گزارش «نقد و بررسی واژه‌نامه فرهنگ‌نویسی»
نشست نقد و بررسی، 17 بهمن ماه 1400، به همت کارگروه تخصصی انجمن زبان‌شناسی ایران و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و با همکاری انتشارات بهار به‌صورت غیرحضوری (برخط) برگزار شد.
به‌گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در این نشست کتاب «واژه‌نامه فرهنگ‌نویسی» به تألیف دکتر ساغر شریفی و احمد خندان که اخیراً توسط انتشارات کتاب بهار به چاپ رسیده است، با حضور استادان حوزه فرهنگ‌نویسی دکتر حسین سامعی (عضو دانشگاه اموری، امریکا)، دکتر امید طبیب‌زاده (عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، دکتر محمدرضا رضوی (عضو هیأت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی) و دکتر فریبا قطره (عضو هیأات علمی دانشگاه الزهرا) مورد بررسی قرار گرفت.
در ابتدای جلسه دکتر سامعی، از استادان برجسته فرهنگ‌نویسی، ضمن قدردانی ازمؤلفان این اثر برای تدوین این واژه‌نامه، کتاب حاضر را اولین نمونه فارسی در نوع خود دانسته و به اهمیت و جایگاه چنین تألیفاتی برای فرهنگ‌نویسان و پژوهشگران فرهنگ‌نویسی اشاره کرد. سپس ساختار کتاب را که متشکل از سه بخش مقدمه، واژه‌نامه انگلیسی_فارسی و واژه‌نامه فارسی_انگلیسی است، واکاوی کرد.
وی در این بررسی به موضوعاتی نظیر لزوم درک تمایز «واژه‌نامه» و «فرهنگ»، آرایش مدخل‌ها، اهمیت توجه به کاربران فرهنگ، چالش درج حوزه‌های معنایی در فرهنگ‌لغت، پایبندی به اصول موضوعه در تألیف فرهنگ‌ها و .. اشاره کرد.
دکتر امید طبیب‌زاده نیز ضمن قدردانی از مجموعه زحمات مهندس خندان در خدمت به زبان‌شناسی و فرهنگ‌نویسی، «واژه‌نامه فرهنگ‌نویسی» را اثری درخور توجه در این حوزه ارزیابی و پیشنهادهایی را در راستای بهبود کیفیت این اثر در ویرایش‌های بعدی ارائه کرد. از مهم‌ترین مواردی که وی به آن تأکید داشت، یک‌دست شدن شیوه تنظیم واژه‌ها (حرف‌به حرف، کلمه‌به‌کلمه و ترکیبی)، توجه به ارجاع صحیح و رعایت اصول موضوعه (به‌ویژه به منظور ارائه به برنامه‌نویسان و خدمت به ترجمه ماشینی) بود.
در ادامه دکتر محمدرضا رضوی نیز ضمن تشکر از مؤلفان این واژه‌نامه پیشنهاداتی را برای ویرایش‌های بعدی این اثر مطرح کرد. بازبینی برخی از برابرنهادهای فارسی، مترادف‌ها و ارجاعات، فهرست واژگان پایه از جمله مواردی بود که توسط وی طرح مسئله شد.
آخرین سخنرانی این نشست به دکتر فریبا قطره اختصاص داشت. وی با تأکید بر دشواری این پروژه و چالش‌های محتمل پیش‌روی مؤلفان در تهیه این واژه‌نامه، نمونه حاضر را منبع مفیدی برای دانشجویان و پژوهشگران این حوزه مطالعاتی دانست و در ادامه، سؤالاتی را خطاب به مؤلفان اثر مطرح کرد.
در پایان نشست نیز دکتر شریفی، یکی از نویسندگان اثر، ضمن پرداختن به معرفی دیدگاه‌های اصلی نگارندگان در تهیه این واژه‌نامه، به پرسش‌های مطرح شده توسط سخنرانان پاسخ داده و موضوعات عنوان‌شده را شفاف‌سازی کردند.
پیوند این نشست (فایل صوتی) به زودی در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
نظر شما :