در جلسه‌ای مشترک تأکید شد
همکاری علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مؤسسه خاورمیانه دانشگاه مرمره ترکیه
«مرکز اسناد فرهنگی آسیا» پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، بر اساس سیاست کلی تأسیس این مرکز، جلسه‌کاری با مسئولان «مؤسسه خاورمیانه و کشورهای اسلامی» مستقر در دانشگاه مرمره استانبول برگزار کرد(به‌صورت برخط). در این جلسه که چهاردهم آذرماه 403 برگزار شد، از طرف پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دکتر محمدعلی فتح‌اللهی (رئیس پژوهشکده مطالعات سیاسی، روابط بین‌الملل و حقوق)، دکتر سیدرضا حسینی (رئیس مرکز پژوهشی اسناد فرهنگی آسیا) و افسرالملوک ملکی (کارشناس پژوهشی مرکز اسناد فرهنگی) و همچنین ازطرف «مؤسسه خاورمیانه و کشورهای اسلامی» مستقر در دانشگاه مرمره؛ دکتر حسن کورکوت (رئیس مؤسسه و معاون رئیس دانشگاه مرمره) و دکتر سرهان آفاجان (معاون رئیس مؤسسه) به همراه جمعی از اعضای هیأت علمی این مؤسسه حضور داشتند.
اظهار امیدواری دکتر کورکوت در خصوص انجام فعالیت مشترک دو نهاد علمی
در ابتدای جلسه دکتر حسن کورکوت، رئیس مؤسسه و معاون رئیس دانشگاه مرمره، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این جلسه تأکید کرد: برای ما این جلسه بسیار مهم است و امیدواریم بین این دو نهاد علمی و پژوهشی فعالیت‌های مفید و تأثیرگذاری صورت گیرد.
دکتر حسینی: با ترکیه مرز مشترک، دین مشترک و فرهنگ مشترک داریم
در ادامه جلسه، دکتر حسینی (رئیس مرکز پژوهشی اسناد فرهنگی آسیا) ضمن ابراز خوشحالی از برقرای ارتباط مجازی دوطرفه، تأکید کرد؛ در بحث همکاری با مؤسسات علمی ترکیه و این مؤسسه مورد نظر دو رویکرد کلان را می‌توانیم مدنظر داشته باشیم. رویکرد نخست، رویکرد سیاسی و رویکرد دوم، علمی و فرهنگی است. در رویکرد سیاسی سه موضوع تقابل؛ رقابت و تعامل در روابط میان کشورها می‌تواند حاکم باشد. ما از دوره‌های گذشته با کشور ترکیه در زمان خلافت عثمانی و در دوره صفویه دوران تقابل را بین دو کشور تجربه کردیم، اما در دوره‌های بعد این تقابل به تعامل و رقابت تبدیل شد. در موضوع رقابت، هر کشوری منافع ملی خود را دنبال می‌کند و طبیعی است که دو کشور ایران و ترکیه در روابط خود رقابت هم داشته باشند که این منفی نیست و حتی رقابت می‌تواند مثبت هم باشد. موضوع همکاری و تعامل بین ایران و ترکیه در زمینه‌های مختلف می‌تواند انجام گیرد. ما مرز مشترک، دین مشترک و فرهنگ مشترک داریم بنابراین، موضوع‌های مشترک بسیاری برای همکاری خواهیم داشت.
در مسئله روابط سیاسی سه رویکرد تقابل، رقابت و تعامل را مطرح کردیم، اما رویکرد مهم‌تری که می‌تواند مورد توجه بسیار قرار بگیرد، حوزه مرتبط با موضوع‌های علمی، یعنی رویکرد علمی و فرهنگی است. در رویکرد علمی و فرهنگی، سه مسئله کلان را باید مورد توجه قرار دهیم 1- تاریخ و موضوع‌های تاریخی 2- مسائل مربوط به حوزه استراتژیک یا راهبردی 3- تمدن و موضوع‌های مربوط به آن.
دکتر حسینی ادامه داد: در حوزه موضوع‌های تاریخی، روابط دو کشور از گذشته تاکنون می‌تواند مورد نظر علمی ما قرار بگیرد. در حوزه راهبردی، همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های سیاسی – امنیتی، و اقتصادی مورد نظر است. مسئله مهم‌تر، رویکرد علمی و فرهنگی است که باید مورد توجه قرار گیرد و بحث تمدنی و رویکرد تمدنی در صدر کارها قرار گیرد.
در رویکرد تمدنی، نوع سبک زندگی مورد نظر اسلام هم در ترکیه و هم در ایران، یک سبک دینی و نگاه مشترک است که با سبک زندگی در غرب، متفاوت است. به‌نظر من، مرکز اسناد فرهنگی آسیا و پژوهشکده مطالعات سیاسی، روابط بین‌الملل و حقوق در ایران و مؤسسه علمی و پژوهشی شما در دانشگاه مرمره، می‌تواند این رویکرد‌های متفاوت علمی را از منظر، فرهنگی و تمدنی یا از باب مسائل سیاسی مورد توجه، بررسی و پژوهش قرار بدهند. ما با چنین نگاهی، مسائل مشترک علمی بسیاری داریم که فارغ از مسائل سیاسی، می‌توانیم فعالیت‌های مشترک انجام بدهیم.
تأکید دکتر کورکوت بر گسترش همکاری‌های علمی میان دو مرکز
دکتر کورکوت: رئیس مؤسسه خاورمیانه و کشورهای اسلامی گفت، با صحبت‌های دکتر حسینی یک چارچوب در خصوص فعالیت و همکاری مابین دو نهاد علمی پژوهشی به‌دست آمد. ما در این حوزه‌ها فعالیت‌های خوبی می‌توانیم داشته باشیم. در دو کشور دوست و برادر، در این منطقه با توجه به مسائل و مشکلات پیش آمده می‌توانیم فعالیت‌های مهمی انجام دهیم. ابتدا اجازه می‌خواهم مؤسسه را معرفی کنم. اساس فعالیت مؤسسه تربیت دانشجو در مقطع فوق لیسانس و دکتری برای رشته‌های موجود است. ما از کشورهای مختلف خاورمیانه و حتی ایران دانشجو می‌پذیریم. در کنار آن، از فعالیت‌های مهم دیگر مؤسسه برگزاری کنفرانس‌ها، سخنرانی‌های ملی و بین‌المللی، و همچنین انجام پروژه‌های پژوهشی داخلی و بین‌المللی است. دانشگاه مرمره بزرگترین دانشگاه ترکیه‌ایی است و ما در این دانشگاه پنج زبان ترکی، عربی، انگلیسی، آلمانی و فرانسه آموزش می‌دهیم. زبان دانشگاه ترکی و انگلیسی است. دانشگاه، روابط بین‌الملل گسترده‌ای دارد و کنفرانس‌ها و همایش‌های بین‌المللی بسیاری برگزار می‌کند که می‌توانیم با شما هم این فعالیت‌ها را داشته باشیم. ما این جلسه را جلسه معرفی و آشنایی در نظر می‌گیریم و حوزه‌های کاری و فعالیت‌های مشترکی که انجام خواهیم داد را در جلسه بعدی نهایی خواهیم کرد.
درخواست دکتر سرهان آفاجان برای معرفی پژوهشگاه
دکتر آفاجان در سخنانی کوتاه گفت: خیلی از شما و استادان محترم تشکر می‌کنم. من در خصوص پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اینجا چندبار صحبت کرده‌ام، از نزدیک آمده‌ام و با توانمندی‌هایپژوهشگاه آشنا هستم و حتی یک‌بار با دعوت خانم ملکی در پژوهشگاه و برای مرکز اسناد سخنرانی داشته‌ام. با این‌حال درخواست می‌کنم دوباره معرفی مختصری از پژوهشگاه داشته باشید.
دکتر فتح‌اللهی: درک صحیح علمی از تحولات منطقه اهمیت ویژه‌ای در پژوهش دارد
دکتر محمدعلی فتح‌اللهی: ضمن اشاره به اینکه، پژوهشگاه 15 پژوهشکده دارد، اسامی پژوهشکده‌ها را چنین برشمرد: پژوهشکده‌های فلسفه؛ اقتصاد؛ زیان‌شناسی؛ زبان و ادبیات فارسی؛ مطالعات اجتماعی، مطالعات سیاسی، روابط بین‌الملل و حقوق؛ اندیشه سیاسی انقلاب و تمدن اسلامی؛ تاریخ ایران؛ اخلاق و تربیت؛ مطالعات فرهنگی و ارتباطات؛ مطالعات قرآنی؛ تاریخ و فلسفه علم؛ دانشنامه‌نگاری؛ گروه پژوهشی مطالعات میان فرهنگی؛ گروه پژوهشی مدیریت؛ گروه مطالعات راهبردی سیاست و امنیت؛ مرکز تحقیقات امام علی؛ مرکز اسناد فرهنگی آسیا؛ شورای بررسی متون؛ طرح جامع اعتلای علوم انسانی؛ مرکز نقد و اعتلای علوم انسانی؛ مرکز نوآوری و توسعه فن‌اوری.
دکتر فتح‌اللهی همچنین، درخصوص اعضای هیأت علمی پژوهشگاه و دیگر فعالیت‌های پژوهشگاه شرح داد: پژوهشگاه حدود 150 استاد و عضو هیأت علمی دارد. آموزش تحصیلات تکمیلی در مقطع فوق‌لیسانس و دکتری دارد. استادان پژوهشگاه پروژه‌های تحقیقاتی دارند و موظف هستند، پژوهش کنند. همچنین این امکان وجود دارد که پژوهشگران پژوهشگاه با پژوهشگران خارج از کشور و دیگر پژوهشگران ارتباط پژوهشی داشته باشند. در مورد داوری و راهنمای رساله‌های دانشجویان و مشاوره رساله‌ها پژوهشگاه می‌تواند از پژوهشگران خارجی نیز استفاده کند. یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های پژوهشگاه برگزاری کنفرانس‌ها و همایش‌های ملی و بین‌المللی است که بازتاب بیرونی بسیاری دارد. به‌طور معمول هر روز در پژوهشگاه چنین نشست‌ها و همایش‌هایی برگزار می‌شود. در پژوهشکده روابط بین‌الملل که مسئولیت آن بر عهده این‌جانب است، تحولات منطقه و خاورمیانه موضوع اصلی مورد بحث است. درسال گذشته همایش بزرگی با موضوع نظم جدید در صحنه بین‌المللی که در حال شکل گرفتن و وقوع است، برگزار کردیم و نقش کشور ما در این نظم بین‌الملل جدید چگونه می‌تواند باشد بحث و گفت‌وگو شد. آنچه مسلم است امروزه کشورها به‌دنبال جایگاه مناسب خود در این نظم بین‌الملل جدید هستند و به تعبیری ما می‌توانیم نظم جدید، سرنوشت جهان آینده با تحولاتی که در خاورمیانه، اوکراین، فلسطین، سوریه و حتی در لبنان رقم می‌خورد را بحث کنیم و به‌نظر می‌رسد، درک صحیح علمی و دانشگاهی از تحولات امروز و آینده منطقه دارای اهمیت ویژه‌ای است. و این مهم از طریق ارتباط و فعالیت مشترک علمی برای شناساندن نوع نگاه و طرز تفکر طرفین ایران و ترکیه، به‌دست خواهد آمد. اینکه، نگاه و تفکر ایران و ترکیه در خصوص تحولات و نظم نوین منطقه به واسطه شناخت تفکر و اندیشه اندیشمندان این حوزه، چگونه است و جایگاه دو کشور در این تحولات کجاست؟
دکتر فتح‌اللهی در پایان سخنانش تأکید کرد؛ ان‌شاءلله این جلسات ادامه داشته باشد و بتوانیم ارتباط، تعامل و فعالیت‌های مشترک مفیدی باهم داشته باشیم. خانم ملکی از طرف پژوهشگاه این ارتباط‌ها را دنبال خواهند کرد.
دکتر کورکوت: فعالیت‌های دوجانبه اهمیت استراتژیک زیادی دارد
در ادامه جلسه، دکتر کورکوت گفت، از دکتر فتح‌الهی بسار سپاسگزاریم. موضوع خیلی مهمی را مطرح کردند. در بین دو جنگ جهانی در 300 سال گذشته وضعیت منطقه در حال تخریب است. از این منظر فعالیت دوجانبه می‌تواند اهمیت استراتژیک زیادی داشته باشد.
دکتر آفاجان: فعالیت‌های مشترک بسیاری می‌توانیم به انجام برسانیم
سپس دکتر سرهان آفاجان ضمن ابراز خرسندی و تشکر از برگزاری این جلسه بیان کرد: در جلسه‌های بعدی موضوع‌ها را به‌صورت جزئی‌تر بررسی خواهیم کرد و برنامه‌های مشترک، بخش‌های سیاسی، تاریخی، فرهنگی، جامعه‌شناسی و ... را برنامه‌ریزی می‌کنیم. بخش‌های مختلف این پژوهشگاه با مؤسسه ما شباهت بسیاری دارد و کارهای متناسب و مشترک هم قابل انجام است.
در ادامه مدیران و اعضای مؤسسه خاورمیانه و کشورهای اسلامی دانشگاه مرمره این‌چنین به معرفی خود پرداختند:
1- دکتر حسن کورکوت، رئیس مؤسسه و معاون رئیس دانشگاه مرمره، حوزه تحقیقاتی ایشان علوم اجتماعی میان رشته‌ای، روابط اجتماعی و روابط بین‌الملل؛
2- دکتر سرهان آفاجان، معاون رئیس مؤسسه و عضو هیئت علمی، حوزه تحقیقاتی وی روابط بین‌الملل، جامعه‌شناسی عمومی و علوم اجتماعی،
3- دکتر ووگار ایمان بیلی، حوزه تاریخ، علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، و تحقیقاتی در حوزه اوکراین، روسیه و خاورمیانه دارند. اهل نخجوان هستند
4- خانم دکتر سلین مظفر بولمه، معاون مدیر مؤسسه، حوزه مطالعاتی روابط بین‌الملل که روی مسائل اسرائیل و فلسطین و همچنین مسائل ایران و آمریکا کار پژوهشی انجام داده است
5- دکتر عالیم آرلی، حوزه مطالعاتی تاریخ، فلسفه علم، مطالعات شهری، جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی، آموزش و پرورش و تحقیقات آموزشی، مردم‌شناسی و نفوذ مردم‌شناسی در خاورمیانه
6- دکتر علی ارکن، حوزه مطالعاتی تاریخ سیاسی و روابط بین‌الملل در خاورمیانه
7- دکتر محمد بدرالدین (بدر اتتین) حوزه مطالعاتی اقتصاد، تاریخ و علوم اجتماعی میان‌رشته‌ای و اهل مالاتا هستند.
8- دکتر عمر کوچ ائیت حوزه مطالعاتی، تاریخ مدرن تاریخ سیاسی و روابط بین‌الملل خاورمیانه و آفریقا؛ و علوم اجتماعی و تاریخ اخیر و تاریخ عثمانی کار کرده و اهل وان ترکیه است
دکتر سرهان آفاجان همچنین بخش دیگر فعالیت خود را در خصوص مجله‌هایی که هم در پژوهشگاه و هم در مؤسسه چاپ می‌شود، عنوان کرد و توضیح داد: ما دانشجویانی داریم که روی ایران کار می‌کنند و حتماً دانشجویان شما هم هستند که روی ترکیه کار می‌کنند و می‌توانند برای کار پژوهشی به ایران و ترکیه سفر کنند. این رفت‌وآمد پژوهشی می‌تواند هم در سطوح دانشجویی و هم در سطح استادان و اعضای هیأت علمی میان دو مؤسسه برقرار شود.
در پایان جلسه نیز دکتر حسینی ضمن تشکر از اعضای دانشگاه مرمره تصریح کرد: درخصوص تحولات و مسائل غزه می‌توان درجلسه آینده صحبت و برنامه‌ریزی برای فعالیت مشترک داشته باشیم.
لازم به ذکر است این جلسه به‌صورت برخط و از طریق صفحه مجازی پژوهشگاه برگزار شد و افسرالملوک ملکی، پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی، مسئولیت ترجمه هم‌زمان را برعهده داشت./پایان
نظر شما :