گزارش نقد کتاب «طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی»
نشست نقد کتاب «طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی» تألیف ابوالفضل خوش منش چهارشنبه، 10 دی‌ماه از ساعت 15:30 با حضور نویسنده کتاب، محمدعلی لسانی فشارکی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد، فروغ پارسا، رئیس پژوهشکده حکمت معاصر، رضا سلامت‌پناه، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی، مولایی توانی، نویسند کتاب زندگی سیاسی آیت‌الله طالقانی، سید مهدی طالقانی، فرزند آیت الله طالقانی و استاد تاریخ اسلام دکتر صادق آئینه‌وند، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در محل پژوهشگاه برگزار شد .
در ابتدای مراسم دکتر محمد علی لسانی به عنوان دبیر جلسه در باره اقداماتی که برای برگزاری این نشست انجام گرفته بود و عدم حضور آیت الله سید هادی خسروشاهی بدلیل کسالت مطالبی عنوان کردند
دکتر صادق آیینه وند رئیس پژوهشگاه نخستین سخنران مجلس بود و در تجلیل از شخصیت طالقانی گفت: آیت‌الله طالقانی را باید در ردیف فرصت‌سازان عظیم بشری به شمار آورد. این چهره دانا و نجیب در حقیقت عالمی در کسوت مصلح بود .باعتقاد دکتر آیینه‌وند،تفاوت تفسیر آیت الله طالقانی با دیگر مفسران قرآن در این است که سبک آیت‌الله طالقانی، سبکی صرفا علمی نیست بلکه ایشان تفسیر علمی را در حاشیه مسایل روز می‌آورد ومکتب تفسیری طالقانی، مکتبی است که مبدع آن خودش است و بازرگان و سحابی و دیگران هم تحت تاثیر این مکتب تفسیر می کرده‌اند .سپس دکتر ابوالفضل خوش‌منش، عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران و مؤلف این کتاب پیرامون انگیزه تألیف کتاب و شخصیت آیت‌الله طالقانی به مثابه مفسر قرآن صحبت کرد.خوش منش گفت: آیت‌الله طالقانی یک چهره بارز در زمینه قرآن است و از سوی دیگر، به خاطر شخصیت وسیع و سینه منشرح از سماحت قرآنی وی، اشخاص زیادی از قشرهای مختلف ؛ از طرفداران مصدق تا طرفداران نواب صفوی پیرامون ایشان گرد می آمدند و حتی اقلیت های دینی ایشان را معتمد خود می دانستند .باعتقاد خوش منش شخصیت طالقانی یک شخصیت محوری و کانونی بود و به همه نور و روشنایی می‌رساند. وی خاطرنشان کرد پس از رحلت مرحوم آیت‌الله طالقانی، کسانی که از این بزرگوار حرف زده‌اند و نوشته‌اند، در نوشته‌هایشان به نحوی می‌خواستند تصفیه حساب های شخصی و گروهی خود را بیان کنند.در حالی که آیت‌الله طالقانی خودش در هیچ ظرفی نگنجید ومتعلق به گروه خاصی نبود .
خوش‌منش عنوان کرد: ایشان شخصیتی است که امام خمینی قدس سره او را برادر خود و ابوذر زمان خطاب کرده و مقام معظم رهبری صفا ، صداقت و زلالی روح ایشان را ستوده اند.
مولایی توانی، رئیس پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی دومین سخنران نشست بود که با ستایش از شهامت علمی دکتر خوش منش مطالبی در نقد فصل مربوط به شرح حال طالقانی عنوان کرد:باعتقاد مولایی ،زندگی‌نامه نویسی باید مبتنی بر روش علمی خاصی باشد و شرح حال نویس باید به دانش‌های متعددی مثل روانشناسی، جامعه‌شناسی و ادبیات مسلط باشد .مولایی گفت: باید به این نکات بسیار مهم پرداخته شود که اصلاً چرا آیت‌الله طالقانی به قرآن پرداخت؟و چرا تسامح فکری داشت در حالیکه بسیاری از روحانیان هم‌عصر او و حتی امروز از چنین تسامحی برخوردار نیستند. در ادامه برنامه فروغ پارسا، رئیس پژوهشکده حکمت معاصر عنوان کرد: اهمیت این کتاب در این است که برای روشنگری کورسوهای تاریخ و روشن شدن نسل جوان و پرده‌برداری از حقیقت نوشته شده است. معرفی و نشان دادن نقش طالقانی، هدف این کتاب بوده و خوش‌منش با جسارت وارد این عرصه شده است. کاری که رسانه‌های ملی باید انجام می‌دادند، ایشان انجام داده است.پارسا همچنین به نقش مؤثر و قابل توجه مجاهد نستوه آیت‌الله طالقانی در جذب دانشجویان و جوانان به قرآن و اسلام اشاره کرد و فعالیتهای مذهبی مرحوم طالقانی ، بازرگان وشریعتی در مسجد هدایت و حسینیه ارشاد را خاستگاه انقلاب اسلامی مردم ایران دانست .وی با اشاره به این که نسل اول انقلاب، میراث‌دار افرادی مانند طالقانی هستند گفت: تا زمانی که نسل اول انقلاب مانند دکتر آئینه‌وند زنده هستند، کسی نمی‌تواند نقش طالقانی را نادیده بگیرد.وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: ترتیب و فصل بندی کتاب نشان می دهد آقای خوش منش تلاش کرده تأثیر پذیری طالقانی از اوضاع سیاسی و فرهنگی زمان خودش را بیان کند ولی ارتباط سنت تفسیری مرحوم طالقانی با سید جمال الدین اسدآبادی به مثابه احیاگر اندیشه دینی را توصیح نداده است.
رضا سلامت‌پناه، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به این که تداعی نام‌ها در اذهان مردم به اندازه شناختی است که از صاحب نام دارند گفت: اگر در حافظه نسل ما تداعی نام بزرگان نیست به دلیل کم‌کاری و بی‌مهری ما و دانشگاهیان بوده و اگر نگوییم خیانت نکرده‌ایم از نقصان ماست که نکوشیدیم آنها را معرفی کنیم.
وی با بیان این که گسست دانشگاه و جامعه منجر به انسداد فرهنگی می‌شود گفت: نقش طالقانی در ایجاد مفاهمه و مراوده عوام و خواص مؤثر بوده و باید بگویم این مرد، خود یک‌تنه یک نهاد علمی دانش قرآنی بود که کمتر به آن پرداخته شده است. وی با بیان این که طالقانی سیره و شیوه دقیقی در تفسیر قرآن دارد گفت: خوش‌منش به دو حوزه زبان و زمان علاقه‌مند است و زبان فاخر طالقانی و واژه‌گزینی‌های او یکی از مسائلی است که در کنار حوزه زمان باید به آن توجه شود. این دو عنصر باعث شد که خوش منش به طالقانی و آثار وی علاقه‌مند باشد.
وی در نقد این کتاب، گفت: به ظرفیت راهبردی در این حوزه پرداخته نشده است که این شخصیت در حوزه نظام‌سازی قرآن چه بینشی داشته است و اینکه از درافتادن به دام التقاط پرهیز داشته است.
سلامت پناه در پایان تأکید کرد: این کتاب برای خواندن نسل جدید نوشته شده است و مخاطب این کتاب جوانانی هستند که می‌خواهند با طالقانی و روش قرآنی او آشنا شوند. اما کتاب حاضر متأسفانه با شمارگانی 500نسخه‌ای به چاپ رسیده است.
نظر شما :