مراسم جشن عید سعید غدیر در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین به ولایه امیرالمومنین علی بن ابیطالب و اولاده المعصومین علیهم السلام

پس از تلاوت آیاتی از کلام الله مجید، دکتر محمود جنیدی جعفری، رییس مرکز تحقیقات امام علی (ع) ضمن خیرمقدم با بیان اینکه تلاش همه پیامبران و رسالت پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) در روز غدیر به بار نشست و این روز غدیر خم نام گرفت، اظهار کرد: این روز، روزی است که سه مژده عظیم برای عالمیان با خود همراه داشت که طبق آیه «الیوم اکملت لکم دینکم ...» عبارت‌اند از: اکمال دین، تمام شدن نعمت و راضی شدن خداوند به دین اسلام.

رییس مرکز تحقیقات امام علی (ع) ادامه داد: مرکز تحقیقات امام علی (ع) بیش از 350 عنوان پایان‌نامه مربوط به امام علی (ع) جمع‌آوری کرده است؛ خوشبختانه طی تفاهم‌نامه‌ای که با بنیاد نهج البلاغه داشتیم، توانستیم اطلاعات 2000 پایان‌نامه را گردآوری و در قالب کتابی تدوین کنیم که انشاءالله امروز رونمایی می‌شود.

در ادامه دکتر صادق آیینه‌وند، ریاست پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با ذکر 2 فضیلت از 2 روایت متفاوت دربارهٔ امیرالمومنین علی علیه السلام اظهار داشت: در کتاب «الارشاد» شیخ مفید که در قرن پنجم نگاشته شده و یکی از منابع مهم تاریخی است بیان شده که بعد از رسول خدا (ص) اگر همه اعمال حسنه مخلوقات را در یک کفه و ایمان علی (ع) را در کفه دیگر قرار دهیم باز هم ایمان علی (ع) بیشتر است.
وی افزود: در کتاب تاریخی دیگری نیز از قول اصحاب پیامبر (ص) بیان می‌شود که ما وقتی به امیرالمومنین (ع) نگاه می‌کردیم گویی به خورشید می‌نگریستیم. چرا که 10 فضیلت در امیرالمومنین علی علیه السلام جمع بود که تنها منحصر به ایشان بود از جمله فقه، عدالت، علم، شجاعت، قضا، سخاوت، مروت، جوانمردی و ایثار.

دکتر علی اصغر پورعزت، استاد مدیریت دانشگاه تهران سخنران اصلی مراسم بود که با رویکردی جدید به تشریح این واقعه اثرگذار پرداخته و گفت: غدیر حادثه بزرگی است که برای ما شعف‌انگیز است و پدران ما باید مسئولیت تعهد به آن را قبول می‌کردند، گاه انسان در مواجهه با یک واقعه تاریخی می‌تواند به این نکته فکر کند و درباره آن بیندیشد، بنابراین صرف‌نظر از گذر زمان و اتفاقاتی که آن واقعه را تغییر می‌دهد و هر ماجرای تاریخی می‌تواند ماندگار باشد.

وی افزود: اگر غدیر را فارغ از زمان و مکان ببینیم (زمان و مکان دو بعد از مخلوقات ابتدایی خدا هستند که باید آفریده می‌شدند تا حرکت معنادار باشد) در این گستره زمان و مکان، مقطعی به­عنوان تکمیل دین مطرح می‌شود و گذشتگان و آیندگان در برابر این واقعه مسئولیت خاصی دارند.

دکتر پورعزت با تاکید بر اینکه باید عاشورا و غدیر را با یکدیگر در نظر گرفت، عنوان کرد: وقتی فارغ از زمان به این دو واقعه مهم می‌نگریم، وحدت کلمه‌ای در میان مسلمانان ایجاد می‌شود و با حرکتی که رسول خدا (ص) انجام داد شکل جدیدی از زندگی انسان‌ها همراه با آزادی، خردورزی و عدالت ورزی فضیلت شد.

وی تصریح کرد: در زمانی که در جامعه عرب قتل و کشتار انسان‌ها تمدن محسوب می‌شد پیامبر (ص) کاری کرد که ظلم به آحاد بشر از جمله دشمنان نکوهیده بود و حتی اگر بت‌ها هم شکسته شدند اما مسلمانان اجازه توهین به بت‌ها را نداشتند.

پورعزت بیان کرد: آیندگان نسبت به غدیر چه وظیفه‌ای دارند همه ما باید نسبت به عهدی که در روز غدیر بسته شد، پایبند باشیم. درباره عاشورا این جمله که «ای کاش ما بودیم» مطرح می‌شود. این جمله را می‌شود درباره غدیر هم بیان کرد. باید دید تکلیف ما نسبت به غدیر چیست با این تنوع آرا و اندیشه و عقایدی که داریم اگر در آن زمان بودیم چه کاری انجام می‌دادیم. زیرا با ادعای عهد و پیمانی که در این ماجرا و با افرادی که در تاریخ زیسته‌اند، بسته‌ایم و در واقع این عهد، پیمانی است با خداوند، باید دید چگونه برخورد می‌کردیم.

وی گفت: جامعه و تمدن ما از عهدی که در خصوص بزرگان دینی و تاریخی خود بسته، فاصله گرفته و دولت‌های متعددی می‌آیند و می‌روند اما آنچه باقی می‌گذارند حتی جلوه‌ای از تمدنی که می‌خواستیم داشته باشیم را ندارند. به‌ویژه در بخش اقتصادی و سیاسی آنچه دولت‌ها بر جا گذاشته‌اند، جلوه‌ای از تمدن اسلامی را ندارد. همه منحرفان از غدیر مشهور به دینداری بوده و باورهای دینی عمیقی داشتند اما محبت بدون آگاهی حاصل نمی‌شود. آنها که ناآگاهانه ابراز محبت می‌کنند در حقیقت به چیزی غیر از خدا ابراز علاقه می‌کنند که البته این مسئله در گفت‌وگوها و احتجاجات آشکار می‌شود.

پورعزت ادامه داد: گویا امروز از غدیر تنها یک خاطره شیرین باقی مانده هست. چگونه ما می‌توانیم گمان کنیم که در حق اهل بیت (ع) ظلم یا کوتاهی نکرده‌ایم البته شرایط امروز اجتماع ما به گونه‌ای است که هر کس در باب علی (ع) سخن بگوید برای او حرمت قایل شده و شأن او بالا می‌رود که البته این بهره‌جویی مادی ما از ذات مقدسی است که در هستی نمونه ندارد.

وی با تاکید بر اینکه باید عوامل انحراف از غدیر را شناسایی کنیم، ابراز کرد: شاید خیلی از افرادی که در واقعه غدیر حضور داشتند اگر امروز بودند بهترین ائمه جماعات می شدند چرا که به برخی از اصول و شعائر دین بسیار پایدار بودند به طور مثال هرگز ربا نمی‌گرفتند اما خودخواهی آنها موجب بی‌علاقگی این افراد به امام علی (ع) و به مراتب سپس به پیامبر (ص) و خداوند شد، چرا که وقتی امر خدا نادیده گرفته شود این دلیل بر دشمنی با پروردگار است.

او افزود: این افراد از خدا وجودی ابزاری می‌سازند تا دنیای خود را آباد کنند نه اینکه او را راهوری بی مثال بدانند که باید از او اطاعت کرد تا رشد کند. همچنین، در خصوص با طبیعت نیز همه امور را مستعمره خود می‌کنند و حتی از روابط اجتماعی و علایق مستعمره می‌سازند و در این راستا مردم را به اطاعت خود وا داشته و سروری خود را تثبیت می‌کنند. برای شناخت عوامل انحراف افراد از واقعه غدیر باید ابتدا خود را شناخت، چنین فردی تمدن‌سازی او معطوف به اطاعت خداست هرچند تمدن‌سازی تنها ساخت کشور نیست یا اینکه بخواهیم کشوری استعمارگر و استیلاجو بسازیم، باید عوامل انحراف را شناسایی کنیم تا دچارش نشویم. در مرحله بعدی برای آماده‌سازی برای حرکت باید بدانیم که از کجا آمده‌ایم و به کجا می‌‌خواهیم برویم. شناسایی مقصد در مرحله سوم قرار دارد و فرد در این مرحله باید بداند که تمدن‌سازی معطوف به اطاعت از خداوند است. فردی که تمدن‌سازی او فارغ از تعلقات شخصی است مرگ باور می‌شود و به مقصدی فکر می‌کند که در آن بت وجود ندارد یعنی فکر و اندیشه خود را بت نمی‌کند و می‌داند که در هستی هیچ چیز پایدار نیست.

پورعزت خاطرنشان کرد: انفصال به امر خداوند، گاهی نیاز به فنای ابتدایی دارد چنین فردی به اموری می اندیشد که خداوند دوست دارد احیا شود لذا کسی که به عهد قدیم پایبند است به شأن راضی و مرضی و نفس مطمئنه می‌اندیشد؛ غدیر همین امروز است که اگر تصمیم بگیریم به عهد خود پایبند باشیم باید علاوه بر پدران خود، خود را نیز طرف پیمان غدیر بدانیم. در واقع ما طرف پیمانی هستیم که با خدا و پیامبر (ص) و علی (ع) بسته‌ایم. برای اینکه بدانیم تا چه اندازه به این پیمان وفادار هستیم باید ببینیم چه اموری را دوست داریم و تا چه اندازه‌ای حاضریم وقت، سرمایه، ظرفیت فکری و علایق خود را صرف آن کنیم. در حقیقت معبود واقعی ما آن چیزی است که در ذهن ساخته ایم و به آن می‌اندیشیم.

دکتر پورعزت در پایان سخنان خود یادآور شد: امیدواریم به ساختن تمدنی که 2 ویژگی خرد و زیبایی را همراه خود داشته باشد و در این راستا غدیر یکی از نقاط عطف و حساس برای رسیدن به این تمدن خردمندانه است.

نصرالله صمدزاده مدیر کتابخانه بنیاد نهج‌البلاغه، پیش از رونمایی توضیحاتی درباره کتاب نمایه پژوهش‌های دانشجویی درباره سیره نظری و عملی حضرت علی (ع) ارائه کرد و گفت: برکتی در این کار وجود دارد چرا که مفاهیمی که در نهج‌البلاغه است تازگی را در ما ایجاد می‌کند و تمام کسانی که در این حوزه کار می‌کنند متوجه برکت این کار می‌شوند و مراجعه به این متون، حمام روح ما محسوب می‌شود. کارهایی که در این حوزه برای معرفی پایان‌نامه‌هایی درباره نهج‌البلاغه و سیره امام علی (ع) صورت گرفته با کمترین هزینه بوده است. بنابراین کافی است تا انگیزه‌ای وجود داشته باشد و بتوانیم حرکت کنیم.

وی تاکید کرد: در نشر کاغذی آثار مرجع سریع پیر می‌شوند و زمان خود را از دست می‌دهند بنابراین باید سازوکاری تعریف شود که امکان نشر برخط و آنلاین این آثار وجود داشته باشد. ما سه زیست پژوهشی، فروشگاهی و فرهنگی داریم و معتقدم در دو زیست فرهنگی و پژوهشی به هیچ عنوان آثار نباید به صورت کاغذی چاپ شود، به ویژه این ضرورت در حوزه پژوهشی و مرجع‌نگاری بیشتر است و تکنولوژی باید به کمک نشر این آثار بیاید. ارائه آمار می‌تواند به ما نشان دهد که در هر حوزه چه اتفاقاتی رخ داده و چه خلأهایی وجود دارد. به طور مثال چاپ این کتاب می‌تواند نشانگر آن باشد که در حوزه نهج‌البلاغه و سیره امام علی (ع) تاکنون چه پژوهش‌هایی انجام شده و به چه میزان به این رشته‌ها ورود داشته‌ایم.

مدیر کتابخانه بنیاد نهج‌البلاغه با بیان این که دو هزار و 8 عنوان پایان‌نامه دانشگاهی در این کتاب گردآوری شده است افزود: این پایان‌نامه‌ها حاصل فعالیت علمی در 70 مرکز دانشگاهی و حوزوی است که در این میان دانشگاه آزاد با 915 پایان‌نامه رتبه اول را در حوزه نهج‌البلاغه و سیره امام علی (ع) داراست و حوزه علمیه با 232 پایان‌نامه و دانشگاه پیام نور با 108 عنوان پایان‌نامه در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در این مراسم با دعوت از جمعی از مسئولان پژوهشگاه، مرکز تحقیقات امام علی (ع)، و بنیاد نهج‌البلاغه در سالن حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از کتاب نمایه پژوهش‌های دانشجویی رونمایی شد.

در پایان جشن عید ولایت، از اساتید و پژوهشگران که با ارائه اثری درباره غدیر خم مشارکت علمی کرده بودند تقدیر به عمل آمد. همچنین از کتاب غدیر تجلی‌گاه عصر ظهور  مسابقه ای در بین همکاران پژوهشگاه برگزار شده بود که به 18 نفر به یمن 18 ذی الحجه روز عید غدیرخم جوایزی اهداء شد.

فایل های ضمیمه

• asli
• 1
• 2 (2)
• 3
• 4
• 5
• 6
• 7
• 8
• 9
• untitled7