گزارش چهارمین پیش‌نشست با عنوان «تحلیل تورم و روابط بین الملل در ایران»
چهارمین پیش‌نشست از سلسله‌نشست‌های همایش ملی «مسئلۀ تورم در ایران؛ ریشه‌ها، آثار و سیاست‌ها» با عنوان «تحلیل تورم و روابط بین الملل در ایران»؛ به‌همت پژوهشکدۀ اقتصاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 14 آبان‌ماه 1402 برگزار شد.
در ابتدای نشست، دکتر لیلا سادات زعفرانچی عضو هیأت علمی و رییس پژوهشکدۀ اقتصاد در پژوهشگاه علوم انسانی ضمن ابراز خوشبختی از همراهی حاضران و نیز مخاطبین بر خط در جلسه، به اهمیت و ضرورت پرداختن به مسئلۀ تورم مزمن و پایدار به‌عنوان ابرچالش اقتصاد ایران اشاره نمود. وی با بیان اینکه پرداختن و ریشه‌یابی مسئلۀ تورم هم اکنون به‌عنوان یک رسالت در دستور کار پژوهشکدۀ اقتصاد در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در قالب برگزاری همایشی ملی قرار گرفته است، به برگزاری سه پیش‌نشست برگزارشدۀ این همایش اشاره و عنوان کرد که نشست حاضر مرتبط با تحلیل تورم از منظر حوزۀ بین‌المللی است.
تحلیلی بر پیامدهای تحریم بر تورم در اقتصاد ایران
آقای دکتر مصطفی سمیعی‌نسب عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) سخنران اول این نشست با ارائۀ موضوع «تحلیل پیامدهای تحریم بر تورم در اقتصاد ایران»، ضمن مروری بر شاخص‌های اقتصاد ایران در یک دهۀ اخیر، به مقایسۀ تورم ایران با برخی از کشورها پرداخت. وی با اشاره به اینکه بیشترین سهم تورم اخیر کشور در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنیها دیده می‌شود و متأسفانه بیشترین بار تورم بر دهک اول و کمترین بار تورمی بر دهک دهم درآمدی تحمیل شده است، اشاره داشت که تحریم می‌تواند با سوار شدن بر کانالهای ناکارای داخلی اقتصادی بر مشکلات اقتصادی کشور از جمله تورم، دامن زند. کانالهای نرخ ارز، افزایش هزینۀ تولید، کاهش سرمایه‌گذاری و کسری بودجۀ دولت از جمله کانالهای واسطه‌ای اثرگذاری تحریم بر تورم است. ایشان با عنوان اینکه باید برای کاهش اثر تحریم‌ها به‌دنبال رفع مشکلات ساختار اقتصادی ایران بود، به وابستگی تولید داخلی به واردات کالاهای واسطه‌ای و غیر فناورانهبودن تولید داخل و لذا تشدید اثر تحریم بر تولید و درنتیجۀ افزایش تورم اشاره داشت.
دیپلماسی اقتصادی و تورم در ایران
سخنران بعدی این نشست خانم دکتر زهرا مشفق سرپرست گروه اقتصاد بینالملل پژوهشکدۀ امنیت اقتصادی تدبیر، با معرفی چهار مولفۀ مستقیم و غیر مستقیمِ اثرگذار بر دیپلماسی اقتصادی کشور به اولین مؤلفه با عنوان مؤلفۀ راهبرد توسعۀ صادرات اشاره و بیان کرد که متأسفانه کشور ایران در تغییر و افزایش شرکاء تجاری موفق عمل ننموده است و دایرۀ شرکاء تجاری ما در حال تنگتر شدن است.
در حوزۀ جذب سرمایۀ خارجی به‌عنوان مؤلفۀ دوم اثرگذاری دیپلماسی اقتصادی، وی با اشاره به اینکه پیش‌نیاز جذب سرمایۀ خارجی، استفادۀ کارآمد از سرمایه‌های داخلی است عنوان نمود که متأسفانه در یک بازۀ دهساله، شاهد روند نزولی سرمایه‌گذاری خارجی هستیم. در ادامه، وی با اشاره به مؤلفۀ سوم، با عنوان عضویت ایران در پیمان‌های دوجانبه و چندجانبه اشاره داشت که عضویت ایران در این پیمان‌ها معمولاً منجر به کاهش تعرفه شده است که متأسفانه اقلام مشمول تعرفه در سبد صادراتی ما چندان دارای اهمیت نیستند. دکتر مشفق با اشاره به عضویت ایران در سازمان شانگهای به‌عنوان یک دستاورد مهم در دولت سیزدهم تأکید کرد که نباید تصور کرد که عضویت در این پیمان‌ها به تنهایی بتواند تضمین‌کنندۀ انتفاع اقتصادی باشد و نگاه شبکه‌ای به‌جای قراردادهای انعقادی دو جانبه می‌تواند قدرت چانه‌زنی ایران را در جهان افزایش دهد. او با اشاره به مؤلفۀ درک ژئوپلیتیک از تحولات منطقه به‌عنوان آخرین مؤلفۀ دیپلماسی اقتصادی ، بیان کرد که بسیار لازم است تا با درک درستی از تحولات جهانی بتوانیم از فرصت‌های پیش‌آمده، بهره‌برداری اقتصادی لازم را داشته باشیم. در ادامه، تعریف یک استراتژی کلان کشوری، اجماع ملی در حوزۀ دیپلماسی اقتصادی کشور، هماهنگی و انسجام نهادها در دیپلماسی اقتصادی، تلاش در جهت اثربخشی موافقتنامهها، تقویت شبکۀ تجاری کشور و استفادۀ کارا از نهادها و سازمان‌های منطقه‌ای از توصیه های سیاستی ایشان در ارتقاء دیپلماسی اقتصادی کشور بود.
تحلیل تورم در ایران و راهکارهای مهار آن
خانم دکتر الناز باقرپور مدرس دانشگاه به‌عنوان سخنران پایانی این نشست سخنرانی خود را با عنوان «تحلیل تورم در ایران و راهکاهای مهار آن» ارائه کردند. دکتر باقرپور با ذکراینکه گام اول در حل مسئلۀ تورم در کشور به ضرورت شناخت مسئلۀ تورم و شناسایی درستِ علت این بیماری اقتصادی باز می‌گردد، به مرور نظریات اقتصادی درحوزۀ تورم از جمله تورم ناشی از فشار تقاضا و فشار هزینه و نیز تورم ساختاری پرداختند. وی با مروری بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران و اشاره به رشد نقدینگی دهۀ 70 و 80 و تفاوت آن با دهۀ 90 در ایران، عنوان نمود که نقدینگی در ایران می‌تواند علت تورم ماندگار نباشد. او با مروری بر مقایسۀ جهش‌های نرخ ارز و افزایش نرخ تورم در ایران بیان کرد که با جهش‌های نرخ ارز در کشور، معمولاً مخارج دولت سریع‌تر از درآمدهای دولت افزایش یافته و کسری بودجۀ دولت نیز تشدید می‌شود و لذا حتی کسری بودجۀ دولت نیز می‌تواند معلول تا علت تورم باشد. او در خاتمه نتیجه گرفت که کسری بودجه و افزایش نقدینگی و حتی تورم، خود، معلول یک علت واحد با عنوان افزایش و بی‌ثباتی نرخ ارز است. خانم دکتر باقرپور در نهایت با تأکید بر اینکه در هر شرایطی باید از افزایش نرخ ارز اسمی جلوگیری نمود، تصحیح ساختار و حذف قدرت انحصار و جلوگیری از قیمت‌گذاری دلخواه را به‌عنوان اصلی‌ترین سیاست‌ها در مهار تورم ایران عنوان نمود.
درنهایت، نشست پس از پرسش و پاسخ توسط دبیر جلسه خاتمه یافت./پایان
نظر شما :