گزارش نکوداشت دکتر صانعپور
گزارش نکوداشت دکتر صانعپور
مراسم نکوداشت استاد فرهیخته و فرزانه دکتر مریم صانعپور؛ دکترای فلسفهی اسلامی، دکترای علوم و معارف نهج البلاغه، پژوهشگر و مؤلف پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، با همکاری گروه پژوهشی مطالعات زنان پژوهشکده مطالعات اجتماعی، پژوهشکده غربشناسی و علم پژوهی، پژوهشکدهی حکمت معاصر و گروه پژوهشی مطالعات قرآنی، هفتم بهمنماه ۱۳۹۹ بهصورت حضوری و مجازی(وبینار) برگزار شد.
در ابتدای نشست دکتر قبادی، ریاست پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ضمن تأکید بر حسن سلیقه در برگزاری این برنامه و تقارن آن با میلاد حضرت زهرا (س) و بزرگداشت روز زن گفت: خدا را شاکریم که پژوهشگاه از نعمت حضور زنان رشید، کارآمد، عالم و فرزانه برخوردار است که درصد بالایی از مدیران و اعضای شورای پژوهشی پژوهشگاه را زنان تشکیل میدهند و این نشان دهندهی بلوغ بالای جامعهی ما بهویژه جامعهی علمی پژوهشگاه است. امید است این مسیر تداوم پیدا کند و همواره شاهد نورافشانی علمی- فرهنگی و اجتماعی بانوان باشیم.
قبادی در ادامه افزود: با مرور کار، اندیشه و منش دکتر صانعپور این بیت حافظ را متناسب با شخصیت و شأن ایشان میبینم؛
نبود نقش دو عالم که رنگ الفت بود زمانه طرح محبت، نه این زمان انداخت
لازم است چهار نکته در خصوص شخصیت جامع، معنوی- علمی و اخلاقی دکتر صانعپور گفته شود که پژوهشگاه باید بهعنوان یک درس، به نسلهای آتی بیاموزد: گفتوگو مداری، مداراگری، حل و فصل مسائل و گرهگشایی و پرهیز از تنازع و منازعه.
این صفات، دکتر صانعپور را به سرمایهی بزرگ انسانی در پژوهشگاه تبدیل کرده است. اولین درسی که دکتر صانعپور به ما میدهد، حفظ محیط سازمانی به شکل اخلاقی، معنوی، مداراگرا و گفتوگوگرا است. چرا که شأن پژوهشگاه و پژوهشگری بالاتر از منازعه و مناقشه است. عصارهی فضائلی که در دکتر صانعپور دیده میشود، این است که از مناقشات بالاتر برویم و بزرگ بیاندیشیم و ذهن و فکر والا و جهانی داشته باشیم. دومین صفت دکتر صانعپور، فروتنی و درک نیاز دائمی به آموختن است. امروز در جهان افراد و سازمانهایی موفق هستند که دائم خودارزیابی و باور به نیاز دائمی برای آموختن داشته باشند. و این صفت به نحو احسن در منش اجرایی و عملی دکتر صانعپور دیده میشود. سومین ویژگی ایشان، انصافی است که همواره در داوری طرحها، افراد، گروهها و بخشهای مختلف داشتند و ازجمله نوادر هیأت علمی هستند که قشر وسیعی از اعضای غیر هیأت علمی به ایشان اعتماد و ارتباط داشتند و این ویژگی، دکتر صانعپور را از سرمایهی انسانی به سرمایهی اجتماعی تبدیل کرده است. چهارمین و آخرین ویژگی ایشان اینست که تعلقخاطر وسیعی به پژوهشگاه دارند که این ویژگی نشان از پیوند هویتشان با هویت، تاریخ؛ گذشته- حال و آیندهی پژوهشگاه است و این، محصول یک آگاهی عمیق تاریخی و فلسفی است. تا زمانیکه آگاهی نداشته باشیم هویت بیمعنا بوده و ممکن است به خشونت، منازعه و مناقشه منجر شود.
در ادامهی این مراسم دکتر فروغ پارسا، مدیر گروه پژوهشی مطالعات قرآنی ضمن اشارهی اجمالی به زندگینامه و سیر فعالیتهای علمی و فرهنگی دکتر صانعپور گفت: شخصیت علمی-فرهنگی، سیرهی اخلاقی، اجتماعی و مدنی ایشان مجال و فرصت آن را دارد که موضوع و محور کتاب درسی برای زنان و دختران ایران باشد. به نظر میرسد چنانچه کتاب زندگی مریم صانعپور تألیف شود، در شمار یکی از کتابهای پرفروش سال لقب بگیرد. دکتر صانعپور در خلال مقاطع تحصیلی و پیش از اتمام مراحل ارشد و دکترا به مبحث جایگاه زن در تاریخ اسلام علاقهمند شد. درواقع خاستگاه فعالیت علمی ایشان تلاش برای احقاق حقوق زنان، بازسازی و نوسازی چهرهی زن مسلمان ایرانی بود. به این دلیل نخستین اثر ارزشمندشان با عنوان «بررسی تاریخی منزلت زن از دیدگاه اسلام» با مشارکت دکتر ثریا مکنون در سال ۱۳۷۴ تألیف و در چند نوبت تجدید چاپ شد.
دکتر پارسا افزود: دکتر صانعپور پس از ورود به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بهمناسبت رشتهی تحصیلی خود وارد پژوهشکدهی غربشناسی شد و مباحث فلسفهی غرب را دنبال و با پشتکاری کمنظیر چندین اثر برجسته را در این حوزه تألیف کرد. «نقدی بر مبانی معرفتشناسی اومانیستی»، «خدا و دین در رویکرد اومانیستی»، « فلسفهی اخلاق و دین»، «اسطورهشناسی یونانی و مدرنیتهی غربی» بههمراه مقالات و سخنرانیهای بسیار زیادی در این حوزه در شمار آثاری است که در طول یک دهه منتشر شده که در آنها، فلسفهی غرب و انگارهها و ایدههای برآمده از آن را با رویکردی علمی و روشمند مورد نقادی قرار داد. دکتر صانعپور در این آثار تلاش کرده، نشان دهد که مبانی معرفتشناسی فلسفهی غرب و همچنین خاستگاه اسطورههای مدرنیتهی غربی آنطور که تبلیغ و ترویج میشوند، در پی تکریم و حرمت انسان به ما هو انسان نیست بلکه صرفاً بهدنبال پاسداری از حقوق فرد مذکر غربی به عنوان انسان است. بحث اخلاق در منظومهی فکری دکتر صانعپور اهمیت زیادی داشته و بههمین مناسبت کتاب «چندصدایی اخلاقی در دنیای مجازی: اخلاق شهروندان دنیای مجازی» را با تمرکز بر قرأن و نهج البلاغه به رشتهی تحریر درآورد که این کتاب در پنجمین جشنوارهی علیپژوهان برگزیده و مورد تقدیر قرار گرفت. ایشان در این آثار در پی آن است تا اهمیت و برجستگی آموزههای قرآنی و اسلامی را تبیین و نشان دهد که مبانی معرفتشناسی اسلام و فلسفهی اسلامی در مقایسه با نظریات و مکاتب فکری دیگر، قابلیتهای انکارناپذیری برای انسان معاصر دارد. و سرانجام باید گفت؛ اصلیترین و محوریترین حوزهی مورد علاقهی دکتر مریم صانعپور مطالعات عرفانی و رهیافتهای اشراقی و شهودگرایانه بوده است.
در ادامه دکتر زهرا پارساپور، معاون کاربردی سازی علوم انسانی و فرهنگی پژوهشگاه علوم انسانی با بیان چند کلیدواژه در وصف ویژگیهای دکتر مریم صانعپور گفت: ایشان اخلاقی از نوع اخلاق مراقبت مادرانه داشته و بسیار خوشارتباط بود. آنچه که بسیار حائز اهمیت است، اینست که معمولاً پژوهشگران بعد از سی سال پژوهش، دچار رکود شده و چنانچه پژوهشی انجام دهند در همان حوزهی قدیمی محصور میماند، اما دکتر صانعپور نوخوانی، مطالعهی آثار و زمینههای جدید و نواندیشی را در کنار هم داشتند.
در بخش پایانی این نشست نیز دکتر صانعپور ضمن تشکر و قدردانی از حضار گفت: من روح خدا را در وجود همگی احساس و به آن عشق میورزم. از خداوند برای داشتن خانوادهی بسیار خوبی که همواره حمایتم کردند، شاکرم. پدر و مادرم که عشق به علم را در من به وجود آوردند. همسرم که همواره حامیام بوده و با وجود چهار فرزند به من فرصت پرداختن به علائق پژوهشیام را داد و فرزندانم که مرا تحمل کردند و همهی شما دوستان که خاطرات بسیار خوبی برای من خلق کردید.
درخاتمهی مراسم دکتر علیرضا منصوری، رئیس پژوهشکدهی غربشناسی و علم پژوهی، دکتر اعظم قاسمی، عضو هیأت علمی پژوهشکدهی حکمت معاصر و دکتر آمنه بختیاری، عضو گروه پژوهشی مطالعات زنان پژوهشکده مطالعات اجتماعی، تقدیرنامهها را قرائت و همراه با هدایایی به رسم یادبود، به دکتر صانعپور تقدیم شد.
نظر شما :