دکتر صانع‌پور: حدیث شریف کساء، سرشار از دوستی و محبت‌ورزی است و اثری از انتقام‌جویی در آن دیده نمی‌شود
در نشست «فاطمه(س)، بانوی عشق و خرد جاودانه» مطرح شد؛
دکتر صانع‌پور: در روایت حدیث شریف کساء، اثری از انتقام‌جویی دیده نمی‌شود
به‌مناسبت بزرگداشت ایام فاطمیه و سالروز شهادت حضرت فاطمه‌ی زهرا سلام‌الله‌علیها، معاونت کاربردی‌سازی علوم انسانی و فرهنگی در تاریخ، 27 دی‌ماه 1399، نشست «فاطمه(س)، بانوی عشق و خرد جاودانه» را برگزار کرد.
در ابتدای این نشست که به‌صورت مجازی از طریق اسکای‌روم با حضور جمعی از دانشجویان، استادان و کارکنان پژوهشگاه برگزار شد، دکتر قبادی، رئیس پژوهشگاه از مدیریت فرهنگی به‌خاطر برگزاری چنین مراسمی قدردانی کرد. وی، زندگانی حضرت فاطمه زهرا (س) را رمزواره‌ای برشمرد که از ابتدا با یک رمزی طلوع کرد، رمزواره زندگانی کرد و رمزواره از این دنیا رفته است. به‌طوری‌که حتی امروز، قبری برای آن حضرت، نشان نداریم و این وجه رمزگانی و نمادین هم خواست خداوند بوده است. رمز و نقش والای زنان در جهان‌بینی اسلامی، در زندگانی ایشان نهفته است و از جنبه‌های مختلف بدان پرداخته می‌شود. نقش دختر پیامبر (ص)، همسر امام (ع) و مادر اولیاء (ع) که متعلق به ایشان است، سرحلقه‌ب معنویت و اتصال ملک به ملکوت است.
قبادی تأکید کرد: همه‌ی انسان‌ها، نیازمند الگوگیری از شخصیت جامع ایشان هستند. وی با یادآوری این‌که، متأسفانه مقتضیات آن روزگار پیشین اجازه نداده تا از حیات ایشان بهره‌ی کافی و وافی ببریم؛ خاطرنشان کرد: با گذشت قرن‌های زیادی از شهادت آن حضرت، هنوز الگوی معرفتی ایشان ماندگار، و اثرات تربیتی آن هنوز در فضای انقلاب و جامعه‌ی ایران قابل مشاهده است.
در ادامه دکتر زهرا پارساپور، معاون کاربردی‌سازی علوم انسانی و فرهنگی پژوهشگاه، ضمن عرض تسلیت این مناسبت، به ترسیم سیمای حضرت فاطمه زهرا (س) در ادبیات معاصر پرداخت که نمونه‌های فراوانی از اشعار پیرامون آن شخصیت وجود دارد. وی گفت: با این‌که به‌خاطر تسلط حکومت‌های مختلف و وضعیت شیعیان در روزگار مختلف، شاعران بیشتر حالت تقیه داشتند، نام گرامی آن حضرت را در برخی از اشعار شاعران بزرگ مانند: سعدی، ناصرخسرو، سنایی و دیگران شاهد هستیم. سنایی اشاره می‌کند:
جهان پر درد می‌بینم دوا کو / دل خوبان عالم را وفا کو
و در ادامه اشعارش می گوید:
سراسر جمله عالم پر زنانند / زنی چون فاطمه (س) خیرالنساء کو
تقریباً مانند این اشعار به‌نام شاعران یا منسوب به آنان در کتب مختلف ادبی ثبت شده که وجهه‌ی شیعی دارند. یکی از منظومه‌های منسوب به عطار، مظهرالعجائب است که از لقب امام اول شیعیان الهام گرفته شده و فضایل ایشان را به نظم درآورده است. در آن‌جا به رابطه‌ی پیامبر و دختر عظیم‌الشأن ایشان اشاره شده و محوریت جمع‌شدن این پنج گنج اهل کساء را وجود حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها می‌داند و شرح ماجرای روایت حدیث شریف کساء را با نقل سخنی از شیخ عبدالله خفیف‌شیرازی معروف به شیخ کبیر به نظم آورده است:
گفت روز عید سید نزد شاه / آمد و دید او ز ماهی تا به ماه
در ادامه اشعارش می‌گوید:
پس بیامد فاطمه خیرالنساء / همچو خورشیدی که باشد در سما
و با اشاره به نقش پنج تن می‌سراید:
دان که این آل عبا هستند پنج / پنج اسرار خدا و پنج گنج
پنج تن آل عبا این‌ها بدند / در درون یک قبا یکتا بدند
گنج اسرار خدا این پنج تن / راهدان و رهنما این پنج تن
خود همین‌ها مقصد و مقصود حق / خود همین‌ها آمده از بود حق
دکتر زهرا پارساپور در پایان سخنانش، با اشاره به اشعار فوق، یادآور شد: جایگاه این شخصیت‌های والا به‌خوبی ترسیم شده است. حتی شاعر دیگر بنام هاتف اصفهانی ، شاعر قرن 12 هجری، در رثای آن حضرت این‌طور می‌سراید:
حیف از فاطمه آن نخل جوان / که خم از باد اجل شد ناگاه
حیف از آن گوهر ارزنده که بود /در جهان خیل نکویان را شاه
حیف از آن شمع فروزنده که بود / پرتو آن طرب‌افزا غم‌گاه
بود از پاکی طینت تا بود / عفتش همدم و عصمت همراه
بود ذیل وی از آلایش دور/ پاک دامان وی از لوث گناه
روز و شب تا به جهان داشت مقام / بود آن رشک‌خور و خجلت ماه
خرم از چهره‌اش این هفت اقلیم / روشن از عارضش این نه خرگاه
چون شد آن سرو قد لاله عذار/ از سموم اجلش حال تباه
سرو ازین غصه به بر جامه درید / لاله زین غم ز سرافکنده کلاه
ریخت در فرقتش آن خاک به‌سر / کرد در ماتمش این جامه سیاه
چون شد از دار فنا سوی بهشت / جانش از شوق ملاقات الله
رخت بربست از این غم‌خانه / بار بگشاد در آن عشرت‌گاه
کلک هاتف پی تاریخ نوشت / رفت از دار فنا فاطمه آه
سخنران سوم این مراسم دکتر مریم صانع پور، استاد و عضو محترم هیأت علمی پژوهشگاه، با تشکر از بابت برگزاری این مراسم به‌شرح حدیث شریف کساء پرداخت. وی با اشاره به عصر کنونی یعنی؛ عصر ارتباطات و اطلاعات، خواستار بازخوانی آموزه‌های مختلف دینی شد که به اتحاد مسلمین در سراسر جهان بیانجامد و منجر به دوری از تفرقه و اختلاف شود. چئن این تفرقه و اختلاف درنهایت به سود سیاست‌های استعماری دولت‌های سلطه‌گر و در جهت ایجاد تفرقه و سلطه‌ی متجاوزگران است. وی با اشاره به توصیه‌های حضرت امام (ره) در خصوص ایجاد وحدت، خواستار برجسته‌کردن نقاط و وجوه مشترک بین مسلمانان مختلف در دنیا شد و بیان کرد: در این رویه، از توهین، لعن و نفرین به عقاید و خلفای مذاهب اسلامی باید پرهیز کرد، که این رویه با سیره‌ی پیامبر اسلام (ص) هم‌خوانی ندارد و قرآن نیز ما را از ناسزاگویی برحذر داشته است. دین اسلام، دین مسالمت و تسلیم دربرابر حق است. ما مسلمانان با رفتار مسالمت‌آمیز با یکدیگر در عصر کنونی با مخاطبان عرصه‌ی جهانی مواجه هستیم که با یکدیگر باید تعامل و گفت‌وگو داشته باشند. انسان امروز، تشنه‌ی عقل، عشق و عاطفه‌ی توأمان است که این مضمون به‌خوبی درحدیث شریف کساء، قابل مشاهده است. روح این حدیث شریف نیز با آموزه‌های قرآن هماهنگ است. محتوای آن نیز، تفسیری از آیات مختلف قرآن درباره‌ی اهل البیت (ع) است، همانند: آیه‌ی تطهیر، آیات مباهله، آیه انزال نور بر خانواده مسبحین خداوند و آیات‌الابرار. روایت حدیث شریف کساء، روایتی زنانه است که اثری از نزاع و انتقام‌جویی در آن دیده نمی‌شود، دلنشین است، ضیافت نورانی‌ست که در منزل حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و به میزبانی آن بانوی جلیل‌القدر فراهم شده و ایشان مادرانه و مهربانانه اهل البیت را تحت یک کساء (عبا) جمع کرده‌اند. دکتر صانع‌پور در خاتمه‌ی سخنانش یادآور شد: حضرت جبرائیل نیز که مظهر خرد جاودانه محسوب می‌شود، اذن ورود تحت آن کساء را مطالبه می‌کند. پیامبر برای آنان، طلب رحمت و مغفرت دارند که همیشه پاک و پاکیزه باشند. حضرت فاطمه (س) همانند پیامبر و پدر بزرگوارشان، هم‌عرض سماء و ملکوت هستند بنابراین ماده نیست که قابلیت‌های این عالم را داشته باشند و قابل قیاس با انسان‌های این عالم نیستند، بلکه تجلی نور الهی‌ست که در این نظام وحدت‌گرایانه متجلی شده و حجت بر یازده فرزند صالح‌شان معرفی شده است.
در پایان مراسم، حدیث شریف کساء توسط مداح اهل بیت، محمدرضا صابر، قرائت شد.
نظر شما :