گزارش نشست «مهارت‌افزایی و ارتباط با بازارهای اقتصادی علوم انسانی»

مرکز نوآوری و توسعه فناوری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با همکاری خانه خلاق و نوآوری علوم انسانی و فرهنگ، براساس برنامه راهبردی خود، سلسله نشست‌های اقتصاد دانش بنیانِ علوم انسانی را طراحی و اجرا می‌کند.
نخستین جلسه از این سلسله نشست‌ها با عنوان: «مهارت افزایی و ارتباط با بازارهای اقتصادی علوم انسانی؛ ارائه راهکارهای موردی رشته زبان و ادبیات فارسی» با سخنرانی دکتر مجید هوشنگی (عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهراء) و به دبیری دکتر زهرا حیاتی (دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، 22 آذرماه 402 در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر زهرا حیاتی با اشاره به فعالیت‌های پیشین پژوهشگاه در پیشتازی کاربردی‌سازی علوم انسانی گفت: با کاهش بودجه‏های پژوهشی دانشگاه‏ها و به سبب توجه سیاست‌مداران و برنامه‏ریزان به شکاف میان تحقیقات دانشگاهی و مسئله‏ها و دغدغه‏های آحاد جامعه، توجه به موضوع کاربردی‌سازی از سال‌های نخستین دهه نود در غرب دنبال شد و در جامعه ما نیز بیش از یک دهه است که این موضوع در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها مطرح شده است. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، به‌منظور گفتمان‏سازی و ترویجی‌سازی این ایده، از سال 1397 با راه‌اندازی پژوهشکده‌ای با عنوان «کاربردی‌سازی علوم انسانی و اجتماعی» فعالیت‌های خود را در این زمینه آغاز کرد و برای نخستین بار کتاب «درآمدی بر کاربردی سازی علوم انسانی در ایران؛ مجموعه نشست‌ها و گفت‌وگوها» را منتشر کرد. به‌تدریج و در پی تحولات ساختاری ابلاغ شده از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مفهوم کارآمدیِ علوم انسانی با مفاهیمی همچون اقتصاد دانش‌بنیان علوم انسانی، یا نوآوری و فناوری در علوم انسانی گره خورد و «مرکز نوآوری و توسعه فناوری» در پژوهشگاه راه‌اندازی شد. یکی از فعالیت‌های این مرکز، طراحی سلسله نشست‌هایی با عنوان اقتصاد دانش‌بنیان علوم انسانی است و نشست حاضر، با عنوان مهارت‌افزایی و ارتباط با بازارهای اقتصادی علوم انسانی؛ ارائه راهکارهای موردی رشته زبان و ادبیات فارسی، نخستین گفت‌وگو در این زمینه است. گفتنی است مجموعه نشست‌ها و گفت‌وگوهای اقتصاد دانش‌بنیان علوم انسانی تا پایان سال1403 منتشر خواهد شد.
 شناخت گلوگاه‌های بحران و آفت‌شناسی رکود شغلی دانشجویان
دکتر مجید هوشنگی، سخنران این نشست در ابتدا توضیح داد که در فرصت مطالعاتی جامعه و صنعت استادان دانشگاه، طرح مشترکی بین دانشگاه الزهراء و یک بخش خصوصی طی شش ماه انجام شد که این گفت‌وگو دستاورد آن طرح است. در طرح پژوهشی مذکور، نخست به شناخت گلوگاه‌های بحران و آفت‌شناسی رکود شغلی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی پرداخته شده است و به باور این پژوهش، «نقاط اثرگذار در طرح‌واره‌های این رشته»، «داده‌های متنی» و همچنین «عدم فعالیت استادان رشته زبان و ادبیات فارسی در بازارهای مالی»، می‌تواند از مهم‌ترین عوامل این ناکامی‌ها در ارتباط با بازارهای مالی شناخته شود. در بخش دوم طرح، «راهکارهای عملیاتی درآمدزایی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی» از مسیری غیر از آموزش بررسی و در سرفصل‌های عملیاتی نشر، گردشگری، فضای مجازی، تولید محتوا، نمایش و... دسته‌بندی و نمونه‌شناسی شده است.
 
در ادامه، نمونه‌های عملیاتی و سوژه‌های موفق از میان دانشجویانِ دکتر هوشنگی که در هر یک از این حوزه‌ها زیر نظر ایشان فعالیت داشته و به استقلال مالی رسیده‌اند، به بیان گزارشی از نحوه عملکرد و روند مهارت‌افزایی و دلایل موفقیت خود پرداختند.  
 
در پایان جلسه، پرسش و پاسخ‌هایی در خصوص ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل رشته‌های علوم انسانی و هنر، در جذب سرمایه و ارتباط با بازار طرح و تجربیات مشترک با محوریت کاربردی‌سازی علوم انسانی بررسی و بحث شد./ پایان