افتتاح بخش قفقازشناسی و میز ارمنی‌پژوهی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی میزبان هیئتی از دانشگاه دولتی ایروان ارمنستان بود. این دیدار به دنبال امضای تفاهم نامه ای در بهار سال (2012) 1390 با هدف توسعه ارتباطات علمی و فرهنگی در دانشگاه دولتی ایروان اتفاق افتاده است. به همت معاونت فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه و به منظور عملی شدن مفاد توافق ها، در مرکز اسناد فرهنگی آسیا بخش قفقازشناسی و میز ارمنی‌پژوهی با حضور دکتر آرام سیمونیان رئیس دانشگاه دولتی ایروان و دکتر صاق آیینه‌وند رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پروفسور ادیک میناسیان رئیس دانشکدهٔ تاریخ دانشگاه دولتی ایروان، گورکن ملیکیان رییس دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه ایروان، دکتر مارات گریگوریان رییس دانشکده جغرافیا و زمین‌شناسی، سر کار خانم دکتر اشرف بروجردی معاون فرهنگی – اجتماعی پژوهشگاه، دکتر سیدمهدی موسوی معاون مالی اداری و مدیریت منابع پژوهشگاه دکتر حمید تنکابنی رئیس مرکز اسناد فرهنگی آسیا ، دکتر جنیدی رئیس مرکز تحقیقات امام علی و دیگر اعضای هیئت علمی در پژوهشگاه راه‌اندازی شد.
در آغاز این دیدار، دکتر صادق آیینه وند رئیس پژوهشگاه با خیر مقدم به هیئت دانشگاه دولتی ایروان ارتباطات فرهنگی بین دو کشور را بسیار دیرینه دانست و گفت: ملت ارمنستان ملتی فهیم هستند و امروز باعث خوشبختی است که با این هیئت دیدار داریم و امیدواریم با امضای تفاهم‌نامه به همکاری های خوبی دست یابیم.
وی افزود: مورخان ارمنی تاریخ خوبی درباره دوره های مختلف تاریخی و اسلامی نوشته اند که بسیار ارزنده است و برای شناخت دوره‌های تاریخی ایران، می‌توان از آنها بهره برد.
دکتر آیینه‌وند در ادامه گفت: این پژوهشگاه بزرگترین پژوهشگاه علوم انسانی است که در برخی رشتهها همچون زبان شناسی، فلسفه و تاریخ قطب علمی هستیم و آمادگی داریم تا پژوهشهای مورخان بزرگ ارمنی را عرفی کنیم. مورخان ارمنی، مورخان بزرگ تاریخ اسلام هستند و بیشتر از اینکه به عربها در تاریخ نگاری اعتماد کنیم به مورخان ارمنی اعتماد داریم.
در ادامه آرام سیمونیان رئیس دانشگاه دولتی ایروان با ابراز خوشحالی از برگزاری چنین نشستی گفت: از همکاران پژوهشگاه سپاسگزاریم که تلاش کردند تا این تفاهم نامه منعقد شود.
این استاد تاریخ گفت: ما ملت‌هایی هستیم که ریشه مشترکی داریم و روابط حسنه و تاریخ دیرینه این دو کشور باعث برداشتن گام مهمی در زمینه‌های علمی و فرهنگی است. ما تمام کوشش و سعی خود را انجام می‌دهیم تا این پژوهش‌ها به نتایج خوبی بینجامد.
وی با تاکید بر اینکه اشتراکات دو کشور باعث نزدیکی دو کشور می‌شود گفت: در زمینه باستان‌شناسی هم میتوانیم همکاری‌های خوبی داشته باشیم. ارمنستان در زمینهٔ باستان‌شناسی بیشتر با باستان‌شناسان اروپا و آمریکا در ارتباط است که میتوانیم در زمینهٔ کاوش‌ها و پژوهشهای باستان‌شناسی با ایران همکاری‌های خوبی داشته باشیم.
وی افزود: برای بررسی تاریخ هر دو کشور میتوانیم همکاری‌های خوبی داشته باشیم. در دیداری از یکی از کشورها متاسفانه ساز «تار» را بهعنوان یک ساز آذربایجانی معرفی کرده بودند که در واقع این یک ساز ایرانی است. امیدواریم بتوانیم دو فرهنگ ایرانی و ارمنی را به هم نزدیک کنیم.
رئیس دانشگاه ارمنستان گفت: دانشگاه ایروان قدیمی‌ترین دانشگاه ارمنستان است که سال 1919 تاسیس شده است و 19 دانشکده دارد. اگرچه با 200 موسسه در ارتباط هستیم اما همکاری با پژوهشگاه را بسیار جدی و مهم قلمداد می‌کنیم. در رشته اسلام‌شناسی مایلیم که با ایران همکاری داشته باشیم و به متخصصان اسلام‌شناسی در دانشگاه ایروان نیاز داریم و امیدواریم که در مقاطع ارشد و دکترا تبادل دانشجو داشته باشیم.
وی تصریح کرد: ما اسلام را با ایران می‌شناسیم. کشورهای دیگر اسلامی پیشنهادهای بسیاری درباره تاسیس رشته اسلام‌شناسی داشتند که ما خواستار این بودیم که ایران، رشته اسلام‌شناسی را در ایروان دایر کند.
دکتر اشرف بروجردی معاون فرهنگی – اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی نیز در این نشست گفت: امیدوارم که این نشست آغازی برای تداوم همکاری در حوزه علوم انسانی باشد چرا که امروزه اهمیت علومانسانی در دنیا بر کسی پوشیده نیست و تقریبا همهٔ دانشگاه‌های دنیا در این زمینه قدم برمی‌دارند تا در این حوزه تعامل فکری بیشتری داشته باشند. ما برای ارائه حرف در دنیا ضمن اهمیت دادن به علوم انسانی بهدنبال این هستیم که دوستانمان را در این حوزه پیدا کنیم و تعاملات علمی و فرهنگی برقرار کنیم.
وی افزود: در تلاش هستم که این ارتباطات از نوع فردی به نوع دانشگاهی و جمعی ارتقا پیدا کنیم. این مسائل را بهخوبی می‌توان در گروههای تاریخ و باستان‌شناسی پژوهشگاه تببین کرد. بنابراین، در این زمینه اعلام آمادگی می‌کنیم و این فصل مشترک را دانشگاه‌ها می‌توانند بین دولت‌ها ایجاد کنند به همین دلیل برای ارتباط سیاسی به تعاملات فکری و فرهنگی نیاز داریم.
دکتر سیدمهدی موسوی معاون مالی، اداری و منابع انسانی پژوهشگاه با اشاره به اشتراکات فرهنگی دو کشور گفت: باستان‌شناسی ایران بسیار قوی است و دانشگاه‌های مختلفی در این زمینه به تربیت دانشجو می‌پردازند. سیاست پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و همچنین انجمن علمی باستان‌شناسی ایران برقرای ارتباطات علمی و فرهنگی در زمینهٔ باستان‌شناسی با کشورهای همسایه است که امیدواریم بتوانیم تفاهم‌نامه‌ای بین پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و همچنین انجمن علمی باستان‌شناسی ایران با دانشگاه ایروان امضا کنیم.
وی افزود: در سالیان گذشته هیئت‌های باستان‌شناسیِ ایرانی به برخی کشورها همچون عمان فرستاده شده بودند که مایل هستیم در کشورهای پیرامون، بهویژه ارمنستان نیز کاوش‌ها و پژوهشهای باستان‌شناسی داشته باشیم.
در ادامه گورگن ملیکیان، رئیس دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه ایروان، به معرفی دانشکدهٔ شرق‌شناسی ایروان پرداخت و گفت: این دانشکده بیش از 45 سال پیش تاسیس شده و اساتید مهمی داشته است. این دانشکده بخش عثمانی‌شناسی و همچنین کرسی ایران‌شناسی دارد. ایران‌شناسی برای ارامنه بسیار مهم است. و دانشکده همواره آمده است تا با پژوهشگاه همکاری داشته باشد.
وی ادامه داد: آمدن من به ایران همواره با شعر رودکی آغاز می شود. ایران برای ما دوست و برادر بزرگ است که همواره به ارمنستان کمک کرده است و ارمنستان به کشور نیرومند و بزرگ ایران که دارای ریشه‌های دیرینه است، دست کمک دراز می‌کند.
در ادامه دکتر حمید تنکابنی، رئیس مرکز اسناد فرهنگی آسیا، به معرفی این مرکز پرداخت و گفت: این مرکز سال 1975 از طریق یونسکو در ایران مستقر شد و هدف این مرکز شناسایی و شناساندن گنجینه‌های فرهنگی کشورهای آسیایی است. در سال‌های پیش از انقلاب 7000 نسخه گردآوری شد که امروزه این اسناد به همت رئیس پژوهشگاه احیا شده است. یکی از آن آثاری که منتشر شد مربوط به پژوهشگری ارمنی بود که در سال 1977 به فارسی ترجمه شده بود که پیوند ایران و ارمنستان را از زمان اشکانیان و همچنین زمان شاه عباس صفوی مطرح می‌کند و درباره دین و ادبیات و معماری و چیزهایی از این دست است که ما میتوانیم در این زمینه‌ها همکاری داشته باشیم. همچنین میتوانیم در زمینه‌های نسخه‌شناسی از اساتید دانشگاه ارمنستان بهره‌مند شویم.
دکتر سیمونیان، از گروه ارمنی‌شناسی رودهن، نیز گفت: در زمان زنده‌یاد عنایت‌الله رضا صحبت‌هایی درباره همکاری شد؛ اما فرصتی برای همکاری پیش نیامد. اما حضور دکتر آیینه‌وند و همکاران ایشان باعث ایجاد دورهٔ مهم و جدیدی در زمینه‌های علوم انسانی است.
وی افزود: بهترین منابع در زمینه اشکانی‌شناسی و ساسانی‌شناسی و تهاجم اعراب مربوط به تاریخ‌نگاران ارمنی است و در ادبیات ارمنی ارادت‌های بسیاری به ایران و ایرانیان است. نگاه ادیبان ارمنی به ایران ویژه است و متاسفانه ما از اینها غفلت کرده‌ایم. فرهنگ کنونی ایران تاثیر بسیاری بر اقوام مختلف چون ارمنی‌ها، گرجی‌ها، عربها و ... داشته است.
در ادامه روبرت بیگلریان، نماینده ارمنیان اصفهان و جنوب کشور در مجلس شورای اسلامیایران، نیز گفت: فرصت بسیار مغتنمی پیش آمده است و با وجود ارتباط عمیق تاریخی، کاستی‌های بسیاری در بسط شناخت طرفین وجود دارد و این بنیان راه‌گشای افق‌های تازه است و امیدوارم شان علمی هر دو کشور ارتقا یابد.
دکتر کارن خانلری، نماینده ارمنیان تهران و شمال کشور در مجلس شورای اسلامی ایران، گفت: اهمیت سیاسی و راهبردی این دو کشور بهتر است از تعاملات و عرصه‌های علمی عبور کند. زمانی که ارمنستان مورد هجوم قرار گرفته بود ایران توانست با اصل عدالت به ارمنستان کمک کند. همچنین، هنگامی که ارمنستان تحریم بود ایران به ارمنستان کمک کرد. امروز نیز که ایران تحریم است ارمنستان می‌تواند به ایران کمک کند.
دکتر محمود جنیدی، رئیس مرکز امام‌علی (ع)، نیز گفت: ارمنستان گروه ایران‌شناسی دارد که نه تنها ایران‌شناسی، بلکه ایران‌گرایی و ایران‌دوستی را ترویج می‌کند، برعکس برخی کشورهایی که گروه ایران‌شناسی دارند اما ایران‌ستیزی ترویج می‌کنند. دانشگاه ایروان گروه اسلام‌شناسی را با کمک ایران در آنجا راه‌اندازی کرد که خوشبختانه همکاری‌های خوبی انجام شده است. در ارمنستان نسخ خطی خوبی وجود دارد که می‌توان پژوهشهای خوبی در این زمینه‌ها انجام داد.
دکتر لینا ملکونیان، ازهموطنان ایرانی ارمنی و استاد دانشگاه تهران، نیز با ابراز خوشحالی از برقراری ارتباط بین پژوهشگاه علوم انسانی و دانشگاه دولتی ایروان گفت: وفاداری ارامنه ایران همواره به ایران و ایرانیت با سندیت به ثبوت رسیده است. از خداوند دوستی پایدار مورد و تایید خداوند بین ایران و ارمنستان خواستارم و برای دانشگاه ایروان و پژوهشگاه آروزی موفقیت دارم.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی در پایان به رسم یادبود هدایایی به رئیس دانشگاه ایروان اهدا کرد و همچنین جام چوبی و هدایای دیگری از دانشگاه ایروان همراه با کتاب‌هایی درباره ارمنستان به دکتر آیینه‌وند اهدا شد و سپس بخش قفقازشناسی و میز ارمنی‌پژوهی، در پژوهشگاه افتتاح شد.
نظر شما :