معرفی کتاب؛ارزش های فرهنگی نهفته در گزیده ای از مثل ها و تعبیرهای کنایی فارسی
ضرب المثل ها و تعابیر کنایی همیشه بخشی از ادبیات یک ملت را تشکیل می دهند اما بیشتر از آن که جنبه ادبی و هنری داشته باشند با فرهنگ عامه پیوند خورده اند و ارزش و اعتبار خود را از نزدیکی با جامعه و واقعیت به دست می آورند. بنابراین ضرب المثل ها می توانند آیینه ی ویژگی های رفتاری یک ملت یا به تعبیر کلی تر فرهنگ عامه باشند و مطالعه ی آن ها از دید جامعه شناختی جالب و لازم به نظر می آید .
کتاب «ارزش های فرهنگی نهفته در گزیده ای از مثل ها و تعبیرهای کنایی فارسی» که حاصل تحقیقی گروهی است با هدف شناسایی عنصرهای مطلوب مشترک در جامعه (ارزش ها) که در ضرب المثل ها و تعابیر کنایی مستتر است نوشته شده. ناهید موید حکمت، سرپرست طرح، در مقدمه اثر سوال اساسی تحقیق را بررسی این نکته می داند که آیا محتوای ارزشی مثل ها و تعبیرهای کنایی فارسی با نتایج به دست آمده در سایر تحقیقات در زمینه ارزش های منش ایرانیان همنوایی دارد؟
در بررسی ارزشی، مثل هایی انتخاب شده اند که در آن ها حس خوشایند یا ناخوشایند نسبت به موضوعی خاص ابراز شده و آن هایی که بیان وضعیت صرف هستند کنار گذاشته شده اند .
بعد از تشریح روش و مراحل تحقیق در فصل اول، به ساختار ادبی مثل ها پرداخته شده است. هر چند که بررسی ادبی آن ها از اهداف اصلی این پژوهش نبوده اما چون شناخت ساختار زبانی می تواند به درک محتوای نگرشی کمک کند در این بخش محققان به بررسی صورت بلاغی، مراتب زبانی و وجه و طرز بیان مثل ها پرداخته اند .
بخش بعدی که می توان گفت مقدمه ای بر قسمت نهایی و اصلی اثر به حساب می آید به مطالعه ضرب المثل از دیدگاه نگرشی می پردازد و پسندها و بیزاری های نهفته در آن ها را در سه بعد شناختی، رفتاری و عاطفی طبقه بندی می کند. در فصل آخر ارزش های فرهنگی موجود در مثل ها استخراج و در ده مضمون ارزشی دسته بندی شده اند. پس از این دسته بندی ها و تحلیل ها ، نتایج به دست آمده با نتایج سایر تحقیقات در زمینه منش و خلق و خوی ایرانیان مقایسه شده که در غالب موارد نتایج با هم همخوانی دارند .
به این ترتیب اثر به مطالعه بخشی از فرهنگ جامعه ایرانی می پردازد و هر چند که دامنه آن محدود به یک موضوع خاص است اما می تواند زمینه ساز تحقیقات گسترده تری در خصوص شناخت فرهنگ جامعه مان شود .
نظر شما :