گزارش نشست «مطالبات اجتماعی زنان پس از مشروطه؛ تأملی بر نشریه عالم بانوان»
سخنرانی دکتر سمیه‌سادات شفیعی با عنوان «مطالبات اجتماعی زنان پس از مشروطه؛ تأملی بر نشریه عالم بانوان»، دهم تیرماه 402، در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
دکتر شفیعی، مدیر گروه جامعه‌شناسی تاریخی در ابتدا ضمن خیر مقدم به حضار برخط(آنلاین)، این جلسه را آغاز سلسله سخنرانی‌هایی دانست که با همکاری گروه جامعه‌شناسی تاریخی نظری و ادیان پژوهشکده مطالعات اجتماعی با همکاری گروه مطالعات زنان انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار خواهد شد که بیشتر به موضوع زنان و جنسیت در دوران معاصر با نگاه تاریخ اجتماعی خواهد پرداخت.
وی گفت: در نخستین جلسه، نشریۀ نامه بانوان به‌عنوان یکی از اولین نشریات زنان معرفی شد که با انتشار مداوم 13 شماره از تیرماه 1299 توانست پیکره‌ای منسجم از متون مرتبط با وضعیت زنان و مطالباتشان را به ثبت برساند. هرچند انتشار نشریه پس از آن متوقف شد اما، تمرکز بر شماره‌های موجود به جهت قلت منابع مطالعاتی از یکسو و انسجام و تسلسل مباحث انتشار یافته، مغتنم شمرده می‌شود و قابل بررسی است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: تلاش شهناز آزاد در اوج جوانی برای بیان صدای زنان قابل تقدیر است و نامه بانوان در مقایسه با سایر نشریات زنان در این دوره از وجاهت کافی و وافی جهت بررسی روشمند برخوردار است.
دکتر شفیعی موضع این نشریه را در قبال وضعیت فرودستانه زنان در قالب گریز به عباراتی از نشریه ارائه و راه برون‌رفت آن را از منظر نشریه علم‌آموزی دانست و گفت: آنچنان‌که از مطالب مندرج در نشریه برمی‌آید علم‌آموزی تنها منوط به آموزش سواد نبوده، بلکه با نگاهی وسیع‌تر شامل کسب هنر، مهارت و صنعت نیز بوده است. شفیعی با ارجاع به گزیده‌های متن در بخش اصلی سخنرانی خود کوشید تا از ادله‌های مختلف نشریه برای دفاع از ضرورت علم‌آموزی به‌عنوان کلید اصلی برون‌رفت از وضعیت حقارت‌بار زنان سخن گوید. از نظر او نشریه پنج نوع ادله در این زمینه به‌کار برده است و به‌عبارتی از پنج سوژه برای اثبات لزوم علم‌آموزی زنان احتجاج کرده است:
اول، به مبانی دین و سنت پیامبر اسلام(ص)
دوم، به مباحث زیست‌شناسی و همسانی ظرفیت‌های استعدادی زنان و مردان
سوم تمسک به نقش مادری زنان و ضرورت تجهیز آنان برای انجام رسالت تربیت فرزندان
چهارم، امرار معاش زنان سرپرست خانوار
پنجم، گام برداشتن در مسیر زدودن خرافات و پرهیز از آنها
دکتر شفیعی در خاتمه سخنانش شرح داد: این پویش نشریه نشان می‌دهد در وهله اول، این نشریه نیز مانند سایر جریان‌های روشنفکرانۀ مطبوعاتی در گفتمان وطن به‌مثابه مادر گام برداشته و نقش زنان را در ارتباط با پروژه ترقی و مدرن شدن ایران تعریف می‌کند.
دوم، هویت دینی زنان پیشرو و به اصطلاح فمینیسم آن زمانه را مشخص می‌سازد و نیز بارز بودن نامه بانوان در توجه داشتن و پرداختن به موضوعاتی چون وضعیت زنان سرپرست خانوار و نیز آسیب‌های اجتماعی زمانه از جمله فحشا و خرافه‌پرستی را نشان می‌دهد./پایان
نظر شما :