گزارش دومین پیش‌نشست «همایش بین‌المللی نظم جدید بین‌الملل، بحران اوکراین و جایگاه جمهوری اسلامی ایران»
دومین پیش‌نشست «همایش بین‌المللی نظم جدید بین‌الملل، بحران اوکراین و جایگاه جمهوری اسلامی ایران» با عنوان «روسیه و نظم بین‌المللی در پیامد جنگ اوکراین»، 13 شهریورماه 1401 با سخنرانی دکتر جهانگیر کرمی و دکتر محمود شوری برگزار شد.
به‌گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در این نشست بعد از اعلام خیرمقدم دکتر محمدعلی فتح الهی (رئیس پژوهشکده مطالعات سیاسی، روابط بین‌الملل و حقوق) و بیان مقدمه‌ای از سوی مدیر نشست، دکتر علی‌اکبر اسدی (عضو هیأت علمی گروه مطالعات منطقه‌ای)، دکتر جهانگیر کرمی (دانشیار گروه مطالعات روسیه در دانشگاه تهران) و دکتر محمود شوری (از صاحبنظران و کارشناسان ارشد حوزه روسیه و معاون پژوهشی مؤسسه ایراس) به ایراد سخنرانی پرداختند.
دکتر کرمی به‌عنوان سخنران اول نشست، ضمن تبیین اهداف و نگرش روسیه در خصوص جنگ اوکراین به ارائه تعریفی از نظام بین‌الملل و تشریح شرایط گذار آن در دوره قبل از جنگ پرداخت. بخش دیگر سخنان استاد دانشگاه تهران به تبیین اثرات و پیامدهای جنگ اوکراین برای نظام بین‌الملل مربوط بود که در آن به موارد مهمی اشاره شد که ازجمله عبارت بودند از: رقابتی‌تر شدن جنگ قدرتهای بزرگ؛ نظامی‌تر شدن بازی‌های بین‌المللی؛ تکثر بحران‌ها در عرصه بین‌المللی؛ پساغربی شدن مسائل بین‌الملل؛ اجبار روسیه به شرقی‌شدن در عرصه بین‌المللی و ورود صریح‌تر چین به رقابت با غرب در عرصه جهانی.
دکتر کرمی در بخش پایانی صحبت‌های خود به تشریح جایگاه و رویکرد روسیه در شرایط جدید بین‌المللی پس از جنگ اوکراین پرداخت و گفت: روسیه در طول دو دهه آینده همچنان یکی از سه قدرت اصلی بین‌المللی باقی خواهد ماند و ضمن تأکید بر اصول وستفالیایی نظم بین‌المللی، به تشکیل ائتلاف با قدرتهای شرقی متمایل خواهد بود. همچنین مسکو ضمن حفظ هژمونی در محیط منطقه‌ای، خواستار تداوم موازنه در عرصه بین‌المللی است. با این حال نظر به ابهامات جدی در مورد آینده نظام بین‌الملل، ظرفیت‌ها و ضعف‌های روسیه در هر گونه نقش‌آفرینی این کشور در عرصه بین‌المللی نقشی مهم و اساسی خواهد داشت.
در بخش دیگری از نشست دکتر شوری به تبیین ارتباط و اثرات جنگ اوکراین برای نظم بین‌المللی پرداخت و به سه دیدگاه کلان در این خصوص اشاره کرد.
وی شرح دا: در دیدگاه نخست، جنگ اوکراین مانند بحران سال 2008 به عنوان بحرانی با اثرگذاری مقطعی تلقی می‌شود که بعد از سطحی از اعمال فشار غرب بر مسکو در نهایت به بازسازی روابط بین روسیه و غرب منجر خواهد شد. در دیدگاه دوم جنگ اوکراین به‌عنوان نقطه آغازی برای نظم جدید بین‌المللی تلقی شده که به معنی پایان نظم لیبرال غربی خواهد بود. در دیدگاه سوم که مورد تأکید معاون پژوهشی مؤسسه ایراس قرار داشت جنگ اوکراین به عنوان آغازی برای دوره‌ای آشوب‌ناک در نظم بین‌المللی است که به معنی تضعیف نظم لیبرال پیشین و فقدان نظمی جدید است که عناصر و چالش‌های خاص خود را داشته و احتمالاً برای چندین دهه ادامه خواهد داشت.
به باور دکتر شوری در این راستا نوع ظرفیت‌ها و کنش‌های روسیه به‌عنوان یکی از عدم قطعیت‌های کلیدی در آینده نظم بین‌المللی است و از جمله فقدان توانمندی اقتصادی و مشکلات سیاسی و نظامی روسیه می‌تواند باعث سطحی از عقب‌گرد روسیه به‌لحاظ ژئوپلیتیکی و بین‌المللی شود. با این حال غرب نیز چالش‌های مهمی را پیش‌رو دارد که ناکارآمدی جنگ به‌عنوان یک ابزار و محدودیت‌های جدی ابزارهای تحریمی در این راستا قابل اشاره است.
بخش پایانی نشست نیز به ارایه پرسش‌ها و دیدگاه‌هایی از سوی حاضران در جلسه مربوط بود که با ارائه نکات تکمیلی و جمع‌بندی سخنرانان همراه بود./پایان
نظر شما :