سنجه هایی در دین پژوهی معاصر منتشر شد
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی کتاب «سنجه هایی در دین پژوهی» تألیف دکتر حمیدرضا آیت اللهی را در 470صفحه منتشر کرد.
کتاب سنجه هایی در دین پژوهی، مجموعه مقالاتی در خصوص مسائل مختلف دین‌پژوهی است که در جامعه ما نمود یافته است. برخی از این مقالات در خصوص مسائل فلسفه دین به‌طور خاص است که در فصول خداوند و برهان، زبان و دین، اخلاق و دین گرد آمده است. در این مقالات بیشتر بررسی فلسفی مباحث دین‌پژوهی، مانند برهان‌های اثبات وجود خداوند و مسئله زبان دین و هرمنوتیک و نگرش اسلامی به اخلاق مورد توجه بوده است. با اینکه مسئله علم و دین در فلسفه دین نیز مطرح می‌شود، اما بهصورت مستقل مطالب مهمی را در دین‌پژوهی معاصر پدید آورده است که در یک فصل سه مقاله در این باب عرضه شده است.
مولف در پیشگفتار کتاب نوشته است:« اگرچه برخی مسائل فلسفی به صورت مستقیم در دین‌پژوهی معاصر مطرح نشده‌اند اما بسیاری از جهت‌گیری‌ها در حوزه دین‌پژوهی به تبیین این بنیادهای فلسفی وابسته است. تبیین علیت و وجود در برهان‌های اثبات خداوند و مسئله زمان در رابطه خداوند و عالم اهمیت بسیاری دارد که در یک فصل مقالاتی در این زمینه‌ها آمده است. دیدگاه اسلامی درباره انسان و هویت و غایت او در فصلی دیگر با عنایت به نگاه صدرایی به آن واکاویده شده است. در فصل هفتم به جنبه‌ای از مسائل اجتماعی حضور ادیان در جهان، یعنی نقش دین در جهانی شدن با تأکید بر رسانه پرداخته شده است. بنیادهای تفکر غربی اقتضائات دین‌پژوهانه‌ای داشته است که در فصل بعدی به سه مورد از آن اشاره گردیده است تا نگرش غربی در این زمینه تحلیل شده و نقد و سنجش لازم را بیابد. در انتها بحث و گفت‌وگوی ادیان مورد توجه قرار گرفته است که در مقاله اول به واکاوی معنای گفت‌وگوی ادیان پرداخته شده است و دو مقاله به دو مسئله مهم در گفت‌وگوی ادیان و راهکارهایی برای آن اختصاص یافته است. »
فهرست مطالب کتاب:
خداوند و برهان
1. برهانِ صدّیقینِ ملاصدرا و نقد آراء کانت و هیوم در براهین اثبات باری‌تعالی
2. برهان وجودی یا وجوبی؟
3. تحلیلی از برهان‌های جهان‌شناختی و مقایسه آن با برهان امکان و وجوب در فلسفه اسلامی
4. مقایسه برهان‌های اثبات وجود خداوند در دو سنّت غربی و اسلامی
5. اصاله‌الوجود و مسئله شر
زبان و دین
6. نگرش فلسفی- اسلامی به مسئله معناداری زبان دین
7. بررسی دیدگاه‌های هرمنوتیکی در ساحت‌های مختلف فهم
8. ملاحظات هرمنوتیکی در ترجمه متون فلسفی و دینی
اخلاق و دین
9. مدلی برای ساختار اصلی اخلاق پزشکی اسلامی
10. مقایسه روش تحلیل فلسفی استاد مطهری در اخلاق و روش پدیدارشناسی هوسرلی
علم و دین
11. تأثیر بستر دینی در پیشرفت علم
12. رویارویی‌های علم و دین
13. روابط متصوّر میان علم و دین از دیدگاه مک گراث و مقایسه آن با دیدگاه‌های باربور و پیترز
14. بررسی انتقادات مکگراث به دیدگاه علمگرایانه(تکاملی) و الحادی داوکینز
15. رویکردی اسلامی به فلسفه علوم انسانی
تحلیل‌های فلسفی مبانی دین
16. بررسی تطبیقی علیت در فلسفه غرب و اسلامی
17. مقایسه وجود در اگزیستانسیالیسم و اصالت‌الوجود صدرایی
18. تبیین زمان از دیدگاه ملاصدرا و هانری برگسن
انسان و دین
19. معنای زندگی یا هدف زندگی؟ دیدگاهی صدرایی
20. تعالیِ هویتِ سیال انسانی در افعال اختیاری او: دیدگاهی از حکمت متعالیه
جهانی شدن، رسانه و دین
21. نقش رسانه در تهدیدها و فرصت‌های جهانی شدن برای دین
بنیادهای تفکّر غربی و دین
22. افولِ حاکمیتِ فکریِ انسان‌محوری(اومانیسم)
23. مبانی و ویژگی‌های اصلی فلسفهٔ تحلیلی دین
24. ارزیابی نگرش‌های الهیاتی پسامدرن از منظری فلسفی
گفتگوی ادیان
25. تحلیل مبانی گفت‌وگوی ادیان در تعاملات میان فرهنگی
26. تقابل ارزش‌ها در جهان کنونی و نقش اسلام و مسیحیت
27. نیاز بشریت کنونی به عدالت و نقش راهبری اسلام و مسیحیت در برپایی
کتاب سنجه هایی در دین پژوهی، مجموعه مقالاتی در خصوص مسائل مختلف دین‌پژوهی است که در جامعه ما نمود یافته است. برخی از این مقالات در خصوص مسائل فلسفه دین به‌طور خاص است که در فصول خداوند و برهان، زبان و دین، اخلاق و دین گرد آمده است. در این مقالات بیشتر بررسی فلسفی مباحث دین‌پژوهی، مانند برهان‌های اثبات وجود خداوند و مسئله زبان دین و هرمنوتیک و نگرش اسلامی به اخلاق مورد توجه بوده است. با اینکه مسئله علم و دین در فلسفه دین نیز مطرح می‌شود، اما بهصورت مستقل مطالب مهمی را در دین‌پژوهی معاصر پدید آورده است که در یک فصل سه مقاله در این باب عرضه شده است.
مولف در پیشگفتار کتاب نوشته است:« اگرچه برخی مسائل فلسفی به صورت مستقیم در دین‌پژوهی معاصر مطرح نشده‌اند اما بسیاری از جهت‌گیری‌ها در حوزه دین‌پژوهی به تبیین این بنیادهای فلسفی وابسته است. تبیین علیت و وجود در برهان‌های اثبات خداوند و مسئله زمان در رابطه خداوند و عالم اهمیت بسیاری دارد که در یک فصل مقالاتی در این زمینه‌ها آمده است. دیدگاه اسلامی درباره انسان و هویت و غایت او در فصلی دیگر با عنایت به نگاه صدرایی به آن واکاویده شده است. در فصل هفتم به جنبه‌ای از مسائل اجتماعی حضور ادیان در جهان، یعنی نقش دین در جهانی شدن با تأکید بر رسانه پرداخته شده است. بنیادهای تفکر غربی اقتضائات دین‌پژوهانه‌ای داشته است که در فصل بعدی به سه مورد از آن اشاره گردیده است تا نگرش غربی در این زمینه تحلیل شده و نقد و سنجش لازم را بیابد. در انتها بحث و گفت‌وگوی ادیان مورد توجه قرار گرفته است که در مقاله اول به واکاوی معنای گفت‌وگوی ادیان پرداخته شده است و دو مقاله به دو مسئله مهم در گفت‌وگوی ادیان و راهکارهایی برای آن اختصاص یافته است. »
فهرست مطالب کتاب:
خداوند و برهان
1. برهانِ صدّیقینِ ملاصدرا و نقد آراء کانت و هیوم در براهین اثبات باری‌تعالی
2. برهان وجودی یا وجوبی؟
3. تحلیلی از برهان‌های جهان‌شناختی و مقایسه آن با برهان امکان و وجوب در فلسفه اسلامی
4. مقایسه برهان‌های اثبات وجود خداوند در دو سنّت غربی و اسلامی
5. اصاله‌الوجود و مسئله شر
زبان و دین
6. نگرش فلسفی- اسلامی به مسئله معناداری زبان دین
7. بررسی دیدگاه‌های هرمنوتیکی در ساحت‌های مختلف فهم
8. ملاحظات هرمنوتیکی در ترجمه متون فلسفی و دینی
اخلاق و دین
9. مدلی برای ساختار اصلی اخلاق پزشکی اسلامی
10. مقایسه روش تحلیل فلسفی استاد مطهری در اخلاق و روش پدیدارشناسی هوسرلی
علم و دین
11. تأثیر بستر دینی در پیشرفت علم
12. رویارویی‌های علم و دین
13. روابط متصوّر میان علم و دین از دیدگاه مک گراث و مقایسه آن با دیدگاه‌های باربور و پیترز
14. بررسی انتقادات مکگراث به دیدگاه علمگرایانه(تکاملی) و الحادی داوکینز
15. رویکردی اسلامی به فلسفه علوم انسانی
تحلیل‌های فلسفی مبانی دین
16. بررسی تطبیقی علیت در فلسفه غرب و اسلامی
17. مقایسه وجود در اگزیستانسیالیسم و اصالت‌الوجود صدرایی
18. تبیین زمان از دیدگاه ملاصدرا و هانری برگسن
انسان و دین
19. معنای زندگی یا هدف زندگی؟ دیدگاهی صدرایی
20. تعالیِ هویتِ سیال انسانی در افعال اختیاری او: دیدگاهی از حکمت متعالیه
جهانی شدن، رسانه و دین
21. نقش رسانه در تهدیدها و فرصت‌های جهانی شدن برای دین
بنیادهای تفکّر غربی و دین
22. افولِ حاکمیتِ فکریِ انسان‌محوری(اومانیسم)
23. مبانی و ویژگی‌های اصلی فلسفهٔ تحلیلی دین
24. ارزیابی نگرش‌های الهیاتی پسامدرن از منظری فلسفی
گفتگوی ادیان
25. تحلیل مبانی گفت‌وگوی ادیان در تعاملات میان فرهنگی
26. تقابل ارزش‌ها در جهان کنونی و نقش اسلام و مسیحیت
27. نیاز بشریت کنونی به عدالت و نقش راهبری اسلام و مسیحیت در برپایی
نظر شما :