ذبیح بهروز

ذبیح بهروز(1270-1350) ادیب، پژوهشگر، نمایشنامه نویس،طنزنویس (با نام مستعار ابن دیلاق).مردی دانشمند و از نویسندگان «نامه دانشوران»بود.برای تحصیل به مصر رفت و چنان در زبان عربی تبحر یافت که به عضویت فرهنگستان مصر پذیرفته شد. در 1299ش به انگلستان رفت و ضمن همکاری با ادوارد براون در تدریس ادبیات فارسی در رشته ریاضی فوق لیسانس گرفت.
همکاری با براون پنج سال به طول انجامید اما به دلایلی گسسته شد و بعد از رفتن به آلمان در سالل 1304 به ایران بازگشت. در 1308ش «انجمن زبان ایران» را بنا نهاد؛ همچننین از بنیادگذاران «انجمن ایرانویج» بود. بیشتر نمایشنامه های خود را بین سال های 1302 تا 1310 خلق کرد. پژوهش های بسیاری در زمینه خط فارسی داشت و حتی خطی ابداع کرد.
سالها ریاست کتابخانه افسران را برعهده داشت تا اینکه در 1344 بازنشسته شد.در سال 1349 به عضویت پیوسته «فرهنگستان زبان ایران» درآمد. در نمایشنامه هایش فضای درونی و جامعه اشرافی عصر قاجار را با انتقادی گزنده و طنزی چیره دستانه به نمایش گذاشته است.

آثار ذبیح بهروز عبارتند از:
نمایشنامه ها: جیجک علیشاه یا اوضاع دربار ایران در چند سال پیش(1302)؛ شاه ایران و بانوی ارمن(1306)؛ تنها(بین 1303 تا 1310)؛ شب فردوسی(1313)؛ حکیم باشی(بین 1303 تا 1310)؛ در راه مهر(چاپ دوم:1338).
طنزها: گند باد آورد(تقلیدی هجو آمیز از «نعت» در مثنوی های کهن فارسی که بخش معروف تر آ معراج نامه یا لیلة المعراج است)؛ مرآت السرایر و مفتاح الضمایر یا مولانا عبدالله ولان(1303 یا 1304، به نظم و نثر در هجو و تمسخر دو شرق شناس خیالی)؛ گندستان (به نظم و نثر به تقلید گلستان)؛هوشی و موشی؛ و چند اثر دیگر. مجموعه آثار طنزش یکجا با عنوان «مجموعه طنزها» در 1364 در آلمان چاپ شد.