رونمایی از کتاب «مطالعات رسانه‌ای» با حضور مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور
روز گذشته از کتاب «مطالعات رسانه‌ای» در سالن حکمت پژوهشگاه رونمایی شد. در این جلسه که با حضور رئیس پژوهشگاه و سخنرانی دکتر حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک، دکتر یونس شکرخواه و دکتر هادی خانیکی، استادان حوزه ارتباطات، برگزار شد، ابتدا دکتر امیرعبدالرضا سپنجی، مترجم کتاب با ارائه توضیحاتی درباره روند ترجمه کتاب و اهمیت آن در مطالعات آکادمیک رسانه‌ای، ویژگی‌های مختلف پژوهشی و آموزشی کتاب را برشمرد.
در ادامه دکتر آشنا با بیان اینکه ویژگی محوری این کتاب، توانمندسازی انتقادی مخاطبان برای عکس‌العمل در برابر رسانه است، بر این نکته تاکید کرد که علی‌رغم استحکام نظری کتاب، در درجه نخست برای مخاطبان جامعه انگلیسی تدوین شده است به این نکته اشاره کرد که مخاطب اصلی این کتاب استادان ارتباطات و رسانه در کشور است که با بهره‌گیری از مباحث نظری و بنیادین مطرح‌شده در کتاب و الهام از مثال‌های روشنی که در کتاب از تحولات رسانه‌ای در کشور انگلستان آورده است، به تالیف آثار مشابهی بر مبنای اقتضائات بومی و فرهنگی کشورمان روی آورند. وی در ادامه سخنان خود با ذکر مثالی از داخل کتاب، بر اهمیت درست بودن خبر تولیدی در رسانه‌ها و پرهیز از اشاعه دروغ تاکید کرد و از وجود فضای ابهام‌آلود رسانه‌ای در کشور که برخی خبرهای به طور کامل نادرست حتی درباره شخصیت های برجسته کشوری به راحتی در رسانه ها منتشر می‌شود، به شدت انتقاد کرد. وی همچنین، با بیان اینکه در دنیای معاصر تلاش برای انسداد جریان اطلاعات و ارتباطات محتوم به شکست است، گفت استفاده از پارازیت ماهواره‌ای و یا سیستم فیلترینگ به بهانه حفاظت از شهروندان در برابر آسیب‌های فرهنگی، علی‌رغم هزینه اجتماعی بالا تا کنون دستاورد چندانی به همراه نداشته است و می‌بایست هرچه زودتر در این رویکرد تجدیدنظر جدی کرد. دکتر آشنا در پایان سخنان خود ضمن تشکر از دانشگاه امام صادق (ع) بهخاطر انتشار این کتاب، از پژوهشگاه درخواست کرد که پژوهشکده ارتباطات و مطالعات فرهنگی را به قطب آموزش رسانه‌ای در کشور تبدیل کند.
در ادامه، دکتر شکرخواه کتاب «مطالعات رسانه‌ای» را به جهت ترسیم مسیر حرکت از «رسانه» به «ما رسانه» مهم دانست و این ویژگی را الگوی جدید رسانه‌های جهانی در عصر حاضر معرفی کرد؛ ویژگی‌ای که مخاطب را از سطح کاربر منفعل رسانه به عامل موثر و تعیین‌کننده بر عملکرد رسانه تبدیل می‌کند. وی با تائید این نکته که کتاب مخاطب انگلیسی را هدف قرار داده است، به ذکر برخی ویژگی‌های خاص رسانه‌ها در انگلستان به‌ویژه در حوزه حقوق افراد و بررسی شکایات وارده از رسانه‌ها پرداخت و تاکید کرد بسیاری از این ساختارها نه تنها در ایران، که در بسیاری از کشورهای جهان وجود ندارد و در نتیجه، برخی مطالب این کتاب ممکن است برای مخاطب ایرانی غریبه باشد، اما آنچه بر اهمیت این کتاب می‌افزاید تلاش نویسنده برای تبدیل مفاهیم انتزاعی به سازه های عینی است که امکان فهم مباحث نظری کتاب را برای خواننده تسهیل می‌کند. با این حال، باید توجه داشت که ترجمه این کتاب در خلاء فایده چندانی نخواهد داشت و در واقع باید تلاش کافی انجام داد تا کتاب در بافت فرهنگی کشور ما جای خود را پیدا کند که این کار را می‌توان با افزودن پاورقی‌های بومی و ذکر مثال‌های ملموس برای مخاطب فارسی زبان انجام داد. شکرخواه با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین مشکلات رسانه‌های فارسی‌زبان آن است که هنوز موضوعهای خود را پیدا نکرده‌اند و نمی‌دانند که چگونه به موضوعهای کلیدی رسانه‌ای بپردازند، طوفان اخیر تهران را مثال زد و گفت رسانه‌های ما هنوز نمی‌توانند از موضوع برای تهیه محتوای تاثیرگذار بهره بگیرند و خود را محدود به اطلاعاتی می‌کنند که شاید در اختیار هر نهاد یا سازمان دولتی باشد، در حالی‌که کار رسانه آن است که با بهره‌گیری از این اطلاعات، مخاطب را به مواجهه مشارکتی در رخدادهای جمعی تشویق کند و امکان مواجهه انتقادی با مسائل را برای او فراهم آورد.
این استاد ارتباطات با تاکید بر اینکه تنوع رسانه‌های آنلاین و غیرآنلاین در دنیای جدید بهشدت در حال افزایش است، از عدم توجه به حوزه‌های جدید رسانه‌ای مانند گجت‌های جدیدی که هر روزه برای تلفن‌های همراه تولید می‌شود و سطح ارتباط این رسانه با بخش‌های مختلف زندگی روزمره را بهشدت افزایش داده است، توجه جدی به این مسئله را از جمله اولویت‌های مطالعات رسانه‌ای در کشور برشمرد و تاکید کرد بدون توجه به این عرصه‌های فعالیت رسانه‌ای، در آینده؛ جامعه می‌تواند با مخاطرات جدی روبهرو شود.
در ادامه دکتر هادی خانیکی با اشاره به فقدان سنت مطالعات رسانه‌ای در ایران و اینکه بسیاری از آثار کلیدی حوزه ارتباطات و رسانه در ایران ترجمه نشده است و آشنایی دانشجویان با ادبیات معاصر در این زمینه دچار نقصان است، به اهمیت کتاب «مطالعات رسانه‌ای» اشاره کرده و تاکید کرد از جمله ویژگی‌های این کتاب ارائه ویرایش‌های مختلف آن است؛ بدان معنا که در طول کمتر از 14 سال، پنج ویرایش بر اساس تحولات صورت‌گرفته در عرصه تکنولوژی رسانه‌ای و ارتباطی عرضه شده است و این نشان از به‌روز بودن و مفید بودن این کتاب دارد. وی همچنین با اشاره به اینکه کتاب در درجه نخست یک متن آموزشی است، پرداختن به دیدگاه مختلف و گاه متعارض نظریه پردازان و متخصصان را از خصیصه های مهم کتاب برشمرد که می‌تواند دانشجویان را به برداشتی جامع از مباحث نظری جاری در این حوزه رهنمون شود. همچنین اتخاذ نگاه مدرن و در عین حال ابتناء بر ضرورت‌های جهانی‌شدن از جمله نکات مهم کتاب است که می‌تواند خواننده را از اغتشاش فکری مصون بدارد و آشنایی او با ادبیات معاصر مطالعات رسانه‌ای را افزایش دهد.
کتاب «مطالعات رسانه‌ای» نوشته گیل برانستون مدیر دوره کارشناسی مدرسه عالی روزنامه‌نگاری دانشگاه کاردیس و روی استافورد مدرس ارشد روزنامه‌نگاری است که با ترجمه دکتر امیر عبدالرضا سپنجی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) منتشر شده است.
نظر شما :