ضرورت رعایت موازین اخلاقی و علمی در ارزیابی مسائل و برنامه‌ها و پرهیز از تخریب موقعیت و جایگاه پژوهشگاه

پنجاهمین جلسه شورای پژوهشی پژوهشگاه هفدهم اردیبهشت ماه 1403 در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. تشریح دستاوردها و اهداف پژوهشگاه در دوره مدیریت فعلی؛ پرهیز از جناحی‌ و سیاسی کردن مسائل پژوهشگاه و رعایت موازین اخلاقی و علمی در ارزیابی برنامه‌های مختلف؛ تأکید بر ضرورت دقت‌نظر و حساسیت بیشتر پژوهشکده‌ها و گروه‌های پژوهشی در زمینه طرح‌نامه‌های مرتبط با برنامه‌های پژوهشی پیشنهادی اعضای هیأت علمی و بحث و تبادل نظر دربارۀ بیانیه مأموریت پژوهشگاه در برنامه راهبردی پژوهشگاه از بخش‌های مختلف این جلسه شورا بود.

دکتر نجفی: حضور دو وزیر هم‌زمان رویدادی بی‌سابقه در طول تاریخ پژوهشگاه است

در ابتدای جلسه دکتر موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه، پس از درود و صلوات بر پیامبر خاتم صلّ ا... علیه و آله و سلّم و اهل بیت معصوم علیهم السلام، با اشاره به برگزاری ویژه‌برنامه استاد فقید فلسفه و غرب‌شناس برجسته، دکتر کریم مجتهدی با عنوان «یک عمر معلم» که به‌مناسبت روز معلم در دهم اردیبهشت ماه با حضور دکتر محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دکتر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، گفت: ازجمله دستاوردهای این برنامه‌، بازگشت پژوهشگاه به عزت و جایگاه اصلی و واقعی خود است که این امر از مهم‌ترین اهداف مدیریت پژوهشگاه در دوره کنونی بوده است. انعکاس و توجه گسترده به این برنامه و پخش مستقیم آن از شبکه چهار سیما با حضور هم‌زمان دو وزیر یاد شده، رویدادی بی‌سابقه در طول تاریخ پژوهشگاه است که چنین اتفاقی پیش از این در پژوهشگاه مسبوق به سابقه نبوده است.

صحیح و منطقی نیست که با طرح مسائل سطحی و جناحی، شأن و موقعیت پژوهشگاه را تخریب کرد

دکتر نجفی با تأکید بر اینکه فارغ از گرایش‌های سیاسی و جناحی، سیاست و هدف مدیریت کنونی پژوهشگاه اعتلای جایگاه پژوهشگاه در میان مؤسسات و مراکز علمی و دانشگاهی بوده است ادامه داد: چنین هدفی با استفاده از ظرفیت‌های موجود پژوهشگاه و با همکاری همه همکاران پژوهشگاه حاصل خواهد شد. برگزاری ویژه‌برنامه استاد مجتهدی فارغ از هرگونه جریان سیاسی، جناحی، گرایش و سلیقه‌ای، یک برنامه ملی و دستاوردی مهم برای پژوهشگاه بود و صحیح و منطقی نیست که با طرح مسائل سطحی و جناحی، این برنامه و شأن و موقعیت پژوهشگاه را تخریب کرد. رئیس پژوهشگاه افزود: از زمان تصدی مسئولیت پژوهشگاه به هیچ یک از اعضای پژوهشگاه به‌دلیل گرایش‌های سیاسی و جناحی یا هر دلیل دیگری بی‌احترامی نشده است، اما همه اعضای پژوهشگاه باید توجه داشته باشند که پژوهشگاه سنگر و سپری برای تخریب نظام نبوده و نخواهد بود. پژوهشگاه یک مرکز علمی و فرهنگی است و اجازه این داده نخواهد شد که عده‌ای آن را وارد جریان‌ها و بازی‌های سیاسی خود کنند.

تشریح  بخشی از اقدامات صورت گرفته در دوره مدیریت جدید پژوهشگاه

دکتر نجفی در ادامه با اشاره به ایجاد انضباط مالی در پژوهشگاه ادامه داد: پژوهشگاه دارای بدهی‌های متعددی در حوزه انتشارات، معوقات حق‌التدریس و حق‌الزحمه راهنمایی و مشاوره رساله‌های دکتری، هزینه‌های نشریات و... بود که در دوره جدید، با ساماندهی برنامه‌های مختلف و تلاش برای افزایش بودجه پژوهشگاه، امروز شاهد  آن هستیم که علاوه بر پرداخت و تسویه بدهی‌های گذشته که بالغ بر 14 میلیارد تومان می‌شد، در پرداخت‌های مختلف تا حد امکان و به حسب مورد، تأخیری صورت نمی‌گیرد. وی متذکر شد: علاوه بر اینها، با توجه به فرسودگی ساختمان‌ها و تجهیزات و امکانات پژوهشگاه به‌دلیل استفاده طی سالیان متوالی، مدیریت پژوهشگاه از فعالیت‌های عمرانی و تجهیز و تعمیر ساختمان‌ها و فراهم آوردن امکانات لازم برای همکاران پژوهشگاه نیز غافل نبوده است. تعمیر و تجهیز سالن‌های سخنرانی و ایجاد سالن‌های جدید در ساختمان مرکزی پژوهشگاه؛ نصب پنجره‌های دوجداره برای اتاق‌های ساختمان مرکزی پژوهشگاه؛ تعمیر و خریداری سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی برای ساختمان‌های پژوهشگاه؛ راه‌اندازی کتابخانه‌های تخصصی؛ حفظ ساختمان‌های پژوهشگاه همچون ساختمان دانشنامه‌نگاری باوجود معارض‌های ذی‌نفوذ؛ اعاده املاک و اموال پژوهشگاه همچون بازپس‌گرفتن ساختمان قلهک و... از مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در این مدت بوده است.

تأکید بر تلاش در مسیر اعتلاء و پیشرفت هرچه بیشتر جایگاه و منزلت پژوهشگاه

رئیس پژوهشگاه با تشریح بخش دیگری از فعالیت‌های صورت گرفته برای ایجاد آرامش و ایجاد انگیزه برای فعالیت‌های مختلف علمی و آموزشی اعضای هیأت علمی همچون تدوین و به‌روزرسانی شیوه‌نامه پژوهشی (که منجر به متنوع‌سازی فعالیت‌های  مختلف پژوهشی شد) و آیین‌نامه ارتقاء مرتبه اعضای هیأت علمی و تسهیل فرایندهای مرتبط با ترفیع و گرنت گفت: در دوره جدید تلاش شد تا از تمام سلائق و جریان‌های سیاسی در انتصاب‌ها و پست‌های علمی و اجرایی بهره گرفته شود تا هیچ‌ تأخیر و شائبه‌ای در مسیر فعالیت‌های علمی و اداری اعضای پژوهشگاه شکل نگیرد و با فضای آرام و امنیت ایجاد شده، همکاران به برنامه‌های علمی و پژوهشی خود متمرکز باشند. بهره‌گیری از مشورت و خرد جمعی و دریافت نظر و پیشنهادهای همه اعضای پژوهشگاه در تدوین برنامه‌ها و اولویت‌های پژوهشی نمونه دیگری از سیاست‌های مدیریت جدید مبتنی بر شفافیت و پرهیز از جناح‌بندی‌های سیاسی و تعلقات حزبی بوده است. تدوین و اجرای پروژه‌های ملی همچون استعمارشناسی، ایجاد و راه‌اندازی حلقه‌های مطالعاتی و... به‌منظور بهره‌گیری اعضای هیأت علمی از مزایای آن در کنار مباحث علمی و اندیشه‌ای، از دیگر اقداماتی بوده است که همگی به‌منظور ایجاد فضایی آرام، پر نشاط، خالی از حب و بغض‌‌های سیاسی و جناحی برای نیل به اهداف علمی و پژوهشی اعضای پژوهشگاه صورت گرفته است تا منجر به اعتلاء و بازگرداندن جایگاه واقعی پژوهشگاه به آن شود، اما متأسفانه شاهد آن هستیم که برخی تلاش دارند با سیاه‌نمایی و تخریب این دستاوردها و جایگاه پژوهشگاه صرفاً به اغراض سیاسی و جناحی خود دل‌خوش باشند و با طرح مسائل نادرست و مخالف سیاست‌ها و برنامه‌های کشور و پژوهشگاه، محیط را ناآرام و اعضاء را ناراضی جلوه دهند.

دکتر نجفی اظهار امیدواری کرد با حفظ شأن پژوهشگاه و رعایت احترام آن توسط اعضاء به‌عنوان متولیان این مؤسسه، پژوهشگاه بتواند با بهره‌گیری از فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی که مسئولان کشور و نظام برای آن فراهم کرده‌اند و با همکاری و هم‌فکری و مسئولیت‌پذیری اعضای آن، در مسیر ارتقاء و اعتلای جایگاه خود حرکت کرده و به جایگاه اصلی خود بازگردد.

تأکید اعضای شورای پژوهشی بر پرهیز از تخریب جایگاه پژوهشگاه به دلیل اختلاف سلایق سیاسی و جناحی

در پایان این بخش از جلسه، اعضای شورا ضمن قدردانی از برنامه‌ها و فعالیت‌های صورت‌گرفته در پژوهشگاه و به‌طور خاص ویژه‌برنامه استاد فقید، دکتر کریم مجتهدی، افتتاح کتابخانه فلسفه به یاد و نام ایشان را میراث ماندگاری برای پژوهشگاه، نسل‌های بعدی و عموم علاقه‌مندان برشمردند که همواره به نیکی از آن یاد خواهد شد و اظهار امیدواری کردند اعضای پژوهشگاه با رعایت موازین اخلاقی و علمی، از تخریب جایگاه پژوهشگاه به‌دلیل اختلاف سلایق و تفکرات سیاسی و جناحی پرهیز کنند.

اعضای شورا همچنین ضمن قدردانی از مدیریت پژوهشگاه در زمینه راه‌اندازی کتابخانه‌های تخصصی به‌منظور تسهیل بهره‌گیری اعضای هیأت علمی، دانشجویان و علاقه‌مندان از کتاب‌های آنها، به بحث و تبادل نظر درباره گسترش هرچه بیشتر این کتابخانه‌ها و امکانات و تجهیزات لازم در این ارتباط پرداختند.

دکتر فوزی: ضرورت دارد پژوهشکده‌ها و گروه‌های پژوهشی در زمینه طرح‌نامه‌های مرتبط با برنامه‌های پژوهشی پیشنهادی اعضای هیأت علمی دقت نظر و حساسیت بیشتری داشته باشند

سپس دکتر یحیی فوزی، معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه با اشاره به مسئولیت پژوهشکده‌ها و گروه‌های پژوهشی در زمینه برنامه‌های پژوهشی پیشنهادی اعضای هیأت علمی خود تأکید کرد و گفت: از آنجاکه مطابق با شیوه‌نامه پژوهشی جدید، مسئولیت کامل برنامه‌های پژوهشی انفرادی نوع الف بر عهده پژوهشکده‌ها و گروه‌های پژوهشی است، لازم است با فعال‌تر شدن آنها، دقت و حساسیت لازم در تدوین و ارائه طرح‌نامه‌های پیشنهادی توسط مسئولان و مدیران و مسئولان گروه‌ها و پژوهشکده‌ها انجام شود تا مراحل بعدی مرتبط با تنفیذ و تصویب آنها دچار تأخیر نشودد.

تصویب برنامه‌های پژوهشی پیشنهادی اعضای هیأت علمی پژوهشگاه

در ادامه جلسه، عنوان و مجری برنامه‌ پژوهشی انفرادی (نوع الف) پیشنهادی عضو هیأت علمی پژوهشکده‌ مطالعات سیاسی و روابط بین‌الملل و حقوق توسط دکتر معین‌زاده قرائت شد و با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، برنامه به تصویب و تنفیذ اعضای شورا رسید.

بررسی بیانیه مأموریت برنامه راهبردی پژوهشگاه

در بخش پایانی جلسه شورا و در ادامه مباحث جلسه گذشته در زمینه تدوین سند راهبردی پژوهشگاه، دکتر مسعود رضایی، مدیر نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت پژوهشگاه، به طرح پیشنهادهای دریافتی در زمینه بیانیه مأموریت در برنامه راهبردی چهارساله آتی پژوهشگاه پرداخت. دکتر رضایی ابتدا به مکاتبه صورت گرفته در این زمینه و دریافت پیشنهادهای مختلف اعضای شورا اشاره و سپس بیانیه برنامه راهبردی پیشین و پیشنهادهای جدید را قرائت کرد.

سپس اعضای شورا به تبادل نظر و گفت‌وگو درباره بیانیه مأموریت پژوهشگاه پرداختند و با توجه به نکات اصلاحی پیشنهادی همچون تأکید بر تمایز مأموریت پژوهشگاه از سایر نهادها و مراکز پژوهشی مشابه؛ ضرورت توجه به ماهیت پژوهش و علم جدید؛ توجه به جایگاه مخاطبان و بهره‌برداران و... مقرر شد موضوع در جلسه بعدی شورا با ارائه پیشنهادهای دیگر مورد بحث و بررسی بیشتر قرار گیرد.