سخاوت مانند نفس‌کشیدن است/یادداشت به مناسبت روز جهانی دوستی

الهام رضانژاد*

 مجمع عمومی سازمان ملل در  19 آگوست سال 2003  اگوست به‌علت فاجعه تراژیکی که در عراق رخ داد، این روز را روز انسان‌دوستی نامگذاری کرد.

در این فاجعه تعدادی از کارمندان (سرجیو ویرا د ملو» و 21 نفر از همکارانش) بخش بشردوستانه سازمان ملل متحد که برای نشان‌دادن دردها و آلام قربانیان بحران‌های انسانی فداکارهای بسیاری کردند در یک حادثه بمبگذاری جان خود را ازدست دادند؛ به همین دلیل مجمع عمومی سازمان ملل طی قطعنامه‌ای این روز را روز بین‌الملل انسان‌دوستی نامگذاری کرد. اما انسان دوستی واقعاً به چه معناست؟

انسان‌دوستی

انسان‌دوستی اصولاً به آن دسته از اقداماتی می‌گویند که داوطلبانه و بدون دریافت دستمزد برای نجات جان، سلامت و آسایش انسان‌ها به‌ویژه هنگام جنگ‌های مسلحانه و بحران‌های انسانی انجام می‌شود. اما در کل، انسان‌دوستی موضوعی‌ست درباره اهدای هرچیز از وقت گرفته تا بخشیدن وسایل خود به امور خیریه یا حتی به اشتراک گذاشتن کلمات یا توصیه‌های محبت‌آمیز باهدف بهترشدن وضعیت و حال دیگران. مهم هم نیست که آنها را می‌شناسید یا نه. در این اقدام آنچه مهم است کمک به دیگران و مراقبت از رفاه افرادی است که بخت یا شانس کمی برای زندگی خوب داشته‌اند. اما مهم‌تر از همه آن است که می‌تواند دنیا را تغییر دهد زیرا قدرت آن چنان است که همه را تحت تأثیر عشقی قرار می‌دهد که تولید می‌کند و طبیعی و مسلم است که جهان با عشق جای بهتری برای زندگی خواهد شد. تجربه‌ها و نمونه‌های فراوان ثابت کرده است که حتی فقط یک نفر با یک عمل سادۀ نیک یا مهربانی می‌تواند زندگی دیگران را تغییر دهد. نمونه  فوق‌العاده در این زمینه بیل گیتس است. او به‌دلیل مزایای مادی، ظرفیت زیادی برای بخشیدن و کمک به دیگران دارد و بر همین اساس تلاش کرده است به‌جای اینکه تمام آنچه را با موفقیت‌های خود به دست آورده است برای خود نگه دارد، آنها را با فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای در زمینه‌های سلامت و آموزش با دیگران شریک شود. …

 توصیه‌های مذاهب و افراد مهم در زمینه انسان‌دوستی

اسلام ‌انسان‌دوستی و مهرورزی را از زیباترین آموزه‌های اخلاقی می‌داند که نقشی سازنده ومؤثر در ساختن جامعه آرمانی بازی می‌کند و باعث الفت دل­های مردم با یکدیگر می‌شود. به طور کلی نوع‌دوستی بسیاری از رذایل اخلاقی از جمله حسادت، کینه، غیبت و... و همچنین قتل و غارت را کاهش، و به همین اندازه فضایل اخلاقی را افزایش می‌دهد. بهترین و جامع‌ترین منبع و مرجع برای شناخت چهارچوب و روش­های محبت و گرایش به نوع‌دوستی، در کلام الهی و سخنان گهربار معصومین^(ع) قرار دارد.

قدیس فرانسیس آسیزی، یک روحانی ایتالیایی کاتولیک رومی نیز در این زمینه می گوید: «در بخشش است که به دست می آوریم.» البته این فقط افراد با پیشینه مذهبی نیستند که در این زمینه توصیه‌های مهم فردی دارند. وینستون چرچیل هم که در سیاست‌ورزی شهره بود اهمیت بخشش را دریافته بود. او در این زمینه جمله مشهوری دارد: «ما با آنچه به دست می‌آوریم امرار معاش می‌کنیم و با آنچه می‌بخشیم زندگی می‌سازیم.» به نظرم این جمله همه آنچه را در انسان‌دوستی نهفته است درخود دارد.  لئو تولستوی از بزرگترین نویسندگان  قرن نوزدهم نیز تنها معنای زندگی را «خدمت به بشریت» بیان کرده بود.

 کوین سی رابینز نیز در سال 2006  در کتابی که در زمینه انسان‌دوستی در دانشگاه ییل منتشر شد درقسمت «سنت­های انسان­‌دوستی در غرب» در صفحه 3 آن بیان می‌کند که سازمان‌های مدرن اگر به دقت بنگرند می‌توانند منشأ خود را در رد پای نیکوکاران به یک تعهد اخلاقی در قبال دیگران دنبال کنند. او اساس روابط انسانی و شکل‌گیری تمدن را توجه به نیازهای انسانی می‌داند.

اما واقعیت این است که سخاوت مانند نفس‌کشیدن است. البته اکثر مردم این کار را بدون خواندن رساله یا تحقیقی مشورتی انجام می‌دهند. اما آنچه معمولاً از آن غفلت می‌کنیم این است که حتی یک فرایند خودکار مانند تنفس هم برای اینکه عملکرد بهتر و تناسبی داشته باشد باید از تمرین ورزش یا مدیتیشن استفاده کند. سخاوت، به‌منزله یک عمل طبیعی و غریزی، موضوع مطالعه مفیدی است، به‌ویژه که بخش جدایی‌ناپذیری از شخصیت ما و نحوه ارتباط ما با یکدیگر است. اما همین موضوع که در ظاهر عملی طبیعی‌ست هم به انواع دانش نیاز دارد و با کمال تعجب می‌بینیم که ما در انجام امور بشردوستانه روی آنها تمرکز نمی‌کنیم. درست است که ما دانا هستیم و همیشه در بدنه‌های مختلف دانش شنا می‌کنیم اما دانستن جریان‌هایی مانند سخاوت، آنقدر برای ما طبیعی است که اصلاً فکر نمی‌کنیم چگونه می‌توانیم آن را متفاوت انجام دهیم.

ما همیشه درگیر بحث‌هایی درباره چگونگی و چرایی انجام فعالیت‌های بشردوستانه هستیم. بحث می کنیم، اطلاع می‌دهیم، مشورت می‌کنیم، تحقیق می‌کنیم و تجربیات خود را درباره روش‌هایی که به کار می‌گیریم و روش­هایی که فکر می­کنیم باید انجام شود به اشتراک می­گذاریم. اما با جدی‌تر­شدن و رسمی‌تر­شدن استدلال‌ها و توصیه‌هایمان نمی­دانیم دانش مربوط به این اقدام از کجا می‌آید؟ نمی­دانیم پایه­های مهم انسان‌دوستی چیست؟ یا اینکه این امر چه تأثیراتی می­تواند بر روابط افراد یک جامعه و در کل بر یک جامعه یا بر هوش مالی و تجاری و اعضای خانواده­مان بگذارد.

تأثیرات انسان­دوستی بر روابط انسانی

1. تقویت روابط اجتماعی: روابط انسانی به­منزله پلی در روابط اجتماعی عمل می­کند. تعاملات میان افراد را افزایش می­دهد و باعث ایجاد همدلی در جامعه می­شود.
2. افزایش احترام متقابل: آشناشدن با دیگران و شناحت تجربیات و نیازهای دیگران احترام آنها به یکدیگر را افزایش می­دهد و سبب ترویج ارتباطهای مثبت می­شود.
3. افزایش همبستگی اجتماعی: افزایش همبستگی اجتماعی احساس تعلق به جامعه را افزایش و به این امر به نوبه خود احساس مسئولیت را ارتقا می­دهد.

تأثیرات انسان­دوستی در جامعه

1. ترویج همدلی
2. افزایش همبستگی
3. ایجاد جهانی بهتر

نکته‌های مهمی که در ارتباطات انسانی مؤثر است و موجب نزدیک‌ترشدن افراد به هم و انسجام میان آنها می‌شود، نخست گوش­دادن فعال است و سپس به اشتراک‌گذاری تجربیات عمیق.

نقش انسان‌دوستی در تحقیق و توسعه

انسان‌دوستی درس­هایی در زمینه مدیریت پول و سازمان ارائه می­دهد، ارزش کار را تقویت می­کند و مهارت­های حرفه­ای مانند ارتباط و مسئولیت­پذیری را افزایش می­دهد.

به نمونه های زیر توجه کنید:

جان کننت مدیرعامل شرکت کمپبل سود انسان‌دوستی را به‌منزله استراتژی رشد می داند و می گوید انسان دوستی می‌تواند در کاهش ریسک کسب و کارها، ایجاد بازارهای جدید، درگیرکردن و جذب کارمندان، ساختن نام تجاری، کاهش هزینه ها، تکنولوژی پیشرفته و ارائه سود رقابتی کمک کند.

او می گوید طی یک دهه‌ای که به‌عنوان مدیر عامل این شرکت بودم چندین اقدام بشردوستانه انجام دادیم: 1. تصمیم گرفتیم تا سال 2020 رد پای تخریب محیط زیست مان را به نصف کاهش دهیم. 2. با انجمن قلب آمریکا برای  رژیم غذایی و ارتباط آن با سلامت قلب کار کردیم.3. برنامه ­ای بلندمدت ایجاد کردیم که مستقیم به مسئله چاقی در دوران کودکی و گرسنگی در جوامعی که شرکت مادر آنجا بود بپردازیم. و در نهایت آنچه شاهد بودیم جذب بیشتر کارکنان و عملکرد بهتر ما در بازار بود.

شرکت ودافون در سال 2003 نیز فرصتی پیدا کرد تا سرویس خدمات موبایل بانک در مناطق روستایی ارائه دهد که در نهایت به کسب و کاری پرسود برای ودافون تبدیل شد.

«چالش شهرهای هوشمندتر» شرکت آی بی ام نیز یک برنامه خیریه رقابتی است که کارمندان آن به شهرهایی در جهان برای رسیدگی به مسائل جامعه فرستاده می­شوند. این گروه­ها خدمات مشاوره یکچارچه می­ دهند و با استفاد از دانش و تخصص کسی و کار اصلی آی بی ام برای جمع­آوری و تجزیه و تحلیل داده های حساس ارائه ارائه حل­های و بهبود سیستم­های پیچیده مانند بهداشت عمومی و ایمنی عمومی استفاده می­کنند. بسیاری از کارمندان این شرکت در برنامه چالش شهرهای هوشمندتر گزارش دادند که این برنامه یکی از بهترین و راضی­کننده­ترین تجربه­های شغلی آنها بوده است.

نتیجه

 نمونه‌های فوق و بسیاری نمونه های دیگر که در اینجا مجالی برای برای پرداختن به آنها نیست یک چیز مهم را نشان می‌دهند و آن اینکه انسان‌دوستی راهی‌ست به سوی انسان‌بودن و از همه مهم‌تر ساختن زندگی‌مان.

1. https://www.123helpme.com/essay/Importance-Of-Philanthropy-Essay-

765125

2. https://www.zoomit.ir/business/312963-interview-The History of Nonprofit Organizations in Americawith-bill-gates/1378 Words  | 3

Pages

.3https://mag.kheir.ir/

4.www.kojaro.com/var/121303-calendar

5. https://www.degruyter.com/how-access-works

6. https://civilica.com/doc/809820/

7. McKinsey

McKinsey & Company یک شرکت مشاوره استراتژیک و مدیریت چند ملیتی آمریکایی است که خدمات حرفه‌ای را به شرکت‌ها، دولت‌ها و سایر سازمان‌ها ارائه می‌دهد. مک کینزی را در سال 1926 جیمز او. مک کینزی تأسیس کرد. این شرکت قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین مشاور مدیریت "MBB" است. ویکی پدیا