فرهنگستان ایران

فرهنگستان ایران (1314- 1332ش) نهادی دولتی با هدف حفظ و تقویت زبان فارسی.
اندیشه ایجاد چنین نهادی از دوره قاجار و پس از جنگ‌های ایران و روس پدیدار شد و تا زمان ظهور فرهنگستان ایران تلاش‌های زیادی در این زمینه صورت گرفت از جمله ایجاد انجمن‌هایی مانند انجمن «فرهنگستان طبی» که در مدرسه عالی طب تشکیل شد و محافل علمی دیگر را نیز به تشکیل چنین انجمن‌هایی تشویق کرد. در نهایت در سال 1314 و به ریاست محمدعلی فروغی، اساسنامه‌ای که توسط خود او نوشته شده بود به تصویب رسید و ابلاغ شد. وظایف فرهنگستان ایران  عبارت بود از :
1- اختیار واژه‌ها و اصطلاحات لازم
2- پیراستن زبان فارسی از واژه‌های نامناسب خارجی
3-تهیه دستور زبان وتعیین و استخراج قواعد برای وضع لغات فارسی و اخذ یا رد لغات خارجی
4- جمع‌آوری لغات و اصطلاحات پیشه‌وران و صنعتگران
5- جمع آوری اصطلاحات و الفاظ از کتب قدیم
6- تشویق شعرا و نویسندگان در ایجاد شاهکارهای ادبی.
اعضای فرهنگستان دو گروه بودند، اعضای پیوسته که در جلسه حضور می‌یابند و اعضای وابسته که با آن همفکری می‌کنند. فرهنگستان هفت کمیسیون داشت که عهده‌دار ایفای وظایف مقرر بودند و عبارت بودند از کمیسیون‌های لغت، دستور، کتب‌قدیم، اصطلاحات ولایتی، راهنما و خط. واژه‌هایی که در نشست‌ها تصویب می‌شد از نظر رضاشاه می‌گذشت و در صورت تایید ابلاغ می‌شد. سیاست اعتدالی فرهنگستان پرهیز از تعصب عربی‌زدایی و افراط در سره گرایی و توجه به واژه‌های سازگار با طبیعت زبان فارسی بود. با این حال شماری از منتقدان از سیاست‌ها و وروش‌های فرهنگستان با لحنی تند انتقاد می‌کردند.
ریاست فرهنگستان پس از محمد‌علی فروغی با حسن وثوق(وثوق الدوله) و حسین سمیعی(ادیب السلطنه) بود. فرهنگستان ایران تا سال 1320 که ایران در جنگ جهانی دوم اشغال شد، نسبتا فعال بود. پس از آن نیز تا 1322 که پایان رسمی عمر آن بود هر چند گاه نشست‌هایی برگزار می‌کرد. محل فرهنگستان اول در بخش شرقی و شمال شرقی مسجد سپهسالار(شهید مطهری) بود که در حال حاضر کتابخانه مدرسه مطهری است.