانی)، عروسی خون (اثر فدریکو گارسیا لورکا، 1347)، درخت سیزدهم (آندره ژید، 1340)، خانه برنارد آلبا (از همان نویسنده، 1378) و یرما (از همان نویسنده، 1379).

نقل با دخل و تصرف از چشم انداز شعر معاصر ایران و فرهنگ ادبیات فارسی معاصر