تشکیل «باشگاه دانش‌آموزی علوم انسانی» برای ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان رشته‌‌های علوم انسانی

سی و دومین جلسه شورای پژوهشی پژوهشگاه روز دوشنبه اول اسفند ‌ماه 1401 در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. در این جلسه ضمن ادامه تبادل نظر اعضای شورا درباره اولویت‌های پژوهشی پژوهشگاه، برخی دیگر از طرح‌های ترجمه‌ای و تألیفی پیشنهادی اعضای هیأت علمی پژوهشگاه ذیل طرح کلان ملی «استعمارشناسی در ایران» به تصویب رسید.

دکتر نجفی: امیدواریم شاهد بهبود وضعیت منابع مالی پژوهشگاه در سال آتی باشیم

در ابتدای جلسه دکتر موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه، پس از درود و صلوات بر پیامبر خاتم صلّ ا... علیه و آله و سلّم و اهل بیت علیهم السّلام، ضمن اعلام افزایش و صدور احکام کارگزینی مرتبط با جهش علمی اعضای هیأت علمی پژوهشگاه گفت: به رغم مشکلات و تنگناهای مختلف مالی که پژوهشگاه با آن مواجه است، با پیگیری و تلاش‌هایی که صورت گرفت ضریب افزایش جهش علمی در احکام اعضای هیأت علمی اعمال شد. دکتر نجفی اظهار امیدواری کرد با تلاش صورت گرفته در جهت افزایش بودجه برای سال 1402 و بهبود وضعیت مالی پژوهشگاه، مدیریت پژوهشگاه بتواند علاوه بر بازپرداخت بدهی‌های گذشته، شرایط معیشتی و اقتصادی مناسب و در خور شأن اعضای مختلف پژوهشگاه را فراهم کند. وی بر اهمیت تلاش حداکثری اعضای پژوهشگاه در پرداختن و توجه به حوزه‌‌های مختلف مرتبط با مسائل کشور و جامعه به عنوان یکی از مأموریت‌های اصلی پژوهشگاه تأکید کرد.

دکتر قنبرلو: بنابر مصوبه شورا، ضریب افزایش جهش علمی در احکام اعضای هیأت علمی اعمال شد

 سپس دکتر عبدا... قنبرلو، معاون اداری، مالی و مدیریت منابع پژوهشگاه در تشریح وضعیت منابع مالی پژوهشگاه و صدور احکام افزایش جهش اعضای هیأت علمی پژوهشگاه گفت: پس از بررسی‌هایی که در جلسات پیشین شورا درخصوص اجرایی ساختن ضریب افزایش جهش علمی در احکام اعضای هیأت علمی صورت گرفت، مطابق با مصوبه شورا، تغییرات لازم از سوی واحد کارگزینی و مدیریت مالی پژوهشگاه در احکام صورت گرفت. دکتر قنبرلو تأکید کرد: پس از مشخص شدن وضعیت تخصیص اعتبار ماهانه پژوهشگاه، امکان پرداخت معوقات با مذاکرات صورت گرفته توسط رئیس پژوهشگاه فراهم شد. وی اظهار امیدواری کرد با تلاش‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته، بتوان با تأمین منابع لازم نسبت به پرداخت معوقات گذشته و نیز افزایش مناسب حقوق در سال آتی اقدام لازم را صورت داد تا با کاستن از بخشی از مشکلات مختلف اعضای مختلف علمی و غیرعلمی، شاهد فضای پرنشاط‌تری در پژوهشگاه باشیم.

تصویب برنامه‌های پژوهشی پیشنهادی مرتبط با طرح کلان ملی «استعمارشناسی در ایران»

در ادامه جلسه شورا عناوین و مجریان برنامه‌های پژوهشی پیشنهادی اعضای هیأت علمی پژوهشگاه ذیل طرح کلان ملی «استعمارشناسی در ایران» که شامل سه برنامه پژوهشی تألیفی و دو برنامه پژوهشی ترجمه‌ای پیشنهادی از سوی اعضای هیأت علمی پژوهشکده دانشنامه‌نگاری بود، پس از ارائه توضیح مختصری از سوی رئیس پژوهشکده، به تصویب اعضای شورا رسید.

در این بخش از جلسه شورا، دکتر نجفی ضمن قدردانی از مشارکت اعضای پژوهشگاه در این طرح کلان، این طرح را یکی از امتیازات و ویژگی‌های پژوهشگاه برشمرد که توانسته است در بهبود و ارتقاء جایگاه پژوهشگاه در میان مؤسسات و نهادهای آموزشی و پژوهشی نقش مؤثری داشته باشد. وی با بیان استقبال سایر نهادها و مراکز مختلف علمی و غیر علمی همچون وزارت امور خارجه و... برای مشارکت در این طرح، اظهار امیدواری کرد با توجه به منحصر به فرد بودن این طرح و فقدان مطالعات در این زمینه، با انتشار دستاوردهای مرتبط با آن پژوهشگاه بتواند نقشی مؤثر در تحقق اهداف و مأموریت‌های خود در چارچوب انتظارات مسئولان و مدیران کشور ایفاء کند.

گزارش دکتر فتح‌الهی از برگزاری همایش «نظم جدید بین‌الملل، بحران اوکراین و جایگاه جمهوری اسلامی ایران»

سپس دکتر محمدعلی فتح‌الهی، رئیس پژوهشکده مطالعات سیاسی، بین‌المللی و حقوقی گزارشی از فرایندهای برگزاری همایش «نظم جدید بین‌الملل، بحران اوکراین و جایگاه جمهوری اسلامی ایران» ارائه کرد و گفت: مطابق برنامه‌ریزی صورت گرفته این همایش روز دوشنبه 15 اسفندماه در سالن تمدن ساختمان مرکزی پژوهشگاه با حضور مهمانان ویژه و سخنرانان مختلف در بخش‌ها و پنل‌های مختلف برگزار خواهد شد. دکتر فتح‌الهی متذکر شد: بحران اوکراین منجر به برآمدن و شکل‌گیری نظمی نو در میان قدرت‌های مختلف در عرصه بین‌الملل شده است و همین امر نشان از اهمیت حضور سخت‌افزاری و نرم‌افزاری کشورهای مختلف ازجمله جمهوری اسلامی به‌منظور تأمین منافع و امنیت کشور دارد.

رئیس پژوهشکده مطالعات سیاسی، بین‌المللی و حقوقی ادامه داد: در پنل‌های مختلف این همایش به نقش و جایگاه جمهوری اسلامی در نظم نوین جهانی، مباحث نظری نظم جهانی و... مورد بحث و بررسی سخنرانان مختلف این همایش از دانشگاه‌ها و مراکز و نهادهای پژوهشی و علمی کشور قرار خواهد گرفت. وی یکی از مسائل محوری این همایش را پرداختن به اتخاذ موضع استراتژیک و راهبردی کشور در عرصه بین‌الملل و مواجهه با قدرت‌های جهان برشمرد که با اتخاذ سیاست نه شرقی نه غربی بر حفظ استقلال کشور در مواجهه با قدرت‌های جهان کوشیده است نقشی مؤثر در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی در جهت تأمین منافع کشور به صورت‌های مختلف اقدام نماید. وی متذکر شد: پرداختن به ماهیت و منظور از شرق و غرب در سیاست جمهوری اسلامی از ابعاد مختلف حائز اهمیت است و در این زمینه ضروری است توجه شود که امروزه منظور از شرق و غرب، صرفاً ماهیت جغرافیایی و... ندارد بلکه نشانگر رفتار و کنش‌‌گری‌های مختلف کشورها در عرصه بین‌الملل در مواجهه با مسائل مختلف است و باید تحلیل‌های جدیدتری از این بحث ارائه شود.

دکتر فتح‌الهی در خاتمه سخنان خود با اشاره به برگزاری 12 پیش‌نشست این همایش گفت: با توجه به اهمیت موضوع، به نظر می‌‌رسد ضرورت دارد برنامه‌ریزی برای برگزاری نشست‌هایی پس از همایش نیز صورت گیرد تا دستاوردهای حاصل از مباحث، در اختیار نهادهای ذی‌ربط در کشور قرار گیرد تا با اتخاذ موضع مناسب، کنشگری فعال در عرصه بین‌الملل و مواجهه با چالش‌های حاصل از این بحران داشته باشند.

گزارش دکتر شهابی از برگزاری همایش «آموزش تفکرمحور، زمینه‌ساز تمدن نوین اسلامی»

در ادامه جلسه دکتر روح‌ا... شهابی، رئیس پژوهشکده اخلاق و تربیت با بیان برگزاری همایش ملی «آموزش تفکرمحور، زمینه‌ساز تمدن نوین اسلامی» در 10 اسفندماه در پژوهشگاه گفت: تاکنون هفت پیش نشست برای این همایش با مشارکت دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی مختلف ازجمله دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه مازندران، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی برگزار شده است که در آنها بیش از 31 سخنران دیدگاه‌ها و نظرات خود را در این زمینه ارائه کرده‌اند. دکتر شهابی ادامه داد: در پنل‌های مختلف این همایش 15 سخنران همراه با سه سخنرانی دانشجویی علاوه بر سخنرانان افتتاحیه به بیان مسائل و ابعاد مختلف موضوع همایش خواهند پرداخت. وی اظهار امیدواری کرد با توجه به ارتباط مداوم اعضای این پژوهشکده به‌ویژه اعضای گروه فبک با معلمان و دانش‌آموزان مدارس مختلف شهرهای مختلف کشور و برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی و تدریس برای دانش‌آموزان، پژوهشگاه بتواند از این طریق نقش مؤثری در هدایت و ارتقاء مباحث آموزشی در زمینه تفکرمحوری به جای حافظه‌محوری ایفاء کند.

در این زمینه، اعضای شورای پژوهشی با اشاره به اهمیت پرداختن به موضوع تفکرمحوری در رویکردهای آموزشی به‌ویژه برای دانش‌آموزان، بر اهمیت برقراری ارتباط مؤثر با مسئولان آموزش و پرورش و دعوت از دانش‌آموزان برای بازدید از پژوهشگاه و آشنایی با فعالیت‌های مختلف در عرصه علوم انسانی به عنوان یکی از وجوه مختلف ترویجی‌سازی علم تأکید کردند.

برنامه‌ریزی مرکز نوآوری پژوهشگاه برای تشکیل «باشگاه دانش‌آموزی علوم انسانی»

در این زمینه دکتر زهرا حیاتی، مدیر مرکز نوآوری و توسعه فناوری پژوهشگاه متذکر شد: این مرکز ضمن تعامل و برقراری ارتباط با مدیران مدارس دولتی و غیردولتی آموزش و پرورش، برنامه‌‌ریزی لازم برای تشکیل «باشگاه دانش‌آموزی علوم انسانی» را در دستور کار دارد. دکتر حیاتی اظهار امیدواری کرد با حمایت مدیریت و مسئولان پژوهشگاه، بتوان با بهره‌مندی از ظرفیت‌های پژوهشکده‌ها و مراکز مختلف پژوهشگاه به‌ویژه شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی ارتباط مؤثرتر و عمیق‌تری با متولیان آموزش و پرورش، مدیران مدارس، دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها برقرار گردد.

ادامه بررسی اولویت‌های پژوهشی پژوهشگاه

در بخش پایانی جلسۀ شورا و در ادامۀ مباحث صورت گرفته در جلسات پیشین دربارۀ اولویت‌های پژوهشی پژوهشگاه، اولویت‌های احصاء شده ذیل محورهای موضوعی چهارگانه شامل ایران‌پژوهی، اسلام‌پژوهی، غرب‌پژوهی و میان‌رشته‌ای توسط دکتر مهدی معین‌زاده، مدیر پژوهشی قرائت شد. مطابق با دیدگاه‌های اعضای شورا، اولویت‌هایی نظیر هویت ایرانی؛ سیر تحول دانش در ایران؛ مسائل اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی در ایران؛ ابعاد و مسائل ارتباطات در ایران (با تأکید بر فضای مجازی)؛ استعمارشناسی ایرانی؛ فرهنگ و تمدن در ایران؛ ایران جغرافیائی، فرهنگی و سیاسی ذیل محور ایران‌پژوهی، اولویت‌هایی همچون تمدن نوین ایرانی ـ اسلامی؛ خدمات متقابل اسلام و ایران؛ بررسی و بازخوانی تراث تمدن اسلامی؛ فلسفه و نظام حکمرانی در ایران و اسلام؛ فرهنگ، اخلاق و تعلیم و تربیت؛ قرآن‌پژوهی؛ امام‌شناسی؛ مطالعات منطقه‌ای و جنبش‌های فکری سیاسی جهان اسلام ذیل محور اسلام‌پژوهی؛ اولویت‌هایی همانند تاریخ، روش‌شناسی و فلسفه علم و فناوری؛ مطالعات غرب‌شناسی ایرانی؛ نقد شرق‌شناسی؛ تبارشناسی علوم انسانی در محور غرب‌پژوهی، و اولویت‌هایی ازجمله آینده‌پژوهی؛ نسبت و ارتباط اسلام، ایران و غرب؛ نظریه‌پردازی؛ تحول در علوم انسانی؛ مناسبات علوم انسانی و سیره‌پژوهی؛ تحول در علوم انسانی و نسبت آن با رشته‌های دانشگاهی؛ تحولات نظام بین‌الملل و مطالعات آسیایی ذیل محور میان‌رشته‌ای از اولویت‌هایی بودند که مطابق نظر اعضای شورا ذیل محورهای موضوعی چهارگانه احصاء شدند.

براساس مباحث مطرح شده و به منظور اصلاح و احصاء اولویت‌های پژوهشی، مقرر شد موضوع احصاء اولویت‌های پژوهشی ذیل محورهای چهارگانه مطالعات ایران، مطالعات اسلام، مطالعات جهان و مطالعات میان‌رشته‌ای در جلسه آتی شورا ادامه یابد.