گزارش نشست «هماندیشی استادان علوم انسانی درباره تحولات منطقه»
نخستین نشست از سلسله نشستهای «هماندیشی استادان علوم انسانی درباره تحولات منطقه» با محوریت «تحولات منطقه و نقش ایران در این تحولات» و «کنشگری استادان در حوزه تأثیرگذاری بر تحولات منطقه» چهارم آذرماه با حضور جمعی از استادان و پژوهشگران علوم انسانی و همچنین علاقهمندان به مباحث و تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بهویژه در ارتباط با تحولات منطقهای و بینالمللی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
دکتر سیدرضا حسینی: تحولات اخیر منطقه از دو منظر و رویکرد تمدنی و سیاسی قابل بررسی است
در ابتدای جلسه، دکتر سیدرضا حسینی، «مسئول کانون بسیج اساتید پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی»، به عنوان مدیر علمی این نشست ضمن سلام و عرض خیر مقدم به حاضران و تبریک هفته بسیج، گفت: هدف اصلی این هماندیشی همفکری و بهرهگیری از دیدگاهها و نظرات استادان و پژوهشگران علوم انسانی است.
دکتر حسینی در ادامه به تحولات رخ داده در منطقه پس از اقدام حماس علیه رژیم صهیونیستی از یکسو و پاسخ ایران به شرارتهای این رژیم طی عملیاتهای وعده صادق یک و دو از سوی دیگر و نتایج و پیامدهای آنها پرداخت و ادامه داد: این وقایع بزرگ و بیسابقه پیامدها و تأثیرات شگرف سیاسی، اقتصادی و... در جهان و منطقه داشت. وی سپس به امکان بررسی تحولات منطقه از دو منظر و رویکرد تمدنی و یا سیاسی اشاره کرد و گفت: رویکرد تمدنی، نگاه کلانتری است که نگرش تاریخی به وضعیت غزه و رژیم صهیونیستی و تقابل آنها را هم شامل میشود. در این رویکرد تمدنی، میتوانیم تقابل دو تفکر، دو هستیشناسی و اعتقاد را میان فلسطین و رژیم صهیونیستی شاهد باشیم. یکی از ابعاد مورد توجه در این رویکرد رقابت و مقابلهای است که میان تمدن غربی و عثمانی از گذشته وجود داشته که در نتیجه آن، شاهد نقشآفرینی پررنگ استعمار در شکلگیری اسرائیل هستیم و جنگها و صلحهای صورت گرفته بعدی را ذیل این رویکرد میتوانیم تحلیل کنیم.
اقدام حماس را میتوان در راستای احیای مسأله فلسطین ارزیابی کرد
اما در رویکرد سیاسی، یکی از مسائل مورد توجه این است که اقدام فلسطینیان را کنش بدانیم یا واکنش؛ آیا حمله حماس، حملهای پیشدستانه بود یا واکنشی دربرابر سالها جنایت و تجاوز رژیم صهیونیستی به فلسطینیان بود که در این دوره از تاریخ به دلایل متعدد صورت گرفت؟ یکی از تحلیلهای صورت گرفته این است که فرماندهان حماس و شخصیتهایی همچون سنوار و... در شرایط خاصی قرار گرفتند؛ آنان شاهد این بودند که به رغم جنایات متعدد رژیم صهیونیستی، روابط کشورهای مختلف ازجمله کشورهای عربی با اسرائیل در حال عادی شدن بود و این باعث فراموشی فلسطین و وضعیت مردم غزه و حذف آنها از سیاست شده بود. از اینرو به منظور احیای مسأله فلسطین این اقدام را انجام دادند.
این وقایع چهره واقعی ظالمانه و زشت اسرائیل، آمریکا و قدرتهای غربی را برملا کرد
مسئول کانون بسیج اساتید پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ادامه مباحث خود به ارزیابی و تحلیل راهبردی و تاکتیکی تحولات منطقه اشاره کرد و گفت: یکی از اهداف اصلی و تعریف شده رژیم صهیونیستی از ترور فرماندهان و کشتار اعضای محور مقاومت و مردم فلسطین، آزادی گروگانهای اسرائیلی بود که نه تنها در این زمینه موفقیتی کسب نکرد، بلکه با کشتار مردم بیدفاع فلسطین و لبنان، چهره واقعی ظالمانه و زشت اسرائیل، آمریکا و قدرتهای غربی برملا شد.
دکتر حسینی در پایان صحبتهای خود از اعضای حاضر در جلسه خواست تا دیدگاه و نظر خود را درباره موضوع و محورهای هماندیشی و موضوعاتی که در تحلیل و بررسیهای صورت گرفته مورد غفلت واقع شدهاند، مطرح کنند. سپس پژوهشگران و اعضای حاضر به طرح دیدگاههای خود ناظر به موضوع هماندیشی پرداختند.
دکتر حمیدرضا اکبری: یک بحث جدی درباره شرایط منطقه، تحلیل نظم آینده است
دکتر حمیدرضا اکبری، عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات سیاسی و روابط بینالملل پژوهشگاه، با تأکید بر اینکه تحولات یک سال اخیر چنان تأثیری بر شرایط منطقه داشته است که امکان بازگشت شرایط به حالت پیش از تحولات 15 مهر و 7 اکتبر وجود ندارد، گفت: یک بحث جدی درباره شرایط منطقه، تحلیل نظم آینده است که دیگر با گفتمان سابق نمیتوان درباره آن اندیشید. درواقع یک مسأله مهم این است که آیا جمهوری اسلامی میتواند با مواضع پیشین خود به کنشگری در زمینه نظم جدید بپردازد یا باید تغییر گفتمان دهد تا بتواند نقشی مؤثر در پیریزی نظم آتی داشته باشد؟ این مسأله، شناخت دقیقتر اتفاقات و وقایع روی داده را الزامی میسازد. چنانکه اشاره شد نقش استعمار در نظم منطقهای بسیار مهم است.
دکتر اکبری با اشاره به اینکه نظم حاکم بر منطقه، پس از جنگ جهانی دوم، نظم استعماری بود، ادامه داد: درواقع غرب با شکلگیری اسرائیل پس از بیانیه بالفور، کانون استعماری را در منطقه حفظ کرد. در این بیانیه بر تشکیل کشوری به اسم اسرائیل تأکید شد و نه فلسطین. فلسطین در تعیین حدود سایر کشورها مشخص میشد. کشورهای عربی ابتدا با جنگ تلاش کردند تا موازنه استعماری را تغییر دهند اما شکست خوردند. تشکیل دو دولت نظم منطقهای مورد حمایت کشورهای عربی است که خود این کشورها پس از استعمار در منطقه شکل گرفتند. ایران به عنوان کشوری که قدمتی طولانی داشته است، در قبال این نظم منطقهای عموماً رویکرد ایدئولوژیک داشته و آن را نمیپذیرد اما اگر نگاه استراتژیک و راهبردی داشته باشیم، هرچند حالت مطلوب این است که ایران ناظم باشد، اما میتواند نظمی را بپذیرد که منجر به ایجاد موازنه شود. بر این اساس میتوان تحولات اخیر را چنین مورد بررسی قرار داد که آیا این تحولات منجر به خروج از نظم استعماری میشود یا نه و آیا ما در این نظم، کنشگر و فعال هستیم یا خیر؟
پذیرش هر نوع شرایط و نظم جدید در منطقه، آغاز یک روند و نیازمند دقت لازم است
این پژوهشگر مسائل سیاسی با قابل بررسی دانستن اقدام حماس، عملیاتهای وعده صادق 1 و 2 و سایر اقدامات ایران و جبهه مقاومت دربرابر حذف جریان مقاومت در منطقه در ارتباط با حذف و فراموشی مسأله فلسطین ادامه داد: یک تحلیل از اقدام حماس این است که این اقدام واکنشی به حذف و فراموشی مسأله فلسطین بوده است که در جریان توافق ابرهیم یا معامله قرن به پیشنهاد آمریکا میان اسرائیل و امارات و به تدریج سایر کشورهای عربی حاصل میشد. وی به تحلیلهای موجود دیگر در این زمینه و نقش ایران در جبهه مقاومت اشاره کرد و ادامه داد: باید توجه داشت که پذیرش هر نوع شرایط و نظم جدید در منطقه، آغاز یک روند است و مواجهه با این شرایط، نیازمند دقت لازم است و نمیتوان به سادگی با آن مواجه شد.
دکتر اکبری با اشاره به رویکردهای مختلف در بحث گفتمان مقاومت گفت: در این زمینه یک رویکرد، رویکرد امتمحور است که جمهوری اسلامی داعیهدار آن است و رویکرد دیگر، مبتنی بر بحث شیعه و سنی است. در این زمینه چند مسأله مهم وجود دارد و باید ارزیابی کرد که هریک از این رویکردها چه فرصتها و آسیبهایی دارند؟ یک بحث مهم دیگر این است که ایران چگونه میتواند با بهرهگیری از مباحث گفتمانی، به محور مقاومت وحدت دهد و در نتیجه نقش و جایگاه ایران در منطقه و محور مقاومت تقویت شود.
دکتر یعقوب توکلی: عملیات گروگانگیری و تبادل اسراء، به عنوان یک روش مبارزه با اشغالگری و ابزار زور ضعفا در مقابل اقویا، به سازمان مقاومت فلسطین تحمیل شده است
دکتر یعقوب توکلی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه با اشاره به اطلاعات نادرست و ناکافی در کشور در مورد جریان مقاومت گفت: پروژه شکلگیری و ایجاد اسرائیل در منطقه درواقع پس از شکست ناپلئون در عکا برنامهریزی شد تا غرب بتواند با ایجاد یک پایگاه نظامی در منطقه، برنامههای خود را برونسپاری کند. اسرائیل با جمعیتی حدود 11 میلیون نفر که اکثراً نیروی نظامی هستند بر این اساس شکل گرفت تا قدرتهای جهانی و بینالمللی اهداف خود را دنبال کنند و حفظ این پایگاه برای آنها بسیار مهم است.
دکتر توکلی سپس به تشریح وضعیت بسیار سخت زندگی فلسطینیان بهویژه در زندانهای رژیم صهیونیستی پرداخت و گفت: عوامل شکنجهگر اسرائیلی در زندانهای این رژیم، تجارب و سنگدلی بسیاری از طریق گذراندن دورههای آموزشی کامل موردنیاز یک شکنجهگر کسب میکنند و تمام آنچه را که ذهن یک شکنجهگر نیاز دارد، در اختیار دارند. از آنجا که رژیم صهیونیستی بر منطقه سیطره کامل داشته و قدرت نظامی بیشتری دارد، با سرکوب و دستگیری فلسطینیان، اسرای فلسطینی را به شدت شکنجه و آزار میدهند، چنانکه تعداد زیادی از اسراء در زندانهای این رژیم به شکلهای مختلف به شهادت میرسند. لذا گروههای فلسطینی با عملیاتهای مختلف همچون 7 اکتبر و به گروگان گرفتن اسرائیلیها، تلاش دارند تا اسرای فلسطینی را از بند این رژیم جنایتکار رها کنند. درواقع این عملیات و عملیاتهای مشابه، یک عملیات تبادل است که به عنوان یک روش مبارزه با اشغالگری و ابزار زور ضعفا در مقابل اقویا، به سازمان مقاومت فلسطین تحمیل شده است چراکه فلسطینیان به دلیل کمبود امکانات و تجهیزات در برابر این رژیم مسلح و تحت حمایت قدرتهای غربی، ناچار از اتخاذ چنین روندی بودند. وی در ادامه به برخی از عملیاتهای گروگانگیری و تبادل اسراء که در سالهای مختلف همچون 2004 یا 2006 و... اشاره کرد.
از یکسو شرایط سخت زندگی برای فلسطینیان و از سوی دیگر شرایط منطقه و جهان همچون جنگ اوکراین امکان عملیات 7 اکتبر را فراهم کرد
این پژوهشگر علوم سیاسی سپس به فراهم شدن شرایط برای عملیات 7 اکتبر گروههای مقاومت فلسطینی پرداخت و گفت: از یک سو شاهد حصر و شرایط سخت برای قریب به دو و نیم میلیون نفر فلسطینی به دست رژیم صهیونیستی بودیم و از سوی دیگر شرایط منطقه و جهان همچون جنگ اوکراین و تمرکز بر آن از سوی قدرتهای غربی، امکان چنین عملیاتی را برای گروههای مقاومت فراهم کرده بود. فرماندهان مقاومت همچون یحیی سنوار از این موقعیت استفاده کرده و این عملیات را انجام دادند. اما برخلاف عملیاتهای تبادل پیشین، اسرائیل به جنگافروزی و تشدید تنش و کشتار فلسطینیان و فرماندهان مقاومت در منطقه روی آورد. ناچار گروههای مقاومت همچون انصارا... یمن و حزبا... وارد درگیری شدند.
دکتر توکلی نتیجه این درگیری و تنش را قرار گرفتن اسرائیل در ناامنترین و بدنامترین دوران تاریخش برشمرد و ادامه داد: حقیقت رژیم صهیونیستی برای جهانیان آشکار شده و اکنون این رژیم در وضعیت بسیار نامناسبی به لحاظ جایگاه جهانی قرار دارد چنانکه حتی شاهد بودیم حکم جلب نتانیاهو و گالانت از سوی دادگاه کیفری بینالمللی (لاهه) صادر شد.
دکتر فرهاد زیویار: حمایت جمهوری اسلامی از گروههای مقاومت مبتنی بر رویکرد تمدنی و ایدئولوژیک است
دکتر فرهاد زیویار، عضو هیأت علمی پژوهشکده اندیشه سیاسی، انقلاب و تمدن اسلامی با اشاره به سابقه دیرینه جریان مقاومت دربرابر رژیم صهیونیستی حتی پیش از حمایت ایران از گروههای مقاومت گفت: پس از شکلگیری رژیم صهیونیستی با حمایت همه جانبه اعم از حمایتهای نظامی، اقتصادی، سیاسی و... قدرتهای غربی، این ذهنیت برای غربیان شکل گرفته بود که هیچ کشوری توان مقابله با اسرائیل را ندارد. اما آنها در محاسبات خود از این نکته غفلت کرده بودند که منطقه هویت و شناسنامهای داشته و بر اساس همین عقبه هویتی و تاریخی، افرادی همچون عبدالناصر به مقابله با رژیم صهیونیستی پرداختند. وی با مهم دانستن توجه به رویکردهای واقعگرایانه و در نظر گرفتن مسائل واقعی در زمینه شکلگیری نیروهای مقاومت علیه اسرائیل در منطقه، حمایت جمهوری اسلامی از گروههای مقاومت را مبتنی بر رویکرد تمدنی و ایدئولوژیک دانست.
مشروعیتزدایی صورت گرفته از رژیم صهیونیستی در افکار جهانی غیرقابل بازگشت است
دکتر زیویار در ادامه به مشروعیتزدایی صورت گرفته از رژیم صهیونیستی در افکار جهانی پس از عملیات گروههای مقاومت پرداخت و گفت: گروههای مقاومت فلسطینی و حتی حزبا... لبنان امکانات و تجهیزات چندانی دربرابر اسرائیل نداشتند و حتی حزبا... پایگاه آموزشی مشخصی در لبنان جهت آموزش نیروهای خود نداشت. حمایت ایران از محور مقاومت و تجهیز آنها از یکسو و انفعال کشورهای عربی و حتی همراهی با رژیم صهیونیستی باعث شد که حتی یحیی سنوار، که فردی سنی بود، به صراحت اعلام کند که محو شیعه و تعالیم شیعی شده است.
وی با بیان برخی تشابهات میان حرکت گروههای مقاومت فلسطینی با قیام عاشور ادامه داد: هرچند تفاوت میان این دو قیام بسیار است اما در برخی ابعاد میتوان مشابهتهایی یافت. قیام امام حسین (علیه السلام) و یاران ایشان دربرابر رژیم ظالم و ستمگر اموی که هم به لحاظ تعداد و هم امکانات بیشتر بودند را میتوان مشابه قیام گروههای مقاومت علیه رژیم صهیونیستی با تجهیزات و امکانات پیشرفته دانست که هر دو منجر به مشروعیتزدایی از ظالمان شده که غیرقابل بازگشت است چنانکه حتی حکم محکومیت و دستگیری رئیس و وزیر رژیم صهیونیستی صادر شد.
دکتر فریبا سادات محسنی: نقش تبیینی اساتید علوم انسانی در مورد مسائل و وقایع مختلف بسیار مهم است
دکتر فریبا سادات محسنی، عضو هیأت علمی پژوهشکده اندیشه سیاسی، انقلاب و تمدن اسلامی با تأکید بر اهمیت ایفای نقش تبیینی اساتید علوم انسانی در مورد مسائل و وقایع مختلف کشور و منطقه گفت: اگر توالی اتفاقات و وقایع در منطقه را مرور کنیم ممکن است به تبیین ما از موضوع کمک کند. توالی وقایعی همچون جنگ روسیه و اوکراین، جنگ سوریه، جنگ غزه و لبنان، عملیات طوفان الاقصی و سپس عملیاتهای وعده صادق یک و دو، تصویر بهتری از جغرافیای منازعه که وسیعتر از منطقه است در اختیار ما قرار میدهد. تروئیکای اروپایی تلاش کرد تا ضمن تحریم و موضعگیری علیه ایران، مانع حمایت ایران از محور مقاومت شود.
وی سپس به برخی دستاوردهای جبهه مقاومت اشاره و تأکید کرد: به رغم حمایتهای همهجانبه و گسترده غرب از رژیم صهیونیستی و ممانعت از محکومیت و جلوگیری از تجاوزات و جنایات این رژیم در نهادهای بینالمللی همچون شورای امنیت، با تلاشهای مختلف سرانجام دادگاه کیفری بینالمللی لاهه علیه نتانیاهو و گالانت حکم صادر کرد و این دستاوردی مهم برای جبهه مقاومت بود؛ چراکه تاکنون هیچ موضعی در نهادهای مختلف بینالمللی علیه رژیم صهیونیستی صورت نگرفته بود. دستاورد دیگر جبهه مقاومت ناامن و متزلزل شدن وضعیت اسرائیل بوده است.
دکتر الهام ملکزاده: در شرایط کنونی و به دلیل تنشهای آمریکا با روسیه و چین، نقش اسرائیل حفظ جایگاه آمریکا در منطقه است
دکتر الهام ملکزاده، عضو هیأت علمی پژوهشکده تاریخ ایران با تأکید بر اهمیت توجه به نقش آمریکا و سیاستهای آن در ایجاد نظمی نوین در منطقه گفت: پس از شکلگیری اسرائیل به رغم مخالفتها و مقاومتهای صورت گرفته، سلسله وقایعی در منطقه و جهان همچون ترور احمد شاه مسعود، واقعه 11 سپتامبر و سپس جنگهای بعدی در منطقه رخ داد که نباید در آنها نقش آمریکا و سیاستهای این کشور را از نظر دور داشت. درواقع این تنشها و جنگها، نشانگر دستهای پنهان و آشکار آمریکا در حوادث و منازعات منطقه در جهت تحقق اهداف و برنامههای این کشور است. در مقطع کنونی نیز از آنجا که آمریکا بیش از هر موضوعی نگران پیشرفت چین و روسیه در جهان است، توجه خود را با ایجاد جنگ اوکراین از یکسو و تنش تایوان با چین از سوی دیگر معطوف جلوگیری از بهبود موقعیت آنها کرده است. به همین دلیل نقش حفظ جایگاه خود در منطقه را در این شرایط به اسرائیل داده است.
دکتر ملکزاده با اشاره به اهمیت نقشآفرینی پژوهشگاه در تحلیل علمی و عمیق مسائل و وقایع مختلف پیشنهاد داد تا با تشکیل حلقههای مطالعاتی، فارغ از تعصب به تحلیل و تبیین وقایع مختلف پرداخته شود و برنامهها و اقدامات عملیاتی جهت پیشنهاد به مسئولان و تصمیمگیرندگان کشور تهیه گردد.
دکتر آزیتا افراشی: تبیین و فهمپذیر کردن سیاستهای مختلف جمهوری اسلامی ایران در همراه کردن آحاد جامعه اهمیت دارد
دکتر آزیتا افراشی، عضو هیأت علمی پژوهشکده دانشنامهنگاری پژوهشگاه با ضروری دانستن مسئله فهمپذیر کردن و تبیین سیاستهای خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان برای همراه ساختن آحاد مردم گفت: متأسفانه بسیاری از مردم از دلایل سیاستهای جمهوری اسلامی ایران همچون سیاست حمایت از محور مقاومت آگاه نیستند و این عدم آگاهی زمینه را برای موضعگیریها علیه این برنامهها و سیاستها در وقایع مختلف فراهم کرده است.
دکتر فائزه توکلی: باید با اتخاذ سیاستهای داخلی و خارجی مناسب، زمینه برای بهبود وضعیت کشور و منطقه فراهم شود
دکتر فائزه توکلی، کارشناس پژوهشکده تاریخ ایران پژوهشگاه با اشاره به همزیستی ادیان مختلف توحیدی در منطقه گفت: در منطقه خاورمیانه ادیان مختلف همچون اسلام، مسیحیت و یهودیت از گذشته دور حضور داشتهاند و صهیونیسم با سرمایهگذاری وسیعی که انجام داده، برنامههای مختلفی را جهت تفرقه میان پیروان ادیان مختلف و حتی درون ادیان باعث تنشها و انشقاقهای مختلفی در منطقه شده است که آسیبهای زیادی برای مردم به دنبال داشته است. وی بر اهمیت تشکیل وفاق میان پیروان ادیان مختلف تأکید کرد و با اشاره به روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و پیشبینیناپذیر بودن سیاستهای وی در قبال مسائل مختلف گفت: هرچند نامشخص است که ترامپ چه سیاستی را در قبال ایران و غزه دنبال کند اما ضرورت دارد ایران با اتخاذ سیاستهای داخلی و خارجی همچون تقویت وحدت و همدلی در داخل کشور از یکسو و پیگیری وفاق و گفتوگو میان ادیان توحیدی در منطقه از سوی دیگر، زمینه را برای اصلاح و بهبود وضعیت کشور و منطقه فراهم کند.
آقای بهنام گودرزی: اکنون حفظ موجودیت رژیم صهیونیستی تبدیل به دغدغه غرب و رئیسان این رژیم شده است
آقای بهنام گودرزی، کارشناس پژوهشگاه با اشاره به اهمیت توجه به ابعاد مختلف شکلگیری طوفان الاقصی و عملیاتهای گروههای مقاومت، توجه و تأمل در دستاوردهای آن را یادآور شد و گفت: یکی از ابعاد مهم عملیات طوفان الاقصی توجه به دستاوردهای آن است و چنانکه رهبر معظم انقلاب (مدظلهالعالی) در بیانات خود متذکر شدهاند، این عملیات سیاستهای آمریکا را در منطقه محو و نابود خواهد کرد.
وی سپس به ابعاد مختلف سیاستهای آمریکا در منطقه پرداخت و ادامه داد: 1. در بعد سیاسی آمریکا با پیمان ابراهیم در پی عادیسازی روابط میان اسرائیل و کشورهای عربی بود که ابتدا امارات، سپس بحرین و مراکش و سودان و حتی عربستان سعودی وارد این توافق شده بودند که با این عملیات، این توافق عقیم شد. 2. در بعد اقتصادی، این هدف دنبال میشد که کریدور هند، امارات، عربستان و رژیم صهیونیستی جایگزین کریدور شمال به جنوب که ایران در آن قرار میگرفت شود و این پروژه نیز دچار شکست شد. 3. در بعد فرهنگی نیز مسئله فلسطین که به تدریج در حال فراموشی و انزوا بود، مجدداً احیا شد و امروز حتی شاهد آن هستیم که مثلاً در مسابقات فوتبال، تماشاگران علیه بازیکنان تیم این رژیم شعار داده و در هلند که یکی از بزرگترین حامیان اسرائیل بود، مردم با طرفداران تیم اسرائیل درگیر میشوند. 4. در بعد امنیتی یکی از مهمترین نتایج و پیامدهای عملیات طوفان الاقصی این بوده است که اکنون حفظ موجودیت رژیم صهیونیستی تبدیل به دغدغه غرب و رئیسان این رژیم شده است و این را شاید بتوان معنایی از سخن رهبری دانست که فرمودهاند مقاومت و عملیات طوفان الاقصی، اسرائیل را به 70 سال عقب بازگرداند./پایان
پیوند و پوشه شنیداری سخنرانیها(چندرسانهای)
نظر شما :